Cuộc đua không khoan nhượng giữa các "ông lớn" công nghệ đã đưa trí tuệ nhân tạo (AI) vào cuộc sống thường nhật với tốc độ chưa từng có.
Năm 2024 chứng kiến sự bùng nổ của AI tạo sinh - công nghệ có thể "vẽ tranh, viết nhạc, soạn thảo văn bản" trong vài giây.
Nhưng đó chưa phải điểm dừng. Bước sang 2025, một xu hướng mới nổi bật hơn: AI Agent (tác nhân AI) - những "trợ lý ảo" không chỉ hỗ trợ mà còn thay thế con người trong việc ra quyết định.
Đầu năm nay, Giám đốc điều hành Open AI, Sam Altman nhận định: "Chúng tôi tin rằng, vào năm 2025, chúng ta có thể thấy các AI Agent đầu tiên tham gia vào lực lượng lao động và thay đổi đáng kể năng suất các công ty".
Niềm tin của ông phần nào cho thấy triển vọng về xu hướng phát triển táo bạo của AI trong thời gian sắp tới với sự tập trung nguồn lực cho AI Agent.
Viễn cảnh các "đồng nghiệp ảo" thay thế con người trong các nhiệm vụ phức tạp không còn nằm ở tương lai xa.
Sự trỗi dậy của AI Agent đặt ra một câu hỏi lớn: Khi một người có thể điều hành một doanh nghiệp nhờ AI, những người lao động khác sẽ đi về đâu? Người Việt cần làm gì để không bị bỏ lại phía sau?
Phóng viên Dân trí đã có cuộc trò chuyện với Thạc sĩ Nguyễn Gia Hy - Giảng viên AI tại Đại học Swinburne (Úc), nghiên cứu sinh AI tại Đại học Deakin, và nhà sáng lập SkillPixel, để hiểu rõ hơn về làn sóng mới của AI đang làm rung chuyển thị trường lao động toàn cầu.
Anh có thể giải thích một cách dễ hiểu nhất: "AI Agent" là gì? Vì sao công nghệ này được dự đoán là xu hướng chủ đạo của năm 2025?
- Muốn làm rõ được thuật ngữ "AI Agent", chúng ta sẽ đối chiếu nó với hệ thống AI truyền thống.
AI mà chúng ta biết sẽ xử lý các tác vụ riêng lẻ và độc lập. Chẳng hạn như những hệ thống nhận diện khuôn mặt hoặc hệ thống nhận diện giọng nói. Đó là những công cụ AI thông thường, tập trung vào một tác vụ cụ thể.
Còn đối với AI Agent, hay còn được gọi là tác nhân AI, nó được ví như một "nhân viên" thực thụ, có thể làm được một nhiệm vụ lớn hơn đòi hỏi yêu cầu cao trong việc tư duy, tương tác với các AI khác, khả năng tự động hóa trong việc ra quyết định.
Lấy ví dụ, một chiếc xe tự lái thì ngoài việc nhận diện hình ảnh của những xe khác, bản thân nó phải có khả năng đưa ra quyết định là bây giờ đi hướng nào, đèn xanh, đèn đỏ thì phản ứng thế nào.
Để làm được điều đó nó phải có khả năng tiếp nhận và xử lý thông tin, sau đó là đưa ra quyết định tự động với sự can thiệp tối thiểu từ con người. Đó là một điển hình của AI Agent.
Nghe như... một con người thật sự, nhưng là phiên bản máy móc?
- Đúng vậy. Nếu AI tạo sinh chỉ giúp bạn viết bài hay tạo hình ảnh, AI Agent có thể vận hành cả một quy trình làm việc. Trong tương lai, các doanh nghiệp có thể giao cho các AI Agents lo toàn bộ khâu marketing, tài chính, tuyển dụng mà không cần đội ngũ nhân sự cồng kềnh.
Để làm rõ khả năng của AI Agent, anh có thể chia sẻ một số ứng dụng tiêu biểu của AI Agent?
- Các công ty khởi nghiệp chỉ có một người quản lý sẽ là một xu hướng mới từ làn sóng AI Agent. Để làm được điều này, các công ty sẽ vận hành AI Agent trong hầu hết tất cả các khâu từ marketing, quản lý tài chính, sale, tuyển dụng và các công việc khác.
Tất cả các công việc đều được vận hành bởi các AI Agent được tích hợp vào bên trong hệ thống. Và các Agents đó còn có khả năng giao tiếp và hợp tác với nhau để thực hiện một nhiệm vụ lớn hơn. Chúng có thể phối hợp để làm việc như một nhóm nhân viên mà không cần con người tham gia vào nhóm.
Đó là câu chuyện xa hơn, còn hiện tại chúng ta sẽ không cần nhìn đâu xa khi chính những chiếc xe tự lái hay những trợ lý ảo cũng là những ví dụ điển hình cho AI Agent. Nó có khả năng xử lý thông tin và đưa ra quyết định tự do chứ ít khi cần sự can thiệp trực tiếp từ con người.
Dưới sự phát triển của AI, thị trường lao động và việc làm đang có nhiều biến động. Đầu năm tới nay chúng ta đã chứng kiến từ các doanh nghiệp, công ty vừa và nhỏ cho tới các tập đoàn hàng đầu thế giới đã tiến hành cắt giảm nhân sự như: Amazon, Microsoft, Meta, Workday.
Vậy trong xu hướng lực lượng lao động truyền thống dần bị thay thế, theo anh người lao động cần chuẩn bị những gì để thích ứng?
- Đây là câu hỏi mà không chỉ người lao động mà cả doanh nghiệp, nhà quản lý cũng đang trăn trở. Khi AI có thể thay thế con người trong nhiều công việc, cách duy nhất để không bị bỏ lại phía sau là chủ động thích ứng. Theo tôi, có 3 điều quan trọng mà người trẻ - và cả những người đang đi làm - cần lưu tâm.
Thứ nhất, hãy tập trung vào các kỹ năng mà AI chưa thể thay thế: tư duy sáng tạo, phản biện, giao tiếp, hợp tác và quản lý con người. Đó là những "chất liệu con người" mà công nghệ dù phát triển đến đâu cũng khó chạm tới.
Thứ hai, chúng ta nên học cách phối hợp nhuần nhuyễn, "sống chung" với AI hơn thay vì học cách chống đối hay loại bỏ nó. Chúng ta cần phải biết cách phối hợp sao cho hiệu quả, học hỏi nhiều về AI để làm việc và sử dụng chúng hiệu quả hơn.
Các khóa học về ứng dụng AI, nhận chứng chỉ chuyên môn cũng là một điểm nòng cốt để tạo ra lợi thế cho bản thân.
Cuối cùng, mỗi người cần biết cách xây dựng thương hiệu cá nhân trên môi trường số, kết nối với nhiều chuyên gia, chủ động tìm kiếm cơ hội hợp tác để không bị bỏ lại phía sau.
Đối với thế hệ trẻ sẽ trở thành lực lượng lao động sau này và chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ làn sóng AI, thêm vào đó xu hướng AI Agent đang được đẩy mạnh, anh có lời khuyên nào cho các bạn trong bối cảnh thị trường lao động đang định hình lại?
- Thực trạng hiện tại là hầu hết mọi công việc đều có sự can thiệp ít nhiều từ AI. Ngoài xã hội, trong các ngành nghề mọi người đều sử dụng AI một cách phổ biến.
Nếu bản thân các bạn là thế hệ trẻ nhưng chỉ tiếp cận việc học tập, các công việc khác như nghiên cứu một cách truyền thống thì khoảng cách giữa các bạn và những người còn lại sẽ dần xa cách.
Điều đó sẽ tạo ra thực trạng trong khi năng suất của những người biết ứng dụng AI đúng cách nhân lên tới 10 lần, chất lượng đầu ra của họ gấp 10 lần nhờ sự hỗ trợ của AI thì hiệu quả công việc của bạn không thể bằng họ, dù bạn cũng đã tâm huyết, cố gắng nhiều.
Bản thân thế hệ học sinh, sinh viên sẽ chính là những nguồn lao động trong tương lai. Vì thế trong bối cảnh như hiện nay, các bạn cần trang bị cho mình tư duy phải "chung sống" cùng AI, học cách ứng dụng nó hiệu quả, tận dụng tối đa.
Như vậy sau khi tốt nghiệp, bước ra thị trường lao động các bạn mới có lợi thế cạnh tranh, các phương pháp ứng dụng AI hiệu quả trong công việc, từ đó mới kiếm được những công việc ổn định, tạo ra được chỗ đứng trong lực lượng lao động giàu tính cạnh tranh.
Ngược lại, nếu không biết ứng dụng AI, tiếp cận mọi công việc một cách thủ công thì khó thích nghi được trong môi trường việc làm của tương lai gần.
Nói tóm lại, không chỉ các bạn học sinh, sinh viên mà mọi người phải liên tục cập nhật các kiến thức về AI, về những đổi mới trong lĩnh vực này cũng như học cách tư duy sáng tạo để ứng dụng AI vào trong nhiều khía cạnh của cuộc sống.
Khi AI ngày càng thông minh và có khả năng tự động hóa nhiều quy trình, chắc hẳn tiềm năng ứng dụng của nó không chỉ dừng lại ở hỗ trợ mà còn mở ra nhiều hướng đi mới. Theo anh, những cơ hội nào đang được tạo ra từ sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ này?
- Đúng vậy, khi AI có thể đảm nhiệm nhiều tác vụ phức tạp, có những cánh cửa khép lại nhưng cũng sẽ có nhiều cánh cửa mới mở ra cho con người
Công nghệ này đang thúc đẩy sự xuất hiện của những công việc và lĩnh vực sáng tạo mà trước đây chúng ta khó có thể tưởng tượng.
Trước hết, những ai làm về kỹ thuật thì sẽ tìm thấy những vị trí việc làm mới như: Kỹ sư AI (AI Engineer) hay Nhà khoa học dữ liệu (Data Scientist). Họ là người trực tiếp xây dựng, huấn luyện và tối ưu hóa các mô hình AI - yếu tố cốt lõi giúp các hệ thống thông minh hoạt động hiệu quả.
Một công việc mới nổi nhưng đang thu hút sự quan tâm lớn là Prompt Engineering - thiết kế các câu lệnh để AI hiểu và thực hiện chính xác mong muốn của người dùng.
Để AI hoạt động được thì nó cần dữ liệu được dán nhãn chính xác, nhu cầu này cũng sản sinh ra một vị trí việc làm mới, đó là Data Labeler (người dán nhãn dữ liệu để huấn luyện AI).
Song song với đó, khi AI ngày càng tham gia sâu vào việc tạo ra nội dung, vấn đề đạo đức và kiểm soát nội dung trở nên thiết yếu.
Các vị trí việc làm liên quan đến việc kiểm duyệt nội dung do AI sản xuất không vi phạm các chuẩn mực xã hội, không chứa định kiến hay sai lệch thông tin sẽ được chú trọng hơn bao giờ hết.
Điều đáng mừng là cơ hội không chỉ dành riêng cho giới công nghệ. Sự bùng nổ của AI đã mang lại rất nhiều tiềm năng cho các ngành sáng tạo và dịch vụ:
- Sáng tạo nội dung số: Với AI, mọi người có thể dễ dàng sản xuất video, hình ảnh, âm thanh mà không cần ekip lớn. Có nhiều kênh Youtube, Tiktok thậm chí không có mặt chủ kênh hay giọng của người chủ kênh nhưng vẫn tạo ra được nội dung chất lượng và viral (có tương tác cao).
Hay với podcast, chỉ cần một ý tưởng, AI sẽ hỗ trợ phần còn lại, giúp rút ngắn quá trình sáng tạo.
Với những công việc tiêu biểu như vậy, các bạn hoàn toàn có thể nhận những công việc đó ở các nền tảng freelancer (công việc tự do).
Một bạn trẻ tôi biết ở Việt Nam tạo ra được nguồn thu nhập đáng kể chỉ bằng công việc freelancer. Bạn trẻ này đã kiếm hàng trăm triệu mỗi tháng nhờ việc nhận các công việc và ứng dụng AI hiệu quả trong khi làm để tạo ra thành quả tối ưu.
Có nhiều xu hướng nghề nghiệp nổi bật trong bối cảnh AI phát triển, vấn đề cần lưu tâm là chúng ta có đủ chăm chỉ, tư duy sáng tạo để kiếm tiền từ AI hay không.
Trong bối cảnh kỷ nguyên AI đang bùng nổ với những bước tiến vượt bậc trên toàn cầu, Việt Nam cần tiếp tục nắm bắt cơ hội và khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực này.
Theo anh, với những thời cơ do AI mang lại, nhân lực Việt Nam có những lợi thế cạnh tranh nào so với các quốc gia khác trên thế giới?
- Tôi tin rằng, một lợi thế lớn nhất của người Việt Nam mình là chất lượng của con người, đặc biệt là khả năng tư duy.
Vừa rồi, bài báo công bố mô hình AI AlphaGeometry2 giải được các bài toán hình học ở mức độ huy chương vàng trong cuộc thi Olympic toán quốc tế, đánh dấu một cột mốc khiến cả thế giới kinh ngạc.
Điều đặc biệt là nhóm nghiên cứu phát triển ra mô hình này gồm 10 thành viên, trong đó có tới 4 người Việt.
Tôi cũng quen rất nhiều người Việt hiện đang nắm giữ các vị trí cao về AI tại một số doanh nghiệp, tập đoàn lớn như Google, Amazon. Điều này đã chứng minh cho tư duy, suy luận, năng lực của người Việt rất tốt.
Vì thế trong tương lai, tôi hy vọng rằng Việt Nam sẽ tạo ra các đột phá, những sáng tạo mới trong lĩnh vực AI.
Ngoài ra, với lợi thế về nhân công giá rẻ, năng động cũng sẽ là điểm sáng của nguồn nhân lực tại Việt Nam.
Cuối cùng tôi cho rằng với thế mạnh về nông nghiệp, chúng ta cũng có thể cân nhắc nghiên cứu liên ngành, ứng dụng AI hiệu quả trong lĩnh vực này và thậm chí nếu như nó phát triển, Việt Nam có thể tư vấn việc ứng dụng AI trong nông nghiệp cho các nước bạn.
Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện!
Nguồn: https://dantri.com.vn/cong-nghe/con-dia-chan-tiep-theo-cua-ai-va-lan-song-startup-mot-nguoi-20250312222003080.htm
Bình luận (0)