Chiều 13-6, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, các ý kiến quan tâm nhiều đến nội dung đơn vị hành chính.

Dự thảo nghị quyết đã được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng quy định các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được tổ chức thành 2 cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương do luật định.
Dự thảo cũng nêu “chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội quy định khi thành lập đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt đó”.
Thảo luận tại hội trường, các đại biểu Quốc hội (ĐB) đánh giá việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013 lần này có ý nghĩa rất quan trọng mang tính lịch sử, khi thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, góp phần mở rộng không gian phát triển của các địa phương, sắp xếp tinh gọn bộ máy hoạt động hiệu lực, đưa chính quyền, MTTQ, các đoàn thể gần dân hơn, giải quyết tốt các công việc của người dân và doanh nghiệp.
Nhiều ý kiến đánh giá cao ban soạn thảo đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo với chất lượng tốt, trong đó có việc giữ lại quyền chất vấn của đại biểu HĐND đối với Chánh án Tòa án nhân dân, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân như Hiến pháp hiện hành.
Theo ĐB Mai Văn Hải (Thanh Hóa), đơn vị hành chính là nội dung được rất nhiều ĐB, cử tri và nhân dân quan tâm, dự thảo đã khẳng định mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
ĐB Mai Văn Hải cho rằng, vẫn nên cân nhắc kỹ lưỡng về cụm từ các đơn vị hành chính dưới tỉnh, để tránh nhiều cách hiểu khác nhau về các đơn vị hành chính dưới tỉnh. ĐB đề nghị nên quy định cụ thể các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các xã, phường đặc khu là phù hợp.

ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) lại cho rằng, quy định như dự thảo là rất hợp lý. Quy định này sẽ tạo nên một khoảng không gian rộng hơn, để nếu sau này còn có những điều chỉnh hợp lý hơn mà không bị vướng, không phải sửa đổi Hiến pháp.
ĐB nói thêm, xu hướng chung trên toàn cầu cũng như ở nước ta là quá trình đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ. Bên cạnh những thành phố có tuổi đời lâu như Vinh, Nam Định, Nha Trang, Đà Lạt đã xuất hiện nhiều thành phố mới như Đồng Hới, Hòa Bình, Hải Dương… làm giàu mạnh các tỉnh thành, làm đẹp hơn cho đất nước. Quá trình đô thị hóa đang và sẽ tiếp tục, vì thế việc quy định như dự thảo là có tầm nhìn xa.
ĐB Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) cho rằng, khi các tổ chức chính trị - xã hội đã trực thuộc MTTQ thì không nên nêu tên cụ thể các tổ chức chính trị - xã hội trong Hiến pháp.
Bởi lẽ, Hiến pháp là văn bản pháp lý có tính nguyên tắc, có giá trị nền tảng, việc liệt kê cụ thể các tổ chức chính trị - xã hội dễ dẫn tới sự bất cập khi thực hiện yêu cầu đổi mới tổ chức chính trị, tổ chức hệ thống chính trị hoặc phát sinh những tổ chức chính trị - xã hội mới nhưng Hiến pháp không kịp điều chỉnh.
Việc nêu cụ thể 5 tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ vô hình chung đóng khung hệ thống chính trị, là rào cản pháp lý cho sự ra đời và phát triển của các tổ chức - xã hội, không phù hợp yêu cầu mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa trong kỷ nguyên mới.

ĐB Nguyễn Thị Hồng Hạnh (TPHCM) quan tâm đến mô hình tổ chức chính quyền đô thị. Sau ngày 1-7-2025, theo Luật Thủ đô và các nghị quyết của Quốc hội thì mô hình tổ chức chính quyền đô thị tại TP Hà Nội, TPHCM và TP Đà Nẵng không thống nhất.
Theo đó, TP Hà Nội có HĐND phường, TPHCM và TP Đà Nẵng không có HĐND phường. Đồng thời, khi sáp nhập Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương với TPHCM, các phường của Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu đều có HĐND phường, tức là sẽ có sự không thống nhất với mô hình chính quyền địa phương của phường ngay tại một đơn vị hành chính cấp tỉnh là TPHCM mới.

Do đó, để đảm bảo thống nhất mô hình chính quyền địa phương cấp xã nói chung và mô hình chính quyền địa phương của TP Hà Nội, TPHCM và TP Đà Nẵng, nhất là sự thống nhất trong mô hình chính quyền địa phương ở phường của TPHCM mới, ĐB Nguyễn Thị Hồng Hạnh đề nghị Quốc hội cân nhắc xem xét việc cho phép TPHCM mới từ ngày 1-7-2025, mô hình chính quyền địa phương phường có HĐND phường, hoặc mô hình HĐND phường lâm thời; đồng thời rà soát, bổ sung vào dự thảo Luật tổ chức chính quyền địa phương để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống pháp luật.

Giải trình ý kiến các ĐB, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết, có ĐB ủng hộ phương án quy định khái quát như dự thảo, có ý kiến đề nghị đơn vị hành chính dưới tỉnh thì quy định cụ thể là xã, phường.
Theo ông, dự thảo quy định khái quát để trong quá trình phát triển có thể đáp ứng được yêu cầu.
"Chúng ta có thể có loại đơn vị hành chính mới (không phải thêm một cấp đơn vị hành chính, vẫn là trong đơn vị hành chính cấp xã, nhưng có thể thêm một hình thức nào đó nữa), thì lúc đó sẽ quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương, không quy định trong Hiến pháp. Hiến pháp quy định khái quát để đảm bảo tính ổn định của Hiến pháp. Đây cũng là kinh nghiệm từ thực tiễn", Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng nói.
Nguồn: https://www.sggp.org.vn/dai-bieu-quoc-hoi-can-nhac-cho-phep-tphcm-moi-co-hdnd-phuong-post799354.html
Bình luận (0)