Cảnh báo bẫy lừa tiền ảo

VTV.vn - Thị trường tiền số tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro bởi hoàn toàn không có giá sàn hay giá trần, dẫn đến giá trị tài sản có thể tăng vọt hoặc rơi tự do.

Dự án tiền ảo lừa đảo các nhà đầu tư

Từng được cam kết, thổi phồng về một dự án ví điện tử "made in Vietnam", từng được hứa hẹn xây dựng một hệ sinh thái tiền số Việt Nam, nhưng hóa ra dự án Antex lại chẳng khác gì những vụ lừa đảo khác. Khoảng 30.000 nhà đầu tư đã bị chiếm đoạt số tiền tương đương khoảng 117 tỉ từ dự án này, theo số liệu của công an TP Hà Nội. Lực lượng công an thời gian qua đã liên tiếp triệt phá nhiều dự án tiền ảo lừa đảo, gây thiệt hại lớn cho nhà đầu tư, trong đó có những vụ chiếm đoạt gần 10.000 tỉ.

Dự án "đồng tiền số Antex" của Nguyễn Hòa Bình và các đối tượng với những hứa hẹn, cam kết về việc xây dựng hệ sinh thái "đồng tiền số VNDT" và phần mềm ví điện tử VNDT "made in Vietnam".

Nguyễn Hòa Bình đã cùng các đối tượng đã âm thầm rút tiền từ ví tổng của Antex, chuyển sang ví cá nhân và quy đổi sang VNĐ để chia nhau. Cơ quan điều tra công an TP. Hà Nội xác định có tới khoảng 30.000 ví của nhà đầu tư đã bị rút tiền, tổng số tiền bị chiếm đoạt đặc biệt lớn.

Tháng 9, Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) phối hợp Công an Hà Nội đã triệt phá đường dây lừa đảo qua dự án tiền ảo WorldMall.app. Các đối tượng lập trình ứng dụng riêng, phát hành đồng WM, tổ chức hội thảo, phát trực tiếp quảng bá rầm rộ, thậm chí dựng hình ảnh ban lãnh đạo "người nước ngoài" để tạo lòng tin. Cam kết lợi nhuận 8-21%/năm, thu hút hàng nghìn người tham gia chỉ trong vài tháng. Cơ quan điều tra xác định đây là mô hình Ponzi trá hình, tiền của người sau được dùng để trả cho người trước cho đến khi dòng tiền đứt gãy.

Tháng 8 vừa qua, công an tỉnh Phú Thọ phối hợp Bộ Công an triệt phá nhóm tội phạm sử dụng đồng PaynetCoin (PAYN) - một dự án đa cấp trái phép. Từ năm 2021, nhóm này xây dựng mô hình "trả thưởng theo kim tự tháp", hứa hẹn lãi suất từ 5-9%/tháng, cho phép quy đổi sang USD. Các đối tượng tuyên bố PAYN được đăng ký tại Mỹ và có thể thanh toán vé máy bay, đặt phòng khách sạn nhưng thực tế không có đại lý nào chấp nhận. Kết quả, hàng nghìn người sập bẫy, mất hàng trăm tỉ đồng.

Tháng 5/2025, Công an tỉnh Đồng Nai đã triệt phá đường dây tiền ảo MTC - Matrix Chain, chiếm đoạt gần 10.000 tỉ đồng từ hàng chục ngàn nhà đầu tư. Đây được xem là vụ lừa đảo tiền ảo lớn nhất từ trước đến nay tại Việt Nam, với mô hình huy động vốn đa cấp, cam kết lợi nhuận cao gấp nhiều lần tiền gửi ngân hàng.

Nguyễn Hòa Bình đã cùng các đối tượng đã âm thầm rút tiền từ ví tổng của Antex, chuyển sang ví cá nhân và quy đổi sang VNĐ để chia nhau

Trục lợi từ niềm tin của nhà đầu tư

Được quan tâm nhất trong những ngày này là vụ tiền ảo Antex. Huy động vốn từ hàng chục nghìn nhà đầu tư, với lời hứa "xây dựng hệ sinh thái tiền số Việt Nam", Nguyễn Hòa Bình - Chủ tịch công ty cổ phần Tập đoàn NextTech - cùng đồng phạm vừa bị cáo buộc chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn, lên đến hàng trăm tỉ đồng. Cơ quan cảnh sát điều tra nhận định nhóm đối tượng có những chiêu thức tinh vi để xây dựng niềm tin của nhà đầu tư, sau đó trục lợi.

Vào thời điểm ra mắt, Antex được biết đến là dự án được nhận đầu tư 2,5 triệu USD từ Tập đoàn NextTech và quỹ đầu tư mạo hiểm do Nguyễn Hòa Bình làm Chủ tịch Hội đồng quản trị.

Trên trang chủ dự án, Nguyễn Hòa Bình được giới thiệu là nhà đầu tư và cố vấn cấp cao. Tuy nhiên, sau khi niêm yết, giá trị tài sản mã hóa nhanh chóng mất 99% giá trị, khiến nhiều nhà đầu tư thua lỗ. Antex sau đó gần như không có hoạt động. Kết quả điều tra ban đầu của cơ quan chức năng cho thấy, những lời cam kết của Nguyễn Hòa Bình chỉ tồn tại trên giấy. Các sản phẩm như ví VNDT hay sàn giao dịch blockchain không hoàn thiện đúng tiến độ.

Những quảng cáo cũng chỉ là những hứa hẹn, như: đồng tiền ảo này được sử dụng làm công cụ để mua bán, trao đổi với hơn 100 đồng tiền ảo khác nhau, liên kết với các ví điện tử như: Ngân lượng, Vimo, Tiền Ngay để thanh toán. Hay thông qua nền tảng này người dùng có thể gửi VNDT, thế chấp để vay tiền... Thông qua hệ sinh thái này, các đối tượng đã tìm cách che giấu dòng tiền chiếm đoạt.

Thiếu tướng Dương Đức Hải - Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết: "Cổng ngân lượng là một trong những cổng thanh toán liên quan hệ sinh thái của đối tượng Bình. Chúng tôi cũng đang làm rõ nhiều hoạt động liên quan đến hệ sinh thái chuyển tiền ở công ty Ngân Lượng. Chúng tôi đang tập trung điều tra làm rõ nhiều hoạt động tài chính khác".

Đại tá Đoàn Kiên Trung - Phó trưởng Phòng Cảnh sát Kinh tế, Công an thành phố Hà Nội chia sẻ: "Quá trình điều tra, đấu tranh, chúng tôi cũng xác định trong hệ sinh thái của Next Tech có ví ngân lượng. Đây là cổng thanh toán, thông qua các hoạt động chuyển tiền của ví. Với hệ sinh thái của shark Bình, các tội danh không chỉ dừng lại ở hai tội danh".

Theo cơ quan cảnh sát điều tra, thao túng tâm lý nhà đầu tư là thủ đoạn tinh vi nhất trong vụ việc này. Khi giá đồng tiền Antex lao dốc, nhóm đối tượng vẫn trấn an cộng đồng, liên tục công bố "định hướng mới" và "kế hoạch đầu tư tiếp theo", nhằm ngăn chặn làn sóng rút vốn ồ ạt. Đây là dạng điển hình của chiêu thức tâm lý trong các mô hình đầu tư tài sản ảo. Khi niềm tin bị lợi dụng, nhà đầu tư dễ rơi vào "hiệu ứng đám đông", bỏ qua các dấu hiệu rủi ro pháp lý.

Antex như nhiều dự án tiền ảo khác dựa vào cùng một công thức: dưới danh nghĩa phát triển "hệ sinh thái tài chính 4.0", dự án kêu gọi hàng chục nghìn nhà đầu tư vào đồng tiền ảo tự phát hành, hứa hẹn lãi suất cao và chi hoa hồng cho người giới thiệu. Thực chất, đây là mô hình đa cấp biến tướng, không được cấp phép, dùng danh tiếng doanh nhân nổi tiếng để tạo niềm tin, rồi chiếm đoạt hàng trăm tỉ đồng của nhà đầu tư.

Ngày 9/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 05 về việc thí điểm thị trường tài sản mã hoá

Dấu hiệu nhận diện rủi ro

Những dự án tiền ảo lừa đảo, chiếm đoạt tài sản như Antex đã diễn ra trong giai đoạn chưa có hành lang pháp lý hoàn chỉnh cho tài sản mã hóa. Nhiều người lại không có kiến thức để nhận biết các dấu hiệu của rủi ro.

Trung tá Nguyễn Tuấn Cường - Phòng 4, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an khuyến nghị: "Qua công tác nghiệp vụ, cũng như theo dõi lĩnh vực tài sản ảo, tài sản mã hoá, chúng tôi nhận thấy có một số dấu hiệu nổi bật chỉ báo đó là những dự án liên quan đến lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Cụ thể, về mặt lãi suất, các đối tượng đưa ra mức lãi suất cao bất thường so với các mô hình kinh doanh khác như cung cấp mức lãi suất lên đến 1%/ngày. Như vậy, không có một mô hình kinh doanh truyền thống hay mô hình kinh doanh như hiện nay có thể đáp ứng mức lãi suất cao như vậy.

Thứ hai, không có rủi ro khi đầu tư. Thông thường, các đối tượng sẽ đưa ra chiêu bài bảo hiểm vốn cho nhà đầu tư. Thông thường, khi đầu tư sẽ có rủi ro, trong trường hợp này, các đối tượng chấp nhận đưa bảo hiểm rủi ro cho các nhà đầu tư. Từ đó, tạo tâm lý thoải mái, sẵn sàng nộp tiền vào để đầu tư các dự án của các đối tượng.

Thứ ba, đưa ra viễn cảnh trong tương lai, xây dựng lên dự án có thể thay thế đồng bitcoin. Hiện nay, giá trị của đồng bitcoin rơi vào khoảng 110.000 USD/đồng. Khi quảng bá dự án này sẽ thay thế đồng bitcoin, sẽ đưa kỳ vọng cho người đầu tư rằng khi đầu tư vào thời điểm này, bạn sẽ kỳ vọng trong tương lai sẽ thu được mức lợi nhuận khổng lồ. Chính vì vậy, dẫn tới việc người dân tham gia đầu tư vào lĩnh vực tài sản ảo, tài sản mã hoá ngày càng đông".

Theo một con số thống kê, có tới 20 triệu người Việt Nam sở hữu những tài sản số trên không gian mạng. Trung tá Nguyễn Tuấn Cường - Phòng 4, Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an nhận định: "Hiện nay, pháp luật Việt Nam cấm sử dụng tài sản ảo, tài sản mã hoá là phương tiện thanh toán. Nếu cố tình sử dụng tài sản ảo, tài sản mã hoá làm phương tiện thanh toán thì sẽ bị xử lý theo Bộ luật Hình sự. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã có chỉ thị cấm các tổ chức tín dụng tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán, cung cấp dịch vụ thanh toán cho các hoạt động liên quan đến tài sản ảo, tài sản mã hoá.

Ngày 9/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 05 về việc thí điểm thị trường tài sản mã hoá. Tháng 6, Quốc hội cũng ban hành và thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Theo đó, tài sản ảo, tài sản mã hoá sẽ được coi là một loại tài sản theo Bộ luật dân sự".

Việt Nam mới chỉ bắt đầu thí điểm thị trường tài sản mã hóa theo Nghị quyết 05 của Chính phủ - có hiệu lực từ 9/9 năm nay. Đây cũng là một nỗ lực từ cơ quan quản lý Nhà nước để ngăn chặn các đối tượng lợi dụng khoảng trống pháp lý để huy động vốn trái phép.

Trung tá Nguyễn Tuấn Cường khuyến cáo thêm với người dân: "Hiện nay, khi người dân muốn tham gia vào các dự án đầu tư tài sản ảo, tài sản mã hoá, cần phải tìm hiểu kỹ về dự án đó, cụ thể về lộ trình phát triển, đội ngũ phát triển, đừng tin tưởng vào những người có ảnh hưởng trên không gian mạng như KOLs, KOCs. Khi họ quảng bá về những dự án đó, cần phải thật sự tìm hiểu và hiểu về dự án đó. Bên cạnh đó, chúng ta cần nhận thức rõ ràng về những rủi ro tiềm ẩn khi tham gia đầu tư vào các dự án tài sản ảo, tài sản mã hoá, bởi lợi nhuận luôn luôn đi kèm với rủi ro. Trong ngày 10/10 vừa qua, giá trị của đồng tiền bitcoin đã giảm từ 120.000 USD/đồng xuống 102.000 USD/đồng chỉ trong vài giờ, dẫn tới rất nhiều nhà đầu tư bị cháy tài khoản.

Bên cạnh đó, trong thời gian tới, khi sàn giao dịch tài sản mã hoá nội địa được cấp phép theo Nghị quyết số 05 của Chính phủ, cũng như Luật Công nghiệp công nghệ số chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, chúng tôi khuyến cáo, khuyến nghị những nhà đầu tư Việt Nam nên tham gia đầu tư tài sản mã hoá tại các sàn giao dịch nội địa. Bởi khi tham gia giao dịch tài sản mã hoá, đầu tư tài sản mã hoá tại các sàn giao dịch nội địa, các nhà đầu tư Việt Nam sẽ được đảm bảo về quyền và lợi ích hợp pháp. Đồng thời cũng giúp đóng góp một phần công sức đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xám về phòng chống rửa tiền của FATF".

Thị trường tiền số là một thị trường tiềm năng nhưng cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro bởi hoàn toàn không có giá sàn hay giá trần, dẫn đến giá trị tài sản có thể tăng vọt hoặc rơi tự do chỉ trong vài giây ngắn ngủi. Nhà đầu tư cần tìm hiểu thật kỹ nếu muốn tham gia vào thị trường này, cảnh giác trước những "miếng bánh" đầy ngọt ngào mà các dự án đưa ra, như "lợi nhuận cực cao hay không rủi ro" là một ví dụ. 

Nguồn: https://vtv.vn/canh-bao-bay-lua-tien-ao-100251016195643978.htm