Gen Z nối dài ngòi bút cách mạng trên "mặt trận số"

(Dân trí) - Hội Báo toàn quốc 2025 đánh dấu 100 năm ngày Báo chí cách mạng Việt Nam, đồng thời trở thành “điểm hẹn số” của Gen Z giữa dòng chảy thông tin trong thời đại công nghệ.

Bước vào “thế giới báo chí sống động” tại Hội Báo toàn quốc 2025

Đến Hội Báo toàn quốc 2025 từ sáng sớm, Linh Chi, sinh viên năm nhất Học viện Ngoại giao, dành hàng giờ dạo bước qua các gian trưng bày báo chí đặc sắc.

Cô gái trẻ không giấu được sự thích thú khi lần đầu được tận mắt trải nghiệm những sản phẩm báo chí đa nền tảng: từ ứng dụng AI, mô hình hóa 3D, holofan đến công nghệ thực tế ảo…

“Lần đầu tham dự Hội Báo, tôi thực sự rất phấn khích. Không nghĩ sự kiện lại được tổ chức công phu và ấn tượng đến vậy. Mình choáng ngợp trước số lượng các tờ báo, tạp chí đủ mọi lĩnh vực.

Linh Chi, sinh viên năm nhất Học viện Ngoại giao, dành hàng giờ dạo bước qua các gian trưng bày báo chí đặc sắc (Ảnh: Đỗ Ngọc Lưu).

Đi một vòng thôi mà đã được tham gia trò chơi, thử tương tác với robot, còn nhận quà kỷ niệm. Mỗi gian đều có điểm thu hút riêng, cảm giác như đang bước vào một thế giới báo chí sống động và gần gũi”, Linh Chi hào hứng kể lại.

Không chỉ có Linh Chi mà nhiều bạn trẻ Gen Z khác đã tham gia Hội Báo trong ngày khai mạc 19/6. Họ không chỉ là khách ghé ngang mà thực sự dành thời gian khám phá, trò chuyện với các nhà báo và chụp ảnh check-in tại các gian hàng sáng tạo.

Sự kiện năm nay đánh dấu 100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam, quy tụ hơn 80 đơn vị báo chí với hơn 130 gian trưng bày, khu triển lãm chuyên đề kỷ niệm một thế kỷ lịch sử báo chí.

Đoàn Thủy (22 tuổi), sinh viên năm cuối ngành Báo chí – Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, chăm chú khám phá không gian Bảo tàng báo chí số. Dù đã từng đến Hội Báo trước đó, cô vẫn không giấu nổi sự bất ngờ trước quy mô và cách tổ chức năm nay.

Dù đã từng tham dự, Thu Thủy vẫn bất ngờ trước quy mô của Hội báo toàn quốc năm nay (Ảnh: Đỗ Ngọc Lưu).

“Tôi đã có dịp tham gia Hội Báo hai lần trong thời sinh viên, nhưng năm nay thực sự khiến tôi bất ngờ. Mọi thứ đều quy mô, hiện đại và cuốn hút hơn rất nhiều.

Tôi đặc biệt thích không gian Bảo tàng báo chí số, cảm giác như được bước ngược dòng thời gian, sống lại những dấu mốc hơn 100 năm của báo chí cách mạng. Không chỉ xem, mà còn được tương tác trực tiếp”, Thủy chia sẻ.

Không chỉ những sinh viên theo học báo chí như Thủy, mà cả các bạn trẻ từ nhiều chuyên ngành khác cũng thể hiện sự quan tâm đến nghề làm tin. 

Giữa không gian triển lãm công nghệ báo chí, Phạm Yến Vi, sinh viên năm nhất ngành Truyền thông Quốc tế, Học viện Ngoại giao, bày tỏ góc nhìn thẳng thắn: “Nhiều người hay nói Gen Z không còn quan tâm đến báo chí nữa, nhưng tôi nghĩ điều đó không đúng.

Tôi và nhiều người bạn vẫn đọc, vẫn theo dõi tin tức mỗi ngày, chỉ là bằng một cách khác: qua mạng xã hội, video ngắn, podcast... Hội Báo năm nay cho thấy báo chí đang rất nỗ lực để gần gũi hơn với người trẻ”.

Phạm Yến Vi đang hướng dẫn một độc giả lớn tuổi tham quan gian trưng bày (Ảnh: Đỗ Ngọc Lưu).

Báo chí “bắt trend” để không bị vuột khỏi tay GenZ

Sự hào hứng của Linh Chi, Thu Thủy hay Yến Vi tại Hội Báo toàn quốc 2025 cho thấy Gen Z không quay lưng với báo chí như nhiều người lầm tưởng.

Họ vẫn quan tâm, vẫn đọc và tiếp nhận thông tin hằng ngày nhưng theo cách của riêng họ, qua những nền tảng và định dạng mới mẻ, nhanh gọn và tương tác cao hơn. Thực tế này đã được nhà báo Phùng Công Sưởng, Tổng Biên tập Báo Tiền Phong, chỉ ra tại Diễn đàn “Chinh phục độc giả Gen Z”.

Nói về thói quen đọc tin, Lê Ngọc Hà (19 tuổi), sinh viên năm nhất ngành Truyền thông, Học viện Ngoại giao cho biết: “Tôi vẫn đọc báo hàng ngày, chủ yếu là trên các trang báo điện tử.

Những chuyên mục như: công nghệ, đời sống, giáo dục, hay quốc tế được cập nhật khá nhanh và rõ ràng. Trong thời đại số, tôi vẫn tin vào báo chí chính thống vì độ chính xác và sự kiểm chứng của nội dung”.

Trong khi đó, Nguyễn Chính Nghĩa (21 tuổi), sinh viên năm ba ngành Truyền thông, cho biết mạng xã hội là kênh anh thường xuyên sử dụng để cập nhật tin tức. Với thế hệ Gen Z như Nghĩa, tốc độ là yếu tố hàng đầu trong việc tiếp nhận thông tin.

“Bây giờ, báo chí gần như chạy đua nhau ở tốc độ đưa tin. Nhưng nếu so với mạng xã hội thì vẫn chậm hơn một nhịp, bởi trên đó tin nóng lan truyền gần như tức thì. Là người trẻ, tôi có thói quen cập nhật thông tin qua mạng xã hội hoặc các trang tin điện tử. Tin nóng thường được lan truyền rất nhanh, có lúc chỉ vài chục giây là đã nắm được nội dung cơ bản”.

Nguyễn Chính Nghĩa ghi lại hình ảnh tại Hội báo toàn quốc để phục vụ sản xuất nội dung số (Ảnh: Đỗ Ngọc Lưu).

Tuy nhiên, Nghĩa cũng nhìn nhận rõ những mặt trái đi kèm:

“Không phải nội dung nào trên mạng cũng chính xác. Đôi khi bắt gặp tin giả, thông tin chưa được kiểm chứng, giật tít gây hoang mang. Với những tin quan trọng hoặc nhạy cảm, tôi luôn đối chiếu lại với các trang báo chính thống để chắc chắn hơn”.

Những chia sẻ của Ngọc Hà hay Chính Nghĩa không chỉ mang tính cá nhân, mà còn phần nào phản ánh cách mà đông đảo Gen Z đang tiếp cận tin tức mỗi ngày.

Với tỷ lệ chiếm đến 32% dân số Việt Nam, Gen Z không chỉ là nhóm độc giả lớn nhất hiện nay, mà còn là lực lượng định hình thói quen tiêu dùng thông tin trong kỷ nguyên số.

Điều đó cũng đặt ra bài toán không nhỏ cho các tòa soạn: làm sao để vừa giữ vững tính chính xác, chuyên sâu của báo chí chính thống, vừa bắt kịp tốc độ, hình thức và thị hiếu nội dung đang thay đổi từng ngày?

Không đứng ngoài cuộc, nhiều cơ quan báo chí đã chủ động “lột xác” để thích nghi với sân chơi mới.

Báo Dân trí là một trong những đơn vị tiên phong trong việc tiếp cận Gen Z trên nền tảng số. Với gần 4 triệu lượt theo dõi trên TikTok, Dân trí không chỉ đưa tin, mà còn chuyển hóa thông tin thành những clip ngắn súc tích, dễ hiểu, giàu tính thời sự và có khả năng lan tỏa mạnh mẽ trên mạng xã hội.

Kênh TikTok chính thống của Dân trí thu hút gần 4 triệu lượt theo dõi và hơn 100 triệu lượt yêu thích (Ảnh chụp màn hình).

Thời gian vừa qua, báo Nhân Dân cũng tạo dấu ấn khi không ngừng đổi mới hình thức thể hiện. Từ tranh panorama Chiến dịch Điện Biên Phủ, đến phụ san tích hợp công nghệ thực tế ảo (AR) mô phỏng sa bàn chiến dịch Hồ Chí Minh, hay triển lãm tương tác bằng ánh sáng và đồ họa số...

Ngoài ra, hàng loạt cơ quan báo chí khác như VTV, ZNews, Tuổi Trẻ, Tiền Phong… cũng đã và đang mở rộng hiện diện trên các nền tảng như TikTok, Facebook Reels, YouTube Shorts – nơi GenZ “sống online” hàng giờ mỗi ngày.

Mặt trận số

Một trăm năm trước, báo chí cách mạng ra đời trong khói lửa, là vũ khí tuyên truyền sắc bén trong tay những người chiến sĩ. Ngày nay, giữa kỷ nguyên số, báo chí vẫn là mặt trận nhưng là mặt trận thông tin, niềm tin và bản lĩnh.

Ngày nay, giữa kỷ nguyên số, báo chí vẫn là mặt trận nhưng là mặt trận thông tin, niềm tin và bản lĩnh.

Không chỉ cơ quan báo chí, mà chính các nhà báo – “những người lính trên mặt trận thông tin thời bình”, cũng đang đối mặt với nhiều thách thức.

Làm báo ngày nay không còn là công việc đơn tuyến, mà là cuộc chạy đua đồng thời giữa tốc độ, độ tin cậy và sức ảnh hưởng với mạng xã hội trong kỷ nguyên số.

Là cộng tác viên ảnh tại Tạp chí điện tử Tri thức (Znews), Đinh Việt Hà (sinh viên năm 4 ngành báo chí, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn) không ít lần chứng kiến những bức ảnh giả được tạo ra từ AI, lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội. 

"Nhiều bức ảnh trông rất thật, góc máy hoàn hảo, ánh sáng đẹp, thậm chí có đầy đủ thông tin như sản phẩm báo chí chính thống. Nhưng thực chất, chúng chỉ mất vài giây để AI tạo ra", Hà chia sẻ. 

Trong khi đó, mỗi bức hình ngoài hiện trường mà Hà mang về phải đánh đổi bằng nhiều giờ chờ đợi, săn góc, điều chỉnh ánh sáng, bám theo sự kiện từ lúc bắt đầu đến khi kết thúc.

Đinh Việt Hà bám hiện trường sau bão Yagi, ghi lại khoảnh khắc giữa mưa gió và cây đổ ngổn ngang (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Chính sự dễ dàng trong việc tạo ra hình ảnh từ AI đã tạo điều kiện cho tin giả ngày càng tinh vi hơn.

Trước dòng chảy hỗn loạn của thông tin, theo lời Hà, những cộng tác viên trẻ buộc phải rèn luyện cho mình "hệ miễn dịch thông tin" ngay từ khi mới vào nghề. 

Hà giải thích: "Đưa tin nhanh mà sai còn nguy hiểm hơn cả việc đưa tin chậm. Một bài báo sai sự thật bây giờ không chỉ ảnh hưởng đến uy tín tòa soạn mà còn dễ dàng bị cộng đồng mạng lôi ra mổ xẻ, tấn công hàng loạt”.

Càng viết giữa khó khăn, ngòi bút càng bén. Chính trong thử thách, người làm báo, đặc biệt là những người trẻ, có cơ hội bước vào nghề sớm, không chỉ học cách đưa tin, mà còn học cách bám nghề, giữ tâm, rèn bản lĩnh trước sức ép thời đại.

Đó cũng là cơ hội để báo chí mở rộng không gian tiếp cận độc giả, làm mới cách thể hiện, tăng sức sống cho nội dung bằng chính tư duy linh hoạt và sáng tạo của GenZ.

Dù mặt trận báo chí hôm nay đã chuyển từ chiến hào kháng chiến sang chiến tuyến thông tin số, thì lý tưởng nghề báo vẫn còn nguyên vẹn. 

Như Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn người làm báo cách mạng phải "mắt sáng, lòng trong, bút sắc", hôm nay, lời dặn ấy vẫn là kim chỉ nam giữa kỷ nguyên công nghệ nhiều biến động, nhiều thách thức.

Báo Dân trí đạt giải C "Sự kiện, hoạt động ấn tượng" tại Hội Báo toàn quốc

Sau ba ngày diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động đặc sắc, chiều 21/6, Lễ bế mạc Hội Báo toàn quốc năm 2025 đã được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội).

Hội Báo năm nay được tổ chức với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Trung thành, sáng tạo, bản lĩnh, đổi mới vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Báo Dân trí vinh dự đạt giải C ở hạng mục Sự kiện, hoạt động ấn tượng trong khuôn khổ hội báo.

Ảnh: Đỗ Ngọc Lưu

Video: Hải Yến, Đoàn Thủy

Nguồn: https://dantri.com.vn/cong-nghe/gen-z-noi-dai-ngoi-but-cach-mang-tren-mat-tran-so-20250620220606832.htm