“Chìa khóa" nâng tầm nông sản vùng cao

Trong bối cảnh nông nghiệp Lào Cai bước vào giai đoạn phát triển mới, hướng đến sản xuất hàng hóa chất lượng cao, mở rộng thị trường trong và ngoài nước, việc nâng cao năng lực hợp tác xã (HTX) nông nghiệp trở thành yêu cầu tất yếu. Tăng cường kiến thức quản trị, ứng dụng công nghệ số và chế biến hiện đại không chỉ giúp HTX thoát khỏi tư duy sản xuất nhỏ lẻ, còn là “chìa khóa” gia tăng giá trị, đưa nông sản vùng cao vươn xa, hội nhập bền vững.

Lào Cai hiện có 1.429 HTX, trong đó 816 HTX nông nghiệp. Đây là lực lượng nòng cốt, là “xương sống” của kinh tế nông thôn. HTX đã góp phần đưa giống cây trồng, vật nuôi mới vào sản xuất theo quy trình VietGAP, hữu cơ, đồng thời nâng tầm nhiều sản vật địa phương như: quế, chè, cá hồi, dược liệu, cá tầm, rau an toàn, sơn tra, mật ong… trở thành sản phẩm OCOP. Hơn 50% sản phẩm OCOP của tỉnh hiện nay xuất phát từ HTX và tổ hợp tác đã minh chứng rõ vai trò “bà đỡ” của HTX đối với nông dân.

HTX và tổ hợp tác đã minh chứng rõ vai trò “bà đỡ” của HTX đối với nông dân.

Một số mô hình tiêu biểu như: HTX Quế hồi Việt Nam, HTX Kiến Thuận, HTX Vạn Hoa, HTX Rau quả Thắng Lợi... đã khẳng định thương hiệu, tạo đầu ra ổn định. Thông qua liên kết với doanh nghiệp, siêu thị, chợ đầu mối và đặc biệt là sàn thương mại điện tử, HTX đang trở thành cầu nối đưa nông sản vùng cao đến gần hơn với người tiêu dùng.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đức Lâm - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lào Cai, nhiều HTX vẫn loay hoay với “điểm nghẽn”: quy mô nhỏ, vốn điều lệ thấp, khó tiếp cận tín dụng; năng lực quản trị hạn chế; chuyển đổi số thiếu đồng bộ. Đặc biệt, tư duy sản xuất manh mún của nhiều thành viên còn là rào cản lớn khiến HTX khó tham gia chuỗi giá trị và đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Trong dòng chảy hội nhập đầy khốc liệt, nâng cao năng lực quản trị và công nghệ không còn là lựa chọn mà là con đường sống còn của HTX.

Ông Nguyễn Đức Lâm - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Lào Cai khẳng định: HTX cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chế biến, bảo quản để nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh. Đồng thời, phải xây dựng thương hiệu, chuẩn hóa sản phẩm và mở rộng liên kết tiêu thụ. Đây chính là "chìa khóa" để bứt phá. Lời nói ấy không chỉ là khẩu hiệu, bởi trên chính mảnh đất Lào Cai, những đổi thay to lớn đã và đang được tạo ra. Những bước đi kiên định đã mang lại kết quả rõ rệt, biến thách thức thành cơ hội và giúp nhiều HTX bứt phá ngoạn mục.

Câu chuyện của HTX Trà Shan tuyết Phình Hồ, xã Phình Hồ là ví dụ điển hình cho sức mạnh của tri thức và công nghệ. Nhờ sự hỗ trợ từ Liên minh HTX tỉnh, HTX Trà Shan tuyết Phình Hồ được tham gia các khóa tập huấn về tiếp thị, kinh doanh và ứng dụng thương mại điện tử. Từ đó, những búp chè Shan tuyết không còn chỉ gói gọn nơi núi rừng mà đã có một “tên tuổi” mới - thương hiệu Trà TDG. Sản phẩm giờ đây được đưa lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, TikTok Shop và quảng bá qua nền tảng TikTok với hàng trăm nghìn lượt theo dõi. Nhờ đó, trà Shan tuyết Phình Hồ không chỉ tiêu thụ mạnh trong nước mà còn tự tin vươn xa đến thị trường “khó tính” như châu Âu, Mỹ và Nhật Bản.

Không chỉ có Trà Shan tuyết, HTX Nông nghiệp sạch T&D, xã Lao Chải cũng là câu chuyện truyền cảm hứng. Với những sản phẩm đặc sản như su su, sơn tra, đào, gà thịt..., HTX này đã được hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý sản xuất - kinh doanh. Nhờ đó, sản phẩm nhanh chóng vượt qua ranh giới làng bản, có mặt tại các siêu thị lớn ở Hà Nội, Hải Phòng và được bán hàng trực tuyến qua thương mại điện tử, livestream.

HTX Trà Shan tuyết Phình Hồ và HTX T&D tiên phong chuyển đổi số, mở đường cho nông sản vùng cao vươn ra thị trường quốc tế.

Những câu chuyện trên đã chứng minh: Khi HTX được trang bị kiến thức, kỹ năng và công nghệ mới, giá trị gia tăng của nông sản vùng cao được nâng tầm rõ rệt, mở ra con đường vững chắc cho sự phát triển bền vững. Đó là sự thay đổi không chỉ về kinh tế mà còn về cả tư duy, giúp người nông dân vùng cao tự tin làm chủ tương lai của mình.

Để những khát vọng bứt phá của HTX nông nghiệp trở thành hiện thực, cần sự đồng hành và vào cuộc của cả hệ thống. Lời giải không nằm ở một điểm mà là chuỗi mắt xích liên kết chặt chẽ, tạo điểm tựa vững chắc, vừa bảo vệ vừa thúc đẩy các HTX phát triển.

Yếu tố then chốt, mang tính quyết định đầu tiên chính là nguồn nhân lực. Khi cán bộ quản lý HTX được trang bị kiến thức quản trị hiện đại, am hiểu thị trường và thành thạo công nghệ số, họ sẽ trở thành những “thủ lĩnh” thực thụ, dẫn dắt HTX đi theo con đường chuyên nghiệp và hội nhập.

Song song với việc nâng cao tri thức, chuyển đổi số phải được triển khai một cách quyết liệt. HTX cần được hỗ trợ về hạ tầng công nghệ, phần mềm quản lý và kỹ năng thương mại điện tử để sản phẩm vùng cao tiếp cận thị trường rộng lớn, minh bạch và hiệu quả hơn.

Sản xuất là một chuyện, nhưng làm sao để tăng giá trị và giảm thiểu rủi ro sau thu hoạch lại là bài toán khó. Do đó, đầu tư vào công nghệ chế biến và bảo quản là giải pháp không thể thiếu. Chỉ khi có dây chuyền hiện đại, HTX mới có thể giảm thất thoát, nâng cao chất lượng sản phẩm và đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường khó tính.

Ngoài nỗ lực tự thân, việc xây dựng hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện là vô cùng quan trọng. Cần khuyến khích xây dựng mô hình HTX kiểu mới: minh bạch, chuyên nghiệp và gắn kết hiệu quả “bốn nhà” - Nhà nước, Nhà khoa học, Doanh nghiệp và Nông dân. Sự gắn kết này sẽ tạo nên sức mạnh cộng hưởng, giúp các HTX phát triển bền vững.

Ở tầm chính sách, tỉnh Lào Cai và Liên minh HTX đã đồng hành với các HTX thông qua nhiều chương trình. Tiêu biểu là Dự án SPRINT do Bộ Các vấn đề toàn cầu Canada tài trợ, đã tổ chức 34 lớp tập huấn với hơn 1.400 lượt người tham gia, hỗ trợ HTX tiếp cận thương mại điện tử, áp dụng năng lượng tái tạo và thích ứng biến đổi khí hậu.

Lãnh đạo Liên minh HTX tỉnh và đoàn công tác của Bộ Các vấn đề toàn cầu Canada thăm quy trình chế biến quả sơn tra của HTX Đoàn Lương.

Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Nguyễn Đức Lâm nhấn mạnh: Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu cho tỉnh ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ đào tạo cán bộ HTX theo hướng chuyên nghiệp; đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng thương hiệu, hỗ trợ vốn vay ưu đãi và mở rộng liên kết chuỗi giá trị. Đây là những giải pháp trọng tâm để HTX phát triển bền vững, đưa nông sản Lào Cai vươn xa hơn ra thị trường. Nâng cao năng lực HTX nông nghiệp không chỉ là yêu cầu khách quan, mà còn là động lực quan trọng để nông sản Lào Cai khẳng định thương hiệu, gia tăng giá trị ngay trên sân nhà và từng bước vươn tầm ra thế giới. Khi HTX mạnh, nông dân mới vững vàng, sản phẩm vùng cao mới đủ sức chinh phục những thị trường khó tính, đem lại niềm tin và kỳ vọng về một nền nông nghiệp hội nhập bền vững.

Nguồn: https://baolaocai.vn/chia-khoa-nang-tam-nong-san-vung-cao-post882963.html