Giáo dục đại học: Đột phá từ cơ chế đầu tư

TS Lý Thành Tiến, Trưởng ngành Bất động sản, Khoa Quản trị Kinh doanh, Trường Đại học Công nghệ TPHCM (HUTECH), nhận định: "Dưới góc độ của người làm công tác giảng dạy đại học, tôi cho rằng đây là một định hướng đúng đắn, chạm đến gốc rễ của những vấn đề cố hữu và mở ra một chương mới cho sự phát triển của giáo dục đại học Việt Nam".

Ông Tiến cho rằng, nền tảng của mọi cuộc cải cách luôn nằm ở việc thay đổi tư duy về cách thức phân bổ và sử dụng nguồn lực. Cốt lõi của sự đổi mới lần này là chuyển dịch từ triết lý quản lý hành chính "bao cấp" sang triết lý quản trị hiện đại và hiệu quả.

TS Lý Thành Tiến trao đổi với phóng viên Báo Giáo dục và Thời đại. Ảnh: Phan Hải

TS Lý Thành Tiến cho rằng chủ trương chuyển đổi dứt khoát từ cơ chế “cấp phát bao cấp” sang “đầu tư chiến lược có mục tiêu” là bước đi đúng đắn và cần thiết.

Theo ông, mô hình cấp phát ngân sách theo kiểu bình quân, dàn trải đã triệt tiêu động lực cạnh tranh, tạo ra tâm lý cào bằng. Điều này dẫn đến tình trạng lãng phí nguồn lực khi vốn bị phân tán, trong khi những đơn vị có tiềm năng lại không đủ sức để bứt phá.

Việc chuyển sang chi cho giáo dục theo hướng “đầu tư phát triển” đã thay đổi vai trò của Nhà nước từ một “người cấp phát” thành một “nhà đầu tư chiến lược”. Khoản đầu tư này hướng đến một lợi tức rõ ràng: nguồn nhân lực chất lượng cao và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Công cụ để thực thi vai trò này chính là cơ chế “đặt hàng”, tạo ra một thị trường dịch vụ đào tạo và nghiên cứu, nơi các trường đại học phải cạnh tranh bằng chất lượng để có được sự đầu tư xứng đáng.

Cách làm này hoàn toàn phù hợp với vai trò “Nhà nước kiến tạo phát triển”, định hướng các nguồn lực xã hội vào những mục tiêu ưu tiên của quốc gia.

Sinh viên HUTECH trong một lần đi thực tập. Ảnh: Phan Hải

TS Tiến nhấn mạnh, tinh thần của Nghị quyết 71 đã trao tự chủ đầy đủ cho các trường đại học để họ có thể tự chủ về tài chính, nhân sự và học thuật. Trao quyền tự chủ đầy đủ sẽ tạo ra một vòng xoáy phát triển tích cực: tự chủ tài chính giúp nâng cao chất lượng, chất lượng tốt lại giúp nâng cao uy tín và tăng nguồn thu, từ đó có thêm nguồn lực để tái đầu tư.

"Tất nhiên, quyền tự chủ lớn phải đi đôi với một cơ chế trách nhiệm giải trình tương xứng. Đây là một ‘bản khế ước xã hội’ mới, đòi hỏi các trường đại học phải chứng minh sự xứng đáng của mình thông qua một cơ cấu quản trị nội bộ hiệu quả và minh bạch, hệ thống kiểm định chất lượng độc lập và sự công khai tuyệt đối trước toàn xã hội", ông nhận định.

Theo TS Lý Thành Tiến, việc chủ động triển khai các mô hình đào tạo gắn kết toàn diện với doanh nghiệp vốn là một định hướng chiến lược đã được Trường Đại học Công nghệ TPHCM (HUTECH) thực hiện từ nhiều năm trước.

HUTECH cũng xây dựng chương trình đào tạo theo định hướng năng lực, đặt kỹ năng và tư duy lên hàng đầu. Các chuyên gia từ doanh nghiệp được mời tham gia đồng giảng dạy nhiều học phần. Các kỳ thi lý thuyết nặng nề được thay thế bằng phương pháp học tập qua các dự án cụ thể.

TS Tiến khẳng định: "Mục tiêu cuối cùng của những mô hình này là tạo ra những sinh viên tốt nghiệp không chỉ có kiến thức chuyên môn, mà còn có khả năng làm việc hiệu quả và tư duy sáng tạo ngay khi bước chân ra khỏi giảng đường. Đây chính là cách thiết thực nhất để giáo dục đồng hành và phụng sự sự phát triển phồn vinh của đất nước".

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/giao-duc-dai-hoc-dot-pha-tu-co-che-dau-tu-post748148.html