Du lịch Cao Bằng - Khát vọng bứt phá từ Nghị quyết Đại hội XIX - Kỳ cuối

5 năm qua (2020 - 2025), Chương trình trọng tâm phát triển du lịch, được đẩy mạnh triển khai quyết liệt đã tạo bước phát triển mới: hạ tầng được đầu tư, sản phẩm ngày càng đa dạng, đặc sắc, du lịch “Non nước Cao Bằng” dần trở thành thương hiệu, lan tỏa mạnh. Du lịch tỉnh không chỉ đem lại nguồn thu mà còn tạo việc làm, góp phần bảo tồn phát huy các giá trị di sản văn hóa và nâng cao đời sống nhân dân. Du lịch Cao Bằng đã và đang khẳng định là động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, mở ra tầm nhìn đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Thành quả từ một nhiệm kỳ quyết liệt

Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (2020 - 2025), với sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, tỉnh đã huy động nguồn lực phát triển du lịch và đạt nhiều kết quả rõ nét, khẳng định vai trò ngày càng quan trọng trong cơ cấu kinh tế. Theo báo cáo của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2024, Cao Bằng đón trên 2 triệu lượt khách du lịch, trong đó trên 600 nghìn lượt khách quốc tế, mức tăng trưởng bình quân hằng năm trên 15%. Riêng 8 tháng năm 2025, lượng khách đạt hơn 1,7 triệu lượt, bằng trên 60% kế hoạch năm; doanh thu du lịch đạt 1.600 tỷ đồng, chiếm 76% kế hoạch, cho thấy triển vọng cán đích và vượt chỉ tiêu cả năm. Dự kiến đến hết năm 2025, tổng thu du lịch ước đạt 2.600 tỷ đồng, đóng góp trên 5% GRDP của tỉnh.

Không chỉ tạo nguồn thu, du lịch còn trực tiếp tạo việc làm và sinh kế mới, toàn tỉnh hiện có hàng nghìn lao động tham gia trong chuỗi dịch vụ du lịch, từ hướng dẫn viên, lái xe, thuyền du lịch, nhà hàng, khách sạn đến các hộ gia đình làm homestay, phát triển sản phẩm OCOP và làng nghề truyền thống. Tiêu biểu, tại vùng CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, hơn 50 homestay cộng đồng đi vào hoạt động, giúp thu nhập hộ gia đình tăng gấp 3 - 4 lần so với trồng trọt thuần túy.

Về hạ tầng, nhiều tuyến đường vào khu, điểm du lịch trọng điểm như thác Bản Giốc, hồ Thang Hen, động Ngườm Ngao đã được nâng cấp; các phường, xã hình thành thêm nhiều khách sạn 3 - 4 sao, khu nghỉ dưỡng, dịch vụ hỗ trợ; du lịch cộng đồng đạt chuẩn ngày càng mở rộng. Cùng với đó, sản phẩm du lịch cũng đa dạng hơn: du lịch sinh thái, trải nghiệm, trekking, du lịch cộng đồng, lịch sử - cách mạng, tâm linh và ẩm thực, tạo nên sự hấp dẫn riêng có.

Góp phần tạo sinh kế mới và nâng cao đời sống nhân dân

Một trong những tác động rõ rệt nhất mà du lịch mang lại cho Cao Bằng là tạo sinh kế mới cho hàng nghìn người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số trong vùng di sản công viên địa chất, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ nông nghiệp thuần túy sang dịch vụ, du lịch. Từ những mô hình homestay ở Khuổi Ky (Trùng Khánh), Khuổi Khon (Bảo Lạc), Lan’s Nùng (Đàm Thuỷ)… đến dịch vụ chèo thuyền, ẩm thực cộng đồng ở hồ Thang Hen, nhiều hộ dân tộc Tày, Nùng, Dao, Lô Lô thoát khỏi cảnh chỉ sống dựa vào nương rẫy. Nếu trước kia một hộ chỉ đạt 20 - 30 triệu đồng/năm thì nay có thể đạt 80 - 100 triệu đồng/năm, thậm chí cao hơn.

Chị Chi Thị Duyên, dân tộc Lô Lô, làm du lịch cộng đồng xóm Khuổi Khon (xã Kim Cúc), cho biết: Ngày trước, gia đình tôi chỉ trồng lúa và ngô nên đời sống khó khăn. Từ khi mở homestay tôi có thêm thu nhập ổn định, giới thiệu phong tục, ẩm thực của người Lô Lô. Nhờ du lịch mà bản Khuổi Khon được nhiều người biết đến hơn.

Khi người dân được hưởng lợi rõ rệt, họ trở thành chủ thể tích cực trong việc bảo tồn di sản và phát triển du lịch bền vững. Thực tiễn chứng minh, du lịch Cao Bằng không chỉ góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế mà còn nâng cao đời sống, giữ gìn bản sắc và xây dựng hình ảnh Non nước Cao Bằng thân thiện, hấp dẫn trên bản đồ quốc tế.

Đặc biệt, du lịch không chỉ góp phần phát triển kinh tế, mà còn giúp giữ gìn bản sắc văn hóa và môi trường. Các lễ hội Lồng Tồng, Nàng Hai, Pháo hoa Quảng Uyên được khôi phục, gắn kết với các tour du lịch văn hóa - tâm linh, trở thành sản phẩm hấp dẫn vừa bảo tồn phong tục, vừa thu hút du khách. Các mô hình “du lịch xanh”, “du lịch không rác thải nhựa” được thí điểm tại Trùng Khánh, Quảng Hòa đã nâng cao ý thức cộng đồng trong việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên.

Bí thư Tỉnh ủy Quản Minh Cường động viên nghệ nhân, diễn viên quần chúng nâng tầm các làn điệu Then đặc sắc của Cao Bằng tại Triển lãm Thành tựu đất nước “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” tổ chức tại Hà Nội.

Tháo gỡ thách thức - vươn lên tầm cao mới

Dù đã đạt nhiều kết quả tích cực trong nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhưng hành trình đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh còn nhiều thách thức, hạn chế. Nguồn vốn đầu tư còn hạn chế so với nhu cầu hạ tầng quy mô lớn; nhân lực du lịch thiếu về số lượng và yếu về chất lượng, đặc biệt là kỹ năng ngoại ngữ, công nghệ số; sản phẩm chưa đa dạng, thực sự khác biệt để tạo thương hiệu riêng; công tác quảng bá quốc tế chưa đủ mạnh và hạ tầng giao thông kết nối vẫn là nút thắt lớn.

Chính những hạn chế đó đặt ra yêu cầu cấp thiết cho nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX (2025 - 2030): phải có giải pháp tháo gỡ căn cơ, quyết liệt và bền vững hơn. Trọng tâm là tăng cường huy động nguồn lực xã hội hóa, thu hút doanh nghiệp chiến lược đầu tư vào các khu du lịch trọng điểm như khu vực thác Bản Giốc và các vùng phụ cận có nhiều cảnh đẹp; Mắt Thần núi, hồ Thang Hen, các điểm di sản nổi tiếng của Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng chưa được đầu tư trong 5 tuyến du lịch trải nghiệm. Cùng với đó, tỉnh sẽ ưu tiên đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, xây dựng đội ngũ quản lý, hướng dẫn viên quốc tế chuyên nghiệp, đủ sức phục vụ khách quốc tế và hội nhập.

Một định hướng xuyên suốt được nhấn mạnh là phát triển theo mô hình du lịch xanh - bền vững, lấy người dân làm trung tâm. Không chạy theo số lượng, tỉnh tập trung khai thác giá trị tự nhiên, di sản văn hóa bản địa, di sản công viên địa chất và lịch sử gắn với bảo tồn, gìn giữ môi trường. Các sản phẩm du lịch mới sẽ dựa trên lợi thế đặc thù: cộng đồng dân tộc Tày, Nùng, Dao, Lô Lô… với homestay, lễ hội và làng nghề; danh thắng thiên nhiên độc đáo; ẩm thực đặc sản, du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khoẻ… Đây sẽ là hướng đi tạo bản sắc riêng, có sức cạnh tranh với các tỉnh miền núi phía Bắc, khó trộn lẫn với các địa phương khác.

Theo đồng chí Lê Hải Hòa, Chủ tịch UBND tỉnh, nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX phải đặt mục tiêu rõ ràng: Du lịch Cao Bằng thúc đẩy phát triển theo hướng xanh, bền vững, gắn bảo tồn di sản với sinh kế cộng đồng. Khi người dân được hưởng lợi từ du lịch, họ sẽ trở thành chủ thể tích cực, góp phần lan tỏa thương hiệu du lịch miền Non nước Cao Bằng.

Với quyết tâm chính trị mạnh mẽ và định hướng đúng đắn từ nay đến năm 20230, tỉnh đặt mục tiêu đón 3,5 - 4 triệu lượt khách/năm, trong đó 1 triệu lượt khách quốc tế; doanh thu du lịch đạt trên 3.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng cao trong GRDP. Quan trọng hơn, du lịch sẽ trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, là động lực thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu, nâng cao đời sống nhân dân, đưa hình ảnh Non nước Cao Bằng vươn tầm quốc tế.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Quốc Trung: Sau gần một nhiệm kỳ triển khai Chương trình trọng tâm phát triển du lịch, nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX đã tạo động lực bứt phát quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tinh. Không chỉ tạo sinh kế mới, đem lại nguồn thu, việc làm cho người dân, mà còn góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa, bảo vệ thiên nhiên, nâng cao vị thế của tỉnh trong hội nhập quốc tế.

Quang Trung - Trường Hà

Nguồn: https://baocaobang.vn/du-lich-cao-bang-khat-vong-but-pha-tu-nghi-quyet-dai-hoi-xix-ky-cuoi-3181396.html