Đồng Nai phát triển nông - lâm - thủy sảnXây dựng ngành nông nghiệp bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu

Phát triển nông nghiệp hữu cơ, thích ứng biến đổi khí hậu không chỉ là xu hướng mà đã trở thành nhiệm vụ đột phá trong chiến lược phát triển của Đồng Nai; vượt qua thách thức về kỹ thuật và thị trường, địa phương đang từng bước hình thành các vùng sản xuất hữu cơ quy mô lớn, tạo nền tảng vững chắc để đón dòng vốn đầu tư vào công nghiệp chế biến sâu.

Hướng đi chiến lược từ vùng đất tiềm năng

Sau sáp nhập, tỉnh Đồng Nai mới có hơn 728.000ha đất nông nghiệp, kết hợp với 448.000ha đất canh tác của tỉnh Bình Phước cũ, hình thành vùng nguyên liệu quy mô lớn với thế mạnh rõ rệt về trồng trọt, chăn nuôi và thủy sản. Đồng Nai được mệnh danh là “thủ phủ chăn nuôi” của cả nước, trong khi Bình Phước là điểm sáng về cây công nghiệp với diện tích điều, cao su thuộc top đầu nước ta.

Xác định phát triển nông nghiệp hữu cơ là một trong bốn nhiệm vụ đột phá của nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đồng Nai đã và đang thể hiện quyết tâm thực hiện mạnh mẽ, gặt hái được nhiều thành công. Với định hướng ưu tiên phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn, hữu cơ và công nghệ cao, Đồng Nai đang từng bước hoàn thiện chính sách ưu đãi cho nhà đầu tư trong các lĩnh vực như hỗ trợ chứng nhận hữu cơ; hỗ trợ vật tư sản xuất, kỹ thuật canh tác mới; ưu đãi đất đai và hạ tầng vùng sản xuất tập trung; hỗ trợ truy xuất nguồn gốc và quảng bá sản phẩm nông sản. Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai cho biết, lợi thế nền nông nghiệp truyền thống kết hợp với hạ tầng chế biến phát triển đã tạo điều kiện để tỉnh mở rộng liên kết vùng, đặc biệt là trong các lĩnh vực như chuỗi điều hữu cơ, hồ tiêu, trái cây.

Hiện Đồng Nai đã có nhiều diện tích được chứng nhận hữu cơ quốc tế, như 2,5ha hồ tiêu tại hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Lâm San và 3,3ha sầu riêng tại xã Xuân Quế. Ngoài ra, tỉnh cũng đang nhân rộng các mô hình quy mô lớn: gần 18ha hồ tiêu hữu cơ tại xã Sông Ray, 100% hộ áp dụng công nghệ vi sinh bản địa (IMO), trong đó một số hộ đã đạt chuẩn hữu cơ châu Âu.

Vườn măng cụt sản xuất theo hướng hữu cơ của hộ nông dân Nguyễn Thanh Phước (xã Dầu Giây). Ảnh: B.Nguyên

Nhiều mô hình tiêu biểu

Ông Nguyễn Thanh Phước (xã Dầu Giây) từng kiêm nhiệm qua nhiều vị trí như Giám đốc HTX Ca cao Thống Nhất, Tổ trưởng Tổ hợp tác Mít Lộc Thịnh với mô hình trồng mít theo hướng hữu cơ, hiện ông phát triển mô hình trồng măng cụt theo hướng hữu cơ. Những năm tháng dài gắn bó với vườn tược, thay đổi qua nhiều mô hình sản xuất nhưng ông Phước vẫn giữ nguyên quan điểm là phải sản xuất nông nghiệp sạch, hữu cơ.

Theo ông Phước, chuyển đổi sang sản xuất theo hướng hữu cơ đơn giản là nông dân có ý thức ưu tiên sử dụng phân hữu cơ. Trong đó, nông dân có thể tận dụng các nguồn phế, phụ phẩm hiện có tại địa phương làm phân bón cho cây trồng để giảm dần các loại phân bón hóa học. Trong xử lý sâu bệnh, nông dân ưu tiên sử dụng các loại thuốc sinh học, các chế phẩm sinh học hoặc dùng các phương pháp thủ công trong phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng, để nông sản làm ra bảo đảm an toàn.

Tư duy sản xuất nông nghiệp hữu cơ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, hình thành nhiều mô hình tiêu biểu. Điển hình là vườn bưởi hữu cơ 0,9ha của hộ ông Nguyễn Văn Tuấn (xã Dầu Giây) hay mô hình HTX Dốc Mơ Farm (xã Gia Kiệm) do anh Hoàng Công Phước điều hành. HTX kết hợp sản xuất nông nghiệp hữu cơ với du lịch sinh thái, hướng đến xây dựng mô hình nông nghiệp gắn với giá trị xã hội.

Khởi đầu từ 2ha sản xuất theo hướng thuận tự nhiên, không sử dụng hóa chất, đến nay HTX Dốc Mơ Farm đã mở rộng thành hàng chục héc ta theo mô hình vườn - ao - chuồng, góp phần tạo dựng không gian xanh, môi trường đáng sống. Trang trại trồng đa dạng các loại rau, dược liệu, cây ăn quả, đáp ứng nhu cầu thực phẩm sạch của người tiêu dùng. Song song với sản xuất, HTX còn đầu tư xưởng chế biến nông sản từ nguyên liệu sạch tại chỗ, được thị trường đón nhận tích cực.

Tuy nhiên, “điểm nghẽn” lớn nhất của nông nghiệp hữu cơ là sản xuất nhỏ lẻ, khó đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe, sản phẩm thiếu thương hiệu, thường bị bán rẻ; để tháo gỡ, Đồng Nai tiên phong kêu gọi doanh nghiệp đầu tư tham gia liên kết chuỗi. Tiêu biểu là hợp tác với Tập đoàn Quế Lâm, triển khai mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn “5 không” (không thuốc diệt cỏ, không thuốc trừ sâu hóa học, không chất kích thích tăng trưởng, không chất bảo quản, không dư lượng độc hại). Theo đó, doanh nghiệp hỗ trợ 50% chi phí phân hữu cơ, chuyển giao công nghệ, hướng dẫn quy trình và bao tiêu đầu ra sản phẩm. Nhờ vậy, nông dân yên tâm sản xuất, tập trung nâng cao chất lượng. Mô hình đã áp dụng thành công trên nhiều loại cây trồng chủ lực như bưởi, sầu riêng, măng cụt. Theo ông Nguyễn Duy Cường, Giám đốc HTX Chôm chôm sầu riêng Lạc Sơn (xã Gia Kiệm), việc liên kết với Quế Lâm đã mở ra hướng đi bền vững cho hơn 120ha sầu riêng của hợp tác xã.

Thực tiễn tại Đồng Nai cho thấy, việc đầu tư phát triển nông nghiệp hữu cơ, sản xuất nông sản an toàn với quy mô lớn đòi hỏi sự cộng hưởng của cả hệ sinh thái, gồm nông dân thay đổi tư duy, trực tiếp sản xuất; doanh nghiệp là hạt nhân đầu tư công nghệ, vốn, thị trường; chính quyền kiến tạo chính sách, làm cầu nối. Mô hình liên kết “ba nhà” (Nhà nông - Nhà nước - Doanh nghiệp) đã chứng minh hiệu quả, không chỉ khắc phục sản xuất manh mún mà còn nâng tầm thương hiệu nông sản Đồng Nai dựa trên chất lượng và uy tín.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Đồng Nai khẳng định, ngành nông nghiệp sẽ tiếp tục ưu tiên nhân rộng các mô hình điểm để lan tỏa, đồng thời xây dựng đội ngũ nòng cốt, chất lượng cao cho lĩnh vực nông nghiệp hữu cơ của tỉnh. Từ đó, xây dựng nên một nền sản xuất trồng trọt, chăn nuôi giảm phát thải, hướng đến mục tiêu hiện thực hóa nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/dong-nai-phat-trien-nong-lam-thuy-san-xay-dung-nganh-nong-nghiep-ben-vung-thich-ung-bien-doi-khi-hau-10388309.html