Điểm neo niềm tin của bạn đọc

Đó là ý kiến của hầu hết các đại biểu tại tọa đàm “Nguồn thu trong thời đại số: Không chỉ quảng cáo, báo chí phải bán được nhiều thứ hơn” được tổ chức trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc sáng 20-6.

Tính xác thực, sức mạnh cốt lõi của báo chí

PGS-TS Lê Hải Bình, Thứ trưởng Thường trực Bộ VH-TT-DL, đã chia sẻ về sự vận động nhanh chóng của báo chí và truyền thông thế giới. Ông khẳng định: “Hiện vẫn có tới 40% độc giả mong muốn tìm về báo chí chính thống”.

Điều đáng mừng là không chỉ độc giả lớn tuổi mà ngay cả giới trẻ cũng mong muốn được cầm trên tay tờ báo in, cảm nhận mùi mực mới - một trải nghiệm tưởng như chỉ còn trong hoài niệm.

Thứ trưởng Lê Hải Bình dẫn chứng lại câu chuyện đầy ấn tượng về đoàn người xếp hàng dài gần 1km, chủ yếu là thanh niên, để nhận ấn phẩm đặc biệt của Báo Nhân Dân nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây là dấu hiệu rõ ràng cho thấy niềm tin và sự gắn bó của độc giả với báo chí chính thống vẫn còn rất lớn, không chỉ ở những độc giả lớn tuổi mà còn cả ở thế hệ trẻ.

Báo chí chính thống là điểm neo niềm tin của bạn đọc

Tiếp nối quan điểm về niềm tin, TS Lê Quốc Vinh, Chuyên gia truyền thông, Chủ tịch Le Group of Companies, đã chỉ ra rằng, báo chí đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, bao gồm sự bùng nổ của không gian số, sự thay đổi trong thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng, thách thức về nguồn thu và mô hình kinh doanh, cùng với vấn đề niềm tin và tin giả. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên mà tốc độ thông tin được đề cao trên mạng xã hội, báo chí truyền thống lại có lợi thế vượt trội về tính xác thực.

Ông Lê Quốc Vinh cho rằng, bài toán lớn nhất của báo chí hiện nay là “tìm kiếm lại niềm tin của công chúng, độc giả dựa trên sự thật”. Ông lý giải: “Người làm báo không thể nhanh như mạng xã hội, vì mỗi thông tin phải qua quy trình tìm kiếm, kiểm chứng, kiểm duyệt nghiêm ngặt. Trong khi đó, trên mạng xã hội, ai có gì đăng nấy, thậm chí chỉ nghe phong thanh cũng vội chia sẻ”. Chính sự cẩn trọng ấy tạo nên giá trị khác biệt của báo chí chính thống.

“Báo chí cũng phải là ngọn hải đăng khi công chúng đang phân vân, không biết những thông tin họ đọc được trên mạng xã hội có đúng hay không, có sai hay không? Họ phải tìm đến báo chí để khẳng định thông tin đó có tin được hay không. Đấy chính là sức mạnh của báo chí...”, TS Lê Quốc Vinh nhấn mạnh.

Từ “viết hay” đến “sống được”, báo chí buộc phải thay đổi

Trong bối cảnh doanh thu quảng cáo truyền thống suy giảm, cạnh tranh từ các nền tảng số ngày càng khốc liệt, báo chí - dù vẫn được xem là điểm neo niềm tin và kênh kiểm chứng thông tin - không thể chỉ dừng lại ở vai trò phản ánh. Báo chí phải kiến tạo giá trị, chủ động đề xuất giải pháp và tái định hình mô hình kinh doanh để có thể tự nuôi sống chính mình.

Ông Nguyễn Văn Bá, Tổng Biên tập Báo VietNamNet, nhấn mạnh: “Nếu coi báo chí là một nghề, thì như mọi nghề khác, nó phải tự nuôi được chính mình. Không thể sống bằng lý tưởng mãi. Không thể tồn tại nếu không có dòng tiền”. Theo ông, báo chí không chỉ còn là chuyện “viết hay, làm nhanh” mà phải giải bài toán sống còn: làm sao tồn tại bằng chính giá trị mình tạo ra?

“Báo chí không chỉ bán tin tức, mà cần biết khai thác thêm từ dịch vụ thông tin chuyên sâu, tư vấn chiến lược, tổ chức sự kiện, cung cấp dữ liệu, xây dựng thương hiệu và quan trọng nhất là bán được niềm tin”, ông Bá nhấn mạnh. Đây là một cuộc lột xác toàn diện về tư duy vận hành và kinh doanh báo chí.

Phân tích thêm về mô hình kinh doanh, bà Phan Đặng Trà My, Phó Tổng Giám đốc Chiến lược VCCorp, cho rằng, báo chí hiện không thiếu nội dung mà đang thiếu các sản phẩm thương mại hóa được. Mô hình bán quảng cáo truyền thống đã lỗi thời khi người dùng chuyển sang nền tảng tương tác hai chiều, còn doanh nghiệp lại cần giải pháp truyền thông có thể đo lường hiệu quả.

“Báo chí cần chuyển trọng tâm từ đăng tin, bán quảng cáo sang cung cấp giải pháp marketing tích hợp và xây dựng thương hiệu cho doanh nghiệp. Nếu chính báo chí không định giá đúng giá trị của mình thì đừng kỳ vọng thị trường sẽ làm thay điều đó”, bà My nói.

Nhiều mô hình mới đã được gợi mở: thu phí hội viên với nội dung độc quyền, tổ chức sự kiện chuyên sâu, phát triển thương mại điện tử hoặc tiếp thị liên kết dựa trên tệp độc giả trung thành. Ông Trần Xuân Toàn, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ, khẳng định: “Nguồn thu bền vững của báo chí phải đến từ sự chi trả của bạn đọc. Như trước kia đã làm với báo giấy, thì báo online và nền tảng số cũng phải làm được”.

Tuy nhiên, theo ông Toàn, điều này không thể do một tờ báo tự mình làm được mà cần có sự chung tay của toàn ngành. “Rõ ràng, báo chí quốc tế sống được nhờ bạn đọc với doanh thu hàng triệu đô mỗi tháng, tại sao chúng ta không làm được?”, ông đặt vấn đề.

Còn ông Mai Ngọc Phước, Tổng Biên tập Báo Pháp luật TPHCM, chia sẻ, trong bối cảnh báo in gặp khó, báo điện tử và mạng xã hội trở thành nguồn thu chính. “Chúng tôi có khoảng 1-1,2 triệu lượt đọc/ngày trên báo điện tử và 5 triệu lượt xem/ngày trên mạng xã hội. Nhờ đó, thu hút được quảng cáo truyền thông”.

Một nguồn thu khác là hợp tác với các công ty công nghệ. Tuy nhiên, “đau đầu nhất là đổi mới công nghệ để theo kịp nhu cầu độc giả và doanh nghiệp”, ông Phước cho biết.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cũng nhấn mạnh: “Thúc đẩy truyền thông chính sách là cần thiết, nhưng không nên biến thành cơ chế xin - cho. Bộ, ngành nào thấy hiệu quả thì sẽ tự chủ động dành ngân sách truyền thông cho báo chí”.

Ông cũng kêu gọi các doanh nghiệp Việt Nam trích ngân sách quảng cáo hợp lý cho báo chí trong nước: “Nếu chỉ thấy lợi trước mắt và chi cho nền tảng nước ngoài vì rẻ, thì doanh nghiệp sẽ tự đánh mất nơi có thể bảo vệ họ. Nuôi dưỡng báo chí là hành động thiết thực để đầu tư cho sự phát triển an toàn và lâu dài của chính doanh nghiệp”.

MAI AN - HÀ NGUYỄN

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/diem-neo-niem-tin-cua-ban-doc-post800329.html