Từ năm 2024 đến nay, tình trạng sạt lở bờ sông Chảy, đoạn qua xã Thác Bà, khiến nhà cửa và công trình phụ của hàng trăm hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó một số căn nhà đã bị đổ xuống sông. Hiện, tình trạng này vẫn đang tiếp diễn. Người dân cho rằng Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 tích nước vận hành là nguyên nhân chính gây ra tình trạng sạt lở, trong khi phía nhà máy thì phủ nhận điều này. Việc tìm ra câu trả lời là vấn đề đang đặt ra đối với cơ quan chức năng.
Sau đợt mưa lũ do hoàn lưu bão số 10 và 11, tình trạng sạt lở dọc bờ sông Chảy đoạn qua xã Thác Bà tiếp tục có diễn biến phức tạp. Lo sợ ảnh hưởng đến tính mạng, một số hộ dân phải di chuyển đến nơi an toàn để ở, chờ cơ quan chức năng đánh giá hiện trạng.
Theo thống kê của UBND xã Thác Bà, toàn xã hiện có 63 hộ nằm trong vùng nguy cơ sạt lở nguy hiểm bờ sông Chảy, trong đó có 1 hộ ở thôn 3 và 2 hộ ở thôn Tiên Phong.
Khi phóng viên ghi nhận thực tế tình trạng sạt lở tại một số điểm dọc sông, nhiều người dân và cán bộ xã Thác Bà bày tỏ sự lo lắng vì mỗi ngày tình trạng này lại diễn biến phức tạp hơn. Cách đây ít lâu có 2 hộ ở bên bờ sông đoạn gần cổng UBND xã đã bị “kéo” nhà xuống sông, nhiều hộ bị sập hàng rào, sạt lở công trình phụ, nền nhà sụt lún trơ ra kết cấu móng, tường bị nứt toác.
Là một trong 3 hộ dân nằm trong khu vực sạt lở nguy hiểm tại thôn 2, xã Thác Bà, ông Hoàng Văn Hùng kể: Tháng 4/2025, Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 đóng đập tích nước thì tình trạng sạt lở diễn ra mạnh hơn. Ban đầu là khu vực bãi bồi, sau đó đến công trình phụ, chuồng trại rồi đến nhà ở của người dân. Đến nay, móng nhà, nền nhà, đặc biệt là khu vực bếp của gia đình đã sụt lún nghiêm trọng.
“Gia đình tôi rất lo lắng khi tình trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng, trong khi việc xác định nguyên nhân cũng như biện pháp khắc phục của đơn vị liên quan vẫn chưa được thực hiện” - ông Hùng trải lòng.
Kế bên, nhà ông Phạm Thế Mậu cũng ở trong tình trạng tương tự. Từ bờ sông nhìn lên ngôi nhà chênh vênh ông Mậu không khỏi lo lắng: Nếu như không có biện pháp khắc phục kịp thời, với đà sạt lở hiện nay, chỉ thời gian ngắn nữa, dòng nước sẽ “nuốt chửng” ngôi nhà của gia đình tôi xuống sông.
“Tháng 5 năm 2025, gia đình tôi và 6 hộ trong tổ dân phố 2 (nay là thôn 2) đã gửi đơn kiến nghị UBND huyện Yên Bình (trước đây), sau đó gửi UBND tỉnh Yên Bái (cũ) đề nghị vào cuộc làm rõ nguyên nhân của tình trạng sạt lở. Đến ngày 18/6/2025, UBND tỉnh Yên Bái (cũ) có văn bản phản hồi, chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì phối hợp với Sở Công Thương, UBND huyện Yên Bình (trước đây) và các cơ quan, đơn vị liên quan rà soát, đánh giá hiện trạng, xác định nguyên nhân và xử lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, từ đó đến nay sự việc vẫn chưa được làm rõ” - ông Mậu cho biết thêm.
Theo thông tin từ UBND xã Thác Bà, tình trạng sạt lở (phía thượng lưu Nhà máy thủy điện Thác Bà 2) đã xuất hiện từ đầu tháng 9/2024, cao điểm là ngày 13/9 khi 5 căn nhà ở tổ dân phố số 2 bị sụt móng, đổ sập xuống sông Chảy. Tiếp đó, đến tháng 4/2025, khi Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 tích nước phát điện thì tình trạng sạt lở tăng.
Trước tình trạng này, các hộ dân đã làm đơn kiến nghị chính quyền địa phương và các sở, ngành chức năng vào cuộc làm rõ nguyên nhân, đồng thời xác định trách nhiệm của Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2, đơn vị vận hành Nhà máy thủy điện Thác Bà 2.
Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Văn Hiền - Chủ tịch UBND xã Thác Bà cho biết: Trước đây, tình trạng sạt lở bờ sông ít xảy ra, tuy nhiên, từ sau khi Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 tích nước phát điện, cùng với tình hình mưa lũ diễn biến phức tạp làm tăng sạt lở khu vực ven sông.
Trước khi hợp nhất tỉnh, ngày 22/5/2025, UBND huyện Yên Bình (trước đây) đã tổ chức đoàn kiểm tra thực địa và làm việc với 6 hộ dân tại tổ dân phố số 2, thị trấn Thác Bà (nay là xã Thác Bà) bị thiệt hại, ảnh hưởng do sạt lở gây ra và đại diện Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2 để làm rõ một số nội dung như: Xác định ranh giới giữa lòng hồ thủy điện và đất của các hộ dân; thống kê ban đầu những thiệt hại do sạt lở gây ra.
Theo kết luận của đoàn kiểm tra, Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2 khắc phục lại hiện trạng các cột mốc dọc sông Chảy đúng theo quyết định đánh giá tác động môi trường được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp để làm cơ sở xem xét giải quyết. Cùng với đó, Công ty có phương án hỗ trợ các hộ dân bị sạt lở nhà ở, công trình, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản của người dân. Giao UBND thị trấn Thác Bà (cũ) rà soát toàn bộ đất đai dọc sông Chảy (đoạn qua địa bàn thị trấn), đo đạc, trích lục dữ liệu các thửa đất để lập hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân chưa được cấp. UBND huyện Yên Bình (trước đây) cũng đề nghị UBND tỉnh Yên Bái (cũ) chỉ đạo Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường… tổ chức kiểm tra đánh giá hiện trạng, xác định rõ nguyên nhân sạt lở để tham mưu phương giải quyết đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, vì những lý do khách quan nên công tác kiểm tra xử lý tình hình sạt lở chưa được giải quyết dứt điểm, gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân.
Như đã nêu ở trên, từ năm 2024 đến nay, tình trạng sạt lở bờ sông Chảy, đoạn qua xã Thác Bà khiến nhiều nhà ở và công trình phụ của các hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó một số nhà dân đã bị sập đổ xuống sông. Hiện nay, do mưa lũ diễn biến ngày càng phức tạp, tình trạng sạt lở tăng cao đang đe dọa an toàn tính mạng và tài sản của người dân sống hai bên bờ. Chính quyền và người dân địa phương mong muốn các cơ quan chức năng của tỉnh sớm tìm ra nguyên nhân, tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo khắc phục tình trạng này để ổn định đời sống Nhân dân địa phương và bảo vệ hạ tầng giao thông.
Theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng sạt lở không chỉ gây ảnh hưởng đến các hộ dân mà cả tuyến Quốc lộ 37, đoạn qua địa bàn xã Thác Bà cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Nhiều đoạn, dòng chảy đã khoét sâu vào hành lang đường gây mất an toàn giao thông.
Câu hỏi lớn đặt ra là nguyên nhân sạt lở bờ sông Chảy do hoạt động tích và xả nước của Nhà máy thủy điện Thác Bà 2 như phản ánh của người dân hay do thiên tai, hoặc do người dân lấn chiếm dòng chảy để xây dựng công trình, nhà ở dẫn đến sạt lở… Việc đánh giá và trả lời câu hỏi trên một cách khoa học, khách quan đòi hỏi phải có dữ liệu kỹ thuật như bản đồ địa hình, đo đạc trắc địa hai bên bờ sông trước và sau các đợt xả nước vận hành của các nhà máy thủy điện trong khu vực, cũng như lịch sử biến động mực nước. Quan trọng không kém là các báo cáo quan trắc địa chất về độ sạt lở.
Để có thông tin khách quan từ nhiều phía, Phóng viên Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh Lào Cai đã có buổi làm việc với Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2. Qua làm việc, đại diện đơn vị này khẳng định việc tích nước phát điện không làm ảnh hưởng đến nhà của các hộ dân hai bên bờ sông. Bởi chưa khi nào đơn vị tích nước vượt ngưỡng cho phép, trừ những đợt bão lũ khẩn cấp.
Ông Hoàng Anh Tuấn - Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2 cho hay: Tình trạng sạt lở đã diễn ra từ cách đây 1 năm khi hoàn lưu bão số 3 đổ bộ. Cụ thể, ngày 13/9/2024, đã có 5 căn nhà ở tổ dân phố số 2, xã Thác Bà bị sụt móng, đổ sập xuống sông Chảy.
“Sau một thời gian tích nước phát điện Nhà máy thủy điện Thác Bà 2, Công ty chúng tôi đã rà soát và hỗ trợ 3 hộ dân di chuyển nhà ở đảm bảo an toàn. Hiện có 4 hộ bị ảnh hưởng đến đất vườn, công trình phụ, đơn vị đã hỗ trợ xây kè chống sạt lở. Các hộ dân bị sạt lở vào nhà ở đợt mưa lũ vừa qua, không nằm trong khu vực ảnh hưởng của hồ thủy điện, nên đơn vị không có trách nhiệm” - ông Hoàng Anh Tuấn cho biết thêm.
Một vấn đề khác cũng cần quan tâm, đó là công tác quản lý đất đai và xây dựng ven bờ sông Chảy đoạn qua xã Thác Bà thực hiện ra sao? Bởi, ở một số điểm, tình trạng xây dựng nhà ở, bến bãi… đã và đang diễn ra khá phức tạp và kéo dài nhiều năm qua. Khi bờ sông đã bị “tổn thương” bởi hoạt động đào đắp, đổ thải sẽ gây cản trở dòng chảy và khả năng chống xói mòn của những công trình mới xây dựng cũng sẽ bị giảm mạnh.
Được biết, từ ngày 5 đến 7/7/2025, UBND xã Thác Bà đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật sử dụng đất của 7 hộ dân nằm ven sông Chảy thì hầu hết các hộ đều đã và đang xây dựng nhà ở, công trình, kho bãi trên đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, chưa xuất trình được các giấy tờ liên quan hoặc sử dụng đất không đúng mục đích... Điều này đang đặt ra những vấn đề quản lý đất đai.
Việc giải quyết dứt điểm tình trạng sạt lở bờ sông Chảy ở xã Thác Bà rất cần sự vào cuộc tích cực của các sở, ban, ngành, chính quyền sở tại và sự hợp tác của Công ty Cổ phần Đầu tư thủy điện Thác Bà 2. Đồng thời cần làm rõ nguyên nhân gây sạt lở, từ đó, có cơ sở khắc phục lâu dài, để tình trạng này được giải quyết nhanh, dứt điểm, phù hợp với tình hình thực tế, đảm bảo hài hòa quyền lợi chính đáng của người dân chịu ảnh hưởng.
Nguồn: https://baolaocai.vn/can-lam-ro-nguyen-nhan-gay-sat-lo-ven-song-chay-tai-xa-thac-ba-post884395.html
Bình luận (0)