Dự kiến 11 tỉnh, thành không sắp xếp đơn vị hành chính

Theo dự thảo Nghị quyết do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo, cả nước sẽ có 11 tỉnh, thành không thuộc diện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, bao gồm: Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh.

52 địa phương còn lại, trong đó có cả TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ, thuộc diện phải rà soát, sắp xếp theo các tiêu chí được quy định tại Nghị quyết số 1211 (đã được sửa đổi, bổ sung năm 2022) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cụ thể, một đơn vị hành chính cấp tỉnh phải đáp ứng ba tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, dân số và số lượng đơn vị hành chính cấp huyện. Đối với tỉnh miền núi, diện tích phải từ 8.000 km² trở lên và dân số tối thiểu 900.000 người; các tỉnh còn lại cần có diện tích từ 5.000 km² và dân số từ 1,4 triệu người. Thành phố trực thuộc Trung ương cần có diện tích từ 1.500 km² và dân số từ 1 triệu người. Ngoài ra, tất cả phải có từ 9 đơn vị hành chính cấp huyện trở lên.

Những tỉnh, thành không đáp ứng đủ các tiêu chuẩn nói trên sẽ phải tiến hành sáp nhập, trên nguyên tắc đảm bảo sự tương đồng về văn hóa, lịch sử, dân tộc, điều kiện tự nhiên và kết nối hạ tầng. Việc đặt tên đơn vị mới, sau sáp nhập, sẽ tiếp tục giữ nguyên danh xưng là "tỉnh" hoặc "thành phố trực thuộc Trung ương", tùy theo tính chất trước đó của địa phương.

Dự thảo cũng nêu rõ một số trường hợp đặc biệt không phải sắp xếp, như địa phương có vị trí biệt lập, khó kết nối giao thông hoặc giữ vai trò đặc biệt quan trọng về quốc phòng, an ninh, chủ quyền quốc gia.

Dự kiến giảm số lượng xã xuống dưới 3.000

Song song với việc sắp xếp cấp tỉnh, Bộ Nội vụ cũng đề xuất sắp xếp lại quy mô hành chính cấp xã trên toàn quốc. Trong tổng số 10.035 xã hiện có, dự kiến có 9.996 đơn vị thuộc diện phải sắp xếp, nhằm giảm còn khoảng dưới 3.000 đơn vị.

Theo quy định, các xã có diện tích hoặc dân số dưới 300% tiêu chuẩn (theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội) sẽ phải xem xét sáp nhập. Việc này cần được tiến hành thận trọng, tính đến đặc thù về văn hóa, dân tộc, địa lý và phong tục tập quán tại từng vùng miền, đồng thời bảo đảm quốc phòng, an ninh, trật tự xã hội và khả năng quản lý hành chính sau khi sáp nhập.

Với các trường hợp sáp nhập từ 4 xã trở lên, không nhất thiết phải đạt tiêu chuẩn diện tích và dân số, song phải đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy và hiệu quả trong tổ chức chính quyền.

Dự kiến, sau sắp xếp, nhiều xã sẽ được gộp lại, hướng tới mô hình chính quyền hai cấp (tỉnh – xã), thay vì ba cấp như hiện nay. Đặc biệt, việc sáp nhập xã có thể thực hiện cả khi các xã thuộc các huyện khác nhau. Trong trường hợp sáp nhập giữa xã và phường, đơn vị mới vẫn gọi là phường.

Tên gọi mới của các xã sau sáp nhập do địa phương lựa chọn, tuy nhiên Trung ương khuyến khích đặt theo tên đơn vị cấp huyện cũ kèm số thứ tự, để thuận tiện trong quá trình số hóa dữ liệu và quản lý thông tin hành chính.

Việc sắp xếp cấp xã thuộc thẩm quyền của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và sẽ được triển khai trước. Đồng thời, các cơ quan chức năng sẽ từng bước tiến hành các thủ tục chính trị, pháp lý cần thiết để sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, làm cơ sở pháp lý cho việc chuyển đổi mô hình chính quyền, trong đó có việc kết thúc hoạt động của cấp huyện.

PV Tổng hợp

Nguồn: https://hatinhtv.vn/tin-bai/chinh-tri/du-kien-11-tinh-thanh-khong-sap-xep-don-vi-hanh-chinh