Hưởng ứng Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (25 - 31/5/2025) và Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5): Phòng, chống tác hại của thuốc lá trong trường học

Theo cảnh báo của cơ quan chức năng, tình trạng trẻ vị thành niên, học sinh hút thuốc lá và các sản phẩm thuốc lá mới đang có chiều hướng gia tăng. Việc sử dụng thuốc lá có tác động tiêu cực đến sức khỏe, tâm sinh lý học sinh, ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống. Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) trong trường học đang là yêu cầu cấp thiết, cần sự quan tâm, hợp tác giữa các ngành chức năng, sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng.

Đoàn giám sát công tác phòng chống tác hại của thuốc lá của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (Sở Y tế) làm việc tại Trường THCS Nam Toàn (Nam Trực).

Thời gian qua, công tác PCTHCTL được ngành Giáo dục và Đào tạo (GD và ĐT), các cơ sở giáo dục (CSGD) chú trọng triển khai và đạt những kết quả đáng ghi nhận. Để tạo dựng môi trường học đường không khói thuốc, các trường học đã tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền về tác hại của thuốc lá, từng bước tạo chuyển biến trong nhận thức, hành động của giáo viên, học sinh về tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và môi trường. Nhờ đó, tình trạng cán bộ, giáo viên, học sinh hút thuốc lá trong nhà trường đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một bộ phận học sinh sử dụng các sản phẩm thuốc lá, cá biệt hơn, nhiều em còn sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới như: thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha... Ở một số trường, học sinh còn lén lút mang thuốc lá điện tử và dung dịch có chứa chất gây nghiện đến trường học. Qua giám sát, Ban giám hiệu, Ban đạo đức nhà trường và giáo viên chủ nhiệm đã kịp thời ngăn chặn, cảnh báo tới gia đình, sử dụng các biện pháp mạnh để răn đe, giáo dục học sinh. Trước thực trạng này, để PCTHCTL trong trường học, Sở GD và ĐT đã phối hợp Sở Y tế tăng cường truyền thông, phổ biến rộng rãi tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng cho học sinh, cán bộ, giáo viên tại các CSGD. Lồng ghép nội dung giảng dạy về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng vào chương trình giáo dục phù hợp ở từng cấp học.

Nhiều địa phương, tiêu biểu như các huyện: Ý Yên, Nam Trực, Hải Hậu… đã tập trung chỉ đạo đưa nội dung giảng dạy về PCTHCTL vào trường học và nhân rộng việc thực hiện các mô hình môi trường không khói thuốc. Trong đó, tại huyện Ý Yên, các trường học chú trọng xây dựng môi trường học đường xanh - sạch - đẹp - an toàn, trong lành, đảm bảo sức khỏe cho giáo viên, học sinh; tích cực thực hiện các quy định của Luật PCTHCTL và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Xác định vai trò quan trọng của công tác truyền thông, các nhà trường trong huyện tăng cường truyền thông đến các cán bộ, giáo viên học sinh, vận động cán bộ, giáo viên, học sinh thực hiện nghiêm Luật PCTHCTL. Vào các ngày lễ kỷ niệm, những sự kiện được tổ chức tại trường học, như chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), kỷ niệm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh (15/5), Ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3), các trường đã lồng ghép nội dung tuyên truyền PCTHCTL với các chương trình chào mừng. Các trường tiểu học, THCS, THPT trên địa bàn đã lập kế hoạch, triển khai những biện pháp hiệu quả để giữ gìn một môi trường trong lành không có khói thuốc tại trường học. Nhiều trường THCS như các trường THCS: thị trấn Lâm, Yên Dương, Yên Đồng, Yên Trị phối hợp Trung tâm Y tế huyện, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh tổ chức buổi nói chuyện sức khỏe chuyên đề PCTHCTL cho cán bộ, giáo viên, học sinh toàn trường, với các nội dung: tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe, đối với môi trường và tổn thất đến nền kinh tế - xã hội của đất nước; một số vấn đề trọng tâm trong Luật PCTHCTL; lợi ích của việc xây dựng trường học không khói thuốc, các tiêu chí và các bước xây dựng trường học không có khói thuốc...

Cùng với việc xây dựng kế hoạch hoạt động PCTHCTL từ đầu mỗi năm học, các trường học trong toàn tỉnh đưa nội dung không hút thuốc tại trường học vào quy chế nội bộ và tiêu chí thi đua khen thưởng của cán bộ giáo viên, học sinh, tăng cường công tác kiểm tra; nghiêm cấm việc mua, bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm, hình ảnh liên quan đến thuốc lá tại nhà trường. Các biển cấm hút thuốc được treo ở vị trí dễ quan sát, treo trong phòng họp, phòng sinh hoạt của giáo viên. Các trường phối hợp đơn vị y tế ở địa phương thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến kiến thức cho học sinh, cán bộ, giáo viên về tác hại thuốc lá, thuốc lá điện tử tại trường học và chỉ đạo xây dựng mô hình trường học không khói thuốc. Tiêu biểu như Trường THCS Đại An (Vụ Bản) nhiều năm qua tăng cường truyền thông đến cán bộ, giáo viên, học sinh về việc thực hiện nghiêm Luật PCTHCTL. Đồng thời phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Vụ Bản tổ chức buổi nói chuyện sức khỏe chuyên đề PCTHCTL; tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe; một số vấn đề trọng tâm trong Luật PCTHCTL... Trường tổ chức cho cán bộ, giáo viên, học sinh ký cam kết không sử dụng thuốc lá, không có hiện tượng mua bán, tiếp thị thuốc lá dưới mọi hình thức và đưa nội dung không hút thuốc lá vào tiêu chí đánh giá, xếp loại thi đua của cán bộ, giáo viên và học sinh. Qua đó, nhận thức của cán bộ, giáo viên, học sinh nhà trường được nâng lên rõ rệt; họ trở thành các “tuyên truyền viên” tích cực cho gia đình, cộng đồng cùng thực hiện tốt việc PCTHCTL, xây dựng môi trường sống trong lành, hướng tới không còn các bệnh, tật do thuốc lá gây ra. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, Trường THCS Đại An là đơn vị điển hình của huyện Vụ Bản thực hiện tốt công tác PCTHCTL.

Các nhà trường phối hợp ngành Y tế, các tổ chức chính trị, đoàn thể ở địa phương treo pa nô, áp phích, phát tờ rời... về PCTHCTL tại các điểm dễ nhìn, dễ thấy của nhà trường. Đồng thời tổ chức các cuộc thi tìm hiểu, các buổi tọa đàm, nói chuyện, tuyên truyền về PCTHCTL thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, giờ chào cờ, sinh hoạt lớp, sinh hoạt Đoàn, Đội...; đưa nội dung PCTHCTL vào chương trình giảng dạy ngoại khóa, kịp thời tuyên dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân có mô hình hay, cách làm hiệu quả, sáng tạo trong công tác PCTHCTL của nhà trường; có nhiều biện pháp mạnh mẽ, nghiêm khắc trong việc ngăn ngừa học sinh tiếp cận và sử dụng thuốc lá.

Với những nỗ lực trong công tác PCTHCTL, nhận thức của các cán bộ quản lý, giáo viên, học sinh các nhà trường được nâng lên rõ rệt, có sự chuyển biến tích cực về hành vi, không còn hiện tượng giáo viên hút thuốc lá trong khuôn viên nhà trường, trong phòng làm việc. Nhiều cán bộ, giáo viên từng hút thuốc nay đã bỏ hút thuốc lá thành công. Cuối tháng 4 vừa qua, Sở Y tế đã tổ chức 4 đợt giám sát công tác PCTHCTL tại 64 trường học trên địa bàn tỉnh. Qua giám sát cho thấy, các đơn vị đã xây dựng kế hoạch và triển khai tốt việc PCTHCTL; 61 đơn vị đạt đơn vị không khói thuốc lá lần 1; 3 đơn vị đạt đơn vị khá, triển vọng. Tại buổi giám sát, các đơn vị đề nghị được cung cấp thêm các tài liệu truyền thông như pa nô, khẩu hiệu, tờ rơi, áp phích, tài liệu truyền thông; tăng cường tập huấn về tác hại của thuốc lá, Luật PCTHCTL, hướng dẫn xây dựng môi trường không khói thuốc lá. Qua giám sát, các ngành chức năng đã đánh giá việc triển khai thực hiện Luật PCTHCTL tại các nhà trường; đồng thời đưa ra các giải pháp giúp các đơn vị thực hiện nghiêm Luật PCTHCTL cũng như xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc.

Để tiếp tục PCTHCTL, phong trào xây dựng trường học không khói thuốc vững chắc, cần chú trọng duy trì liên tục công tác tuyên truyền, quyết liệt hơn trong việc xử phạt hành vi hút thuốc lá trong môi trường học đường. Nâng cao ý thức, nhận thức về tác hại của thuốc lá ở mỗi học sinh, giáo viên, góp phần bảo vệ sức khỏe, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng.

Bài và ảnh: Minh Thuận

Nguồn: https://baonamdinh.vn/xa-hoi/202505/huong-ung-tuan-le-quoc-gia-khong-thuoc-la-25-3152025-va-ngay-the-gioi-khong-thuoc-la-315-phong-chong-tac-hai-cua-thuoc-latrong-truong-hoc-c5a2ec0/