"Đặc thù" xóa nhà tạm ở miền núi Quảng Nam

Mùa hè nắng gắt và những cơn dông lốc bất chợt vào mỗi buổi chiều đang đến với các địa bàn vùng núi. Mỗi lần thiên tai quét qua, lại thêm một “điệp khúc” quen thuộc: cây ngã chắn đường, điện mất, và đau lòng hơn cả là những mái nhà bị tốc mái, đổ sập. Trong số đó có căn được hỗ trợ xóa nhà tạm cách đây chưa lâu, nay lại tan hoang sau một cơn gió dữ.

Một nhà dân ở xã Trà Đốc bị tốc mái sau trận dông, lốc ngày 25/4/2025. Ảnh: H.N.

Hiện nay, mức hỗ trợ phổ biến tại Quảng Nam để xây mới nhà cho hộ nghèo, cận nghèo là từ 50 đến 60 triệu đồng, sửa chữa là 20 đến 30 triệu đồng mỗi căn. Dù nguồn lực có sự phối hợp từ ngân sách nhà nước và xã hội hóa, song định suất này vẫn quá khiêm tốn so với giá cả vật liệu, công thợ ngày một leo thang.

Đa phần người được hỗ trợ đều là những gia đình yếu thế, không đủ khả năng đối ứng thêm kinh phí. Nhiều căn nhà họ dựng lên sau hỗ trợ, dẫu có mái che, dẫu đã tươm tất hơn trước nhưng vẫn không thật sự kiên cố. Nền móng, trụ tường, mái lợp… chỉ đủ theo kiểu “tránh nắng, che mưa” chứ chưa đủ sức chống chọi với thiên tai ngày một bất thường, dữ dội.

Cuối tháng Tư vừa qua, một trận dông lốc mạnh quét qua các xã Trà Đốc, Trà Tân, Trà Kót, Trà Giác, Trà Sơn của huyện Bắc Trà My. Hơn chục căn nhà bị tốc mái hoặc sập hoàn toàn. Một lần nữa, người dân lại lặng lẽ dựng lại những mái tôn cong vênh, những vách tường xiêu vẹo. Trong số những căn nhà bị hư hỏng, vẫn có ngôi nhà từng được gắn mác “xóa nhà tạm”.

Ở vùng núi cao, địa hình hiểm trở, giá vận chuyển, vật liệu xây dựng và nhân công đều cao hơn. Người nghèo – chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số – chỉ còn biết trông vào nguồn hỗ trợ hạn hẹp. Khi nhiều căn nhà mới mong manh thì câu chuyện xóa nhà tạm trở thành bài toán chưa có lời giải trọn vẹn.

Đã đến lúc cần suy nghĩ thấu đáo hơn về chính sách hỗ trợ. Không chỉ dừng lại ở mức định suất cứng nhắc, cần mở rộng thêm cơ chế linh hoạt: tăng mức hỗ trợ cho vùng núi, lồng ghép các chương trình tín dụng ưu đãi, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận các khoản vay xây nhà với thủ tục đơn giản, lãi suất thấp, thời gian trả dài. Đồng thời, ngành chức năng cần tăng cường hướng dẫn kỹ thuật xây dựng nhà an toàn, phù hợp với đặc điểm vùng thiên tai...

Một ngôi nhà – hơn cả chỗ trú – còn là niềm tin để người nghèo yên lòng bám đất, bám rừng, nuôi con ăn học, làm ăn vươn lên. Xóa nhà tạm không chỉ là tháo dỡ một mái nhà cũ, mà là tiếp sức để người nghèo xây dựng lại cuộc đời, vững chãi trước biến động thiên nhiên lẫn chông chênh số phận.

Nguồn: https://baoquangnam.vn/dac-thu-xoa-nha-tam-o-mien-nui-quang-nam-3157481.html