Đòn bẩy chiến lược đưa hàng Việt vươn ra thế giới

Nền tảng chính sách và pháp lý ngày càng hoàn thiện

Chia sẻ tại hội nghị giao ban Xúc tiến thương mại tháng 9/2025, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) khẳng định, chủ đề chuyển đổi số chưa bao giờ được đặt ở vai trò quan trọng và nổi bật như hiện nay, được xem là một trong những đột phá chiến lược để phát triển kinh tế - xã hội.

Trong vòng 5 năm qua, Việt Nam đã xây dựng một hành lang pháp lý vĩ mô vững chắc cho quá trình này. Các văn bản chiến lược quan trọng đã được ban hành như chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (từ năm 2020), chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Đặc biệt, Nghị quyết 57 đã xác định đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trụ cột chính.

Bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương).

Về mặt pháp luật, Luật Giao dịch điện tử 2023 và Luật Phát triển công nghiệp công nghệ số mới ban hành đã tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc. Bên cạnh đó, các cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp cũng rất cụ thể, điển hình là Nghị định 80/2021/NĐ-CP hướng dẫn Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, với các điều khoản (11, 25, 26) quy định rõ về cơ chế hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp ứng dụng TMĐT và chuyển đổi số.

Thương mại điện tử tăng trưởng ấn tượng

Bà Việt Anh nhấn mạnh, TMĐT là một trong những lĩnh vực đi đầu trong công cuộc chuyển đổi số tại Việt Nam, song hành cùng lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Khung chính sách cho TMĐT đã có từ rất sớm, với nghị định đầu tiên ra đời năm 2006 và các kế hoạch tổng thể phát triển TMĐT theo từng giai đoạn 5 năm được ban hành liên tục từ đó đến nay.

Nhờ nền tảng vững chắc và sự hỗ trợ từ Nhà nước, thị trường TMĐT Việt Nam liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, đạt khoảng 20% mỗi năm. Theo Sách trắng của Cục TMĐT và Kinh tế số, quy mô thị trường năm 2024 ước đạt 25 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

"Mức độ ứng dụng TMĐT hiện nay đã gần như phổ cập trong các doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đây chính là nền tảng để chúng ta bắt đầu nghĩ đến việc đưa thương mại điện tử Việt Nam vươn tầm thế giới", bà Việt Anh chia sẻ.

Để tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý, Bộ Công Thương đang chủ trì xây dựng dự án Luật Thương mại điện tử đầu tiên và dự kiến trình Quốc hội thông qua vào tháng 10 tới.

Lời giải cho "điểm nghẽn" trong xuất khẩu

Tuy nhiên, theo Phó Cục trưởng Cục TMĐT và Kinh tế số, doanh nghiệp vẫn đối mặt với không ít rào cản khi xúc tiến thương mại quốc tế. Khó khăn lớn nhất nằm ở việc tìm kiếm đối tác, khai phá thị trường mới và thiếu hiểu biết về quy định, luật lệ tại nước sở tại. Nhiều doanh nghiệp gặp thách thức trong việc duy trì tiêu chuẩn sản phẩm đáp ứng các thị trường khó tính, hạn chế về năng lực xây dựng thương hiệu và hiện diện lâu dài ở thị trường quốc tế. Cùng với đó, vấn đề logistics, hoàn tất đơn hàng, thanh toán và xử lý thuế cũng là những trở ngại lớn.

Trong bối cảnh này, ứng dụng công nghệ số có thể giúp doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong việc tiếp cận thị trường. Các nền tảng TMĐT toàn cầu như Alibaba, Amazon cho phép doanh nghiệp nhỏ và vừa rút ngắn khoảng cách, tiếp cận thị trường rộng lớn với chi phí tối ưu.

Công nghệ số cũng hỗ trợ phân tích, tổng hợp dữ liệu từ nhiều nguồn để hiểu rõ hơn về thị trường mục tiêu. Việc số hóa chuỗi cung ứng và áp dụng truy xuất nguồn gốc giúp quản lý chất lượng sản phẩm tốt hơn, đáp ứng yêu cầu khắt khe của các thị trường quốc tế, đặc biệt với nông sản và dược liệu. Đồng thời, chuyển đổi số mang lại lợi thế lớn trong xây dựng thương hiệu và phát triển logistics.

Để hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã triển khai nhiều giải pháp cụ thể như đào tạo, nâng cao năng lực, xây dựng hệ sinh thái số và tăng cường hợp tác quốc tế.

Bà Việt Anh cho rằng, để chính sách đi vào thực tiễn cần sự chung tay của nhiều bên. Các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài được kỳ vọng sẽ tăng cường chia sẻ thông tin về xu hướng tiêu dùng số, các nền tảng TMĐT địa phương, hỗ trợ kết nối doanh nghiệp Việt với hệ sinh thái TMĐT tại thị trường sở tại. Song song, cần triển khai các hoạt động xúc tiến thương hiệu Việt như tuần lễ TMĐT, livestream bán hàng xuyên biên giới.

Đối với doanh nghiệp, cần chủ động nghiên cứu thị trường, tuân thủ quy định pháp lý, đầu tư vào thương hiệu và nâng cao năng lực vận hành trên nền tảng số. Bên cạnh đó, doanh nghiệp được khuyến nghị tích cực ứng dụng công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu, truy xuất nguồn gốc… vào hoạt động sản xuất – kinh doanh, đồng thời tham gia các chương trình đào tạo, tư vấn từ cơ quan quản lý và tổ chức hỗ trợ.

“Chuyển đổi số không chỉ là xu thế tất yếu, mà còn là đòn bẩy để doanh nghiệp Việt Nam chinh phục thị trường quốc tế”, bà Việt Anh nhấn mạnh.

Nguyệt Minh

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/chuyen-doi-so/don-bay-chien-luoc-dua-hang-viet-vuon-ra-the-gioi/20251001083817534