Khai mạc trại sáng tác văn học về đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng

Vừa qua, tại Khu du lịch biển Sao Mai (phường Bình Kiến, tỉnh Đắk Lắk), Tạp chí Văn nghệ Quân đội phối hợp Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông khai mạc Trại sáng tác văn học đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng.

Hình ảnh trong Đêm thơ "Những câu thơ viết nên hình đất nước" diễn ra tại Đắk Lắk.

Trại sáng tác văn học đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng quy tụ 14 nhà văn, nhà thơ, nhà lý luận phê bình đến từ nhiều vùng miền trong cả nước. Diễn ra từ ngày 17-27/8, đây là trại viết thứ hai được hai đơn vị phối hợp tổ chức, thể hiện mối gắn kết bền chặt và sự chung tay vì mục tiêu khơi dậy mạch nguồn sáng tạo, khắc họa vẻ đẹp bất diệt của người lính trong chiến tranh và trong cuộc sống đời thường hôm nay.

Dự lễ khai mạc có Giáo sư, Tiến sĩ, nhà văn Trình Quang Phú, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông; Đại tá, nhà văn Nguyễn Bình Phương, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội; Thạc sĩ Huỳnh Thị Kim Hương, Tổng Thư ký Hội đồng Khoa học Viện Nghiên cứu phát triển Phương Đông… cùng đông đảo đại biểu trong và ngoài quân đội, các nhà văn, nhà thơ từ nhiều vùng miền đất nước.

Đêm thơ đã mở ra không gian rực rỡ để bắt đầu hành trình của trại sáng tác văn học.

Trước đó chỉ ít ngày, Tạp chí Văn nghệ Quân đội cũng đã tổ chức đêm thơ "Những câu thơ viết nên hình đất nước" tại đây, với sự tham gia của Nghệ sĩ Nhân dân Tự Long; ca sĩ, Nghệ sĩ Ưu tú Thanh Thúy và đông đảo khán giả vùng đất hoa vàng, cỏ xanh.

Tiếp nối không khí ấy, trại viết được khai mạc vừa trang trọng vừa gần gũi, khi những người cầm bút vốn quen với trang giấy nay gặp nhau bằng nụ cười, cái bắt tay, bằng sự háo hức của một hành trình sáng tác mới.

Trong lời phát biểu khai mạc, Đại tá, nhà văn Nguyễn Bình Phương nhấn mạnh vai trò của Tạp chí Văn nghệ Quân đội là cơ quan ngôn luận quan trọng trong công tác tuyên truyền, phản ánh các sự kiện lớn của đất nước, đồng thời cũng bắc nhịp cầu nối đưa các thế hệ nhà văn, nhà thơ đến gần hơn với hiện thực đời sống, đặc biệt là hiện thực quân đội. Nhà văn Nguyễn Bình Phương cho rằng, những trại viết như thế này đã thắp ngọn lửa âm ỉ mà bền bỉ, truyền từ trái tim đến ngòi bút, từ ngòi bút đến trái tim bạn đọc.

Các văn nghệ sĩ tham dự trại sáng tác cùng Ban Tổ chức.

Theo chia sẻ của Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội, hằng năm, đơn vị đều tổ chức các trại sáng tác văn học, có năm số lượng trại viết khá nhiều. Với các văn nghệ sĩ vốn quen mải miết trong nhịp sống thường nhật, trại sáng tác chính là khoảng lặng quý báu: 10 ngày, 15 ngày,đủ để họ khởi viết những gì ấp ủ hoặc hoàn thiện một bản thảo còn dang dở.

Trại viết lần này đề ra ba mục tiêu rõ ràng: Tạo sự gắn bó giữa cộng tác viên với Tạp chí Văn nghệ Quân đội thành cộng đồng sáng tạo bền chặt; tạo điều kiện thuận lợi để các cây bút tập trung sáng tác, lắng nghe tiếng lòng mình trong không gian văn chương; tạo cơ hội giao lưu, học hỏi giữa những người viết đến từ nhiều vùng miền, thế hệ, phong cách khác nhau, để từ đó khích lệ và truyền cảm hứng cho nhau.

Có thể nói, mỗi trại viết như một ngôi nhà nhỏ, một điểm hẹn của văn chương, nơi người viết rời bỏ lo toan đời sống thường nhật để được sống trọn vẹn trong thế giới chữ nghĩa.

Các nhà văn sẽ có nhiều hoạt động thực tế, tọa đàm văn học.

Phường Bình Kiến, tỉnh Đắk Lắk (trước đây thuộc Phú Yên) là miền đất được mệnh danh "xứ hoa vàng cỏ xanh" đã trở thành bối cảnh tuyệt đẹp cho các trại viết và nhiều dự án văn hóa, nghệ thuật quy mô. Với biển xanh, núi biếc, đồng ruộng mênh mang và con người hiền hòa, mộc mạc, nơi đây vừa là bức tranh phong cảnh vừa là kho tàng ký ức lịch sử đáng trân trọng, đòi hỏi tiếp tục được khám phá và lan tỏa.

Nhà thơ Võ Sa Hà đến từ Thái Nguyên, lần đầu đặt chân tới Phú Yên, chia sẻ xúc động khi nhớ lại những vần thơ của Trần Mai Ninh viết về mảnh đất đầy nắng gió, đầy tình cảm, nhưng cũng nhuốm máu lửa trong những năm kháng chiến. Với ông, đến Phú Yên lần này là hành trình tri ân lịch sử, là sự nối dài mạch cảm hứng đã được gieo từ những trang thơ của thế hệ đi trước.

Buổi lễ khai mạc còn ghi dấu một khoảnh khắc lắng đọng. Thượng tá, nhà văn Như Bình, Trưởng ban Chuyên đề Báo Công an nhân dân, bồi hồi nhớ lại kỷ niệm 30 năm trước khi lần đầu tham gia trại viết của Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Ngày ấy, chị gặp nhà văn Lê Lựu và coi ông như người thầy đầu tiên của mình trên hành trình văn chương.

30 năm, sau quãng thời gian dài, nay trở lại với trại viết, nhà văn Như Bình cảm thấy như "được trở về với bản thể", được soi chiếu lại những bước đường chữ nghĩa của mình trong vòng tay đồng nghiệp. Chị chia sẻ, trại viết lần này không chỉ là dịp sáng tác mà còn là sự hàn gắn, một cuộc đối thoại nội tâm để tìm lại bản ngã người viết.

Bên cạnh những trang bản thảo, trại viết còn sôi động ở các buổi tọa đàm, những chuyến đi thực tế, những cuộc gặp gỡ với nhân dân địa phương, những câu chuyện bên tách trà khi chiều muộn. Các văn nghệ sĩ có dịp lắng lòng nghe tiếng sóng biển, tiếng lòng người dân xứ Nẫu hiền hòa mà kiên cường, mộc mạc, nghĩa tình.

Đại tá, nhà văn Nguyễn Bình Phương gặp gỡ Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Hồ Đắc Thạnh cùng các bạn trẻ Phú Yên.

Một chi tiết đặc biệt gây xúc động trong ngày khai mạc là khoảnh khắc Đại tá, nhà văn Nguyễn Bình Phương gặp gỡ Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Hồ Đắc Thạnh cùng các bạn trẻ Phú Yên. Giữa các thế hệ, người lính từng đi qua chiến tranh, người viết đương đại và những thanh niên tuổi mới lớn có một sợi dây vô hình nối kết. Đó là dòng chảy của ký ức, của tinh thần bất khuất và khát vọng hòa bình.

Trong lời phát biểu đầy chân thành và xúc động, nhiều nhà văn, nhà thơ đều nhắc đến một điều "sáng tác về lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng vừa là đề tài lớn, nhiều thử thách, cũng là trách nhiệm người cầm bút cần lưu tâm". Trách nhiệm ấy đặt trên vai người cầm bút sứ mệnh kép, vừa trung thành với sự thật lịch sử, vừa sáng tạo để làm sống động, nhân văn và gần gũi hơn.

Nghệ sĩ Nhân dân Tự Long (bên trái) tham gia Đêm thơ "Những câu thơ viết nên hình đất nước".

Lịch sử dân tộc đã trải qua bao biến cố, bao cuộc kháng chiến trường kỳ, để lại những trang sử oai hùng. Nhưng nếu chỉ dừng lại ở những con số, những trận đánh, lịch sử sẽ khô khan. Văn chương chính là chiếc chìa khóa mở ra chiều sâu tâm hồn, khắc họa số phận con người trong chiến tranh, để từ đó, độc giả hôm nay, đặc biệt là thế hệ trẻ sự thấu hiểu, đồng cảm và trân trọng.

Trại sáng tác văn học năm 2025 ở Phú Yên mới chỉ ở giai đoạn khởi động, nhưng ngay từ lễ khai mạc, bầu không khí hào hứng đã lan tỏa. Các nhà văn, nhà thơ đều mang theo những dự định, đề cương, bản thảo còn dang dở và có nhiều ý tưởng mới. Xứ hoa vàng cỏ xanh với thiên nhiên khoáng đạt, với lịch sử hào hùng, với con người đôn hậu sẽ là nguồn cảm hứng bất tận cho những trang viết.

Trong nhiều năm qua, Tạp chí Văn nghệ Quân đội đã trở thành địa chỉ tin cậy, một "thương hiệu" gắn liền với các trại sáng tác văn học. Từ những giai đoạn hình thành, phát triển đầu tiên còn nhiều khó khăn cho tới nay, mỗi trại viết do tạp chí tổ chức đều để lại dấu ấn sâu đậm bởi tính chuyên nghiệp trong cách tổ chức và nhất là hiệu quả.

Qua các trại viết, nhiều cây bút trẻ đã được phát hiện, được bồi dưỡng và dần trưởng thành, khẳng định tên tuổi trên văn đàn. Không ít tác phẩm ra đời từ những trại sáng tác đã giành giải thưởng văn học uy tín, tạo nên những dấu mốc quan trọng của đời sống văn chương đương đại.

Đặc biệt, các trại sáng tác còn là vườn ươm tốt lành cho những cuộc thi văn học do Tạp chí Văn nghệ Quân đội khởi xướng và chủ trì. Hàng loạt tác phẩm đạt giải cao trong các cuộc thi thơ, truyện ngắn đều ít nhiều có dấu ấn của những trại viết.

Nhờ vậy, đơn vị luôn giữ vững vai trò là cơ quan văn chương hàng đầu cả nước, mà còn khẳng định uy tín trong việc vun đắp, phát hiện, tôn vinh tài năng sáng tác mới, góp phần nuôi dưỡng dòng chảy văn học viết về chiến tranh cách mạng, về hình tượng người lính và những vấn đề lớn lao của đất nước.

Có thể tin rằng, sau hành trình ấy những trang bản thảo viết vội bên cửa sổ hướng ra biển, những ghi chép tay bên bàn cà-phê buổi sớm hay những dòng nhật ký dọc hành trình sẽ dần kết tinh thành những tác phẩm hoàn chỉnh. Từ đó, hình tượng người lính trong chiến tranh và trong đời thường sẽ lại một lần nữa được khắc họa bằng tất cả sự trân trọng, yêu thương và ngợi ca.

Trại sáng tác văn học đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng là một hoạt động nghề nghiệp của những người cầm bút, góp phần kết nối quá khứ và hiện tại, giữa người lính và người viết, giữa văn chương và đời sống thông qua trang viết.

Mảnh đất xứ Nẫu từng in dấu bao chiến công hào hùng nay lại chứng kiến cuộc hội ngộ của văn chương với ngôn từ, trang viết của những người chọn chữ nghĩa làm sự nghiệp. Như nhà văn Nguyễn Bình Phương từng nói: "Trại viết chính là cách chúng ta giữ cho ngọn lửa văn chương luôn cháy, để từ đó, lịch sử, con người và tình yêu đất nước được truyền đi không ngừng nghỉ".

Ban tổ chức hy vọng, từ trại viết này, sẽ có nhiều tác phẩm hay ra đời góp phần làm giàu có thêm diện mạo văn học Việt Nam đương đại, đồng thời thắp sáng trong lòng độc giả niềm tự hào, sự tri ân và khát vọng hướng về tương lai.

MAI LỮ

Nguồn: https://nhandan.vn/khai-mac-trai-sang-tac-van-hoc-ve-de-tai-luc-luong-vu-trang-va-chien-tranh-cach-mang-post902011.html