Trên mảnh đất Lào Cai, nơi thiên nhiên và con người hòa quyện, hạt gạo, bắp ngô không chỉ là lương thực, mà còn được thổi hồn từ lễ hội, phong tục, làm nên bản sắc văn hóa độc đáo. Đó là hành trình biến nông sản thành di sản tinh thần, nơi người ta tìm thấy vẻ đẹp và giá trị tâm linh ẩn sâu trong từng “hạt ngọc” của đất trời.
Đồng bào Tày ở xã Quy Mông tổ chức lễ hội Lồng Tồng hằng năm. Đây không chỉ là ngày hội vui xuân mà còn là nghi lễ nông nghiệp truyền thống, mở đầu mùa gieo trồng mới.
Dưới chân núi linh thiêng, những hạt gạo, bắp ngô được chọn lọc kỹ lưỡng từ vụ trước trở thành lễ vật dâng lên thần núi, thần suối, miếu Bà Chúa. Người Tày tin rằng, sau nghi lễ, những hạt giống này thấm đẫm phúc lành của thần linh, gieo xuống sẽ hóa thành mùa vàng bội thu.
Hạt gạo vì thế không chỉ sinh ra từ đất, mà còn được nuôi dưỡng bởi tín ngưỡng và niềm tin cộng đồng. Sau phần lễ trang nghiêm, hàng nghìn bà con các dân tộc Tày, Dao, Mông hòa mình vào điệu múa đại dậm uyển chuyển, tiếng cười nói vang vọng khắp thung lũng trong các trò chơi ném còn, kéo co, đẩy gậy.
Nếu lễ hội Lồng Tồng của người Tày rực rỡ sắc màu, thì nghi lễ cúng rừng của người Thái, người Mông lại mang âm hưởng trầm mặc, thiêng liêng. Với người Thái ở Mường Lò, lễ Xên Đông (cúng rừng) là minh chứng cho quan niệm giữ rừng chính là giữ sự sống.
Tương tự, với người Mông ở Tân Hợp, lễ cúng rừng là nghi lễ quan trọng nhất trong năm. Cả hai nghi lễ đều đã được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Dưới tán cây cổ thụ, lời khấn của thầy mo hòa vào tiếng gió, cảm tạ trời đất, cầu mùa màng bội thu.
Những nghi lễ ấy không chỉ là sợi dây kết nối tâm linh, còn là lời thề cộng đồng cùng nhau bảo vệ rừng.
Những câu chuyện trên chỉ là lát cắt trong kho tàng văn hóa truyền thống của Lào Cai. Giá trị của nông sản không chỉ ở năng suất, chất lượng, mà còn ở câu chuyện và linh hồn ẩn sau.
Khi được khoác lên tấm áo của lễ hội và truyền thuyết, nông sản không còn đơn thuần là hạt gạo hay bắp ngô, mà trở thành câu chuyện của cả một vùng đất. Mỗi lần thưởng thức, du khách cảm nhận hương vị đặc trưng, chạm vào chiều sâu văn hóa, nơi tín ngưỡng và niềm tin đã nuôi dưỡng qua bao thế hệ.
Cũng từ đó, một hướng đi mới đang mở ra - đó là du lịch nông nghiệp. Nơi người dân không chỉ bán nông sản, mà còn chia sẻ câu chuyện văn hóa và trải nghiệm. Để rồi, mỗi sản phẩm làm ra không chỉ mang giá trị tiêu dùng, mà còn trở thành thông điệp giới thiệu văn hóa Lào Cai đến với bạn bè năm châu.
Mỗi độ thu sang, những thửa ruộng bậc thang vào mùa, thung lũng Tú Lệ lại rộn ràng với Tuần lễ cốm - sự kiện văn hóa, du lịch độc đáo.
Đặt chân đến Tú Lệ vào buổi sớm, du khách cảm nhận không khí se lạnh, hòa mình vào nhịp điệu lao động sôi nổi. Tiếng liềm cắt lúa, tiếng cười nói rộn ràng của bà con dân tộc Thái vang vọng khắp cánh đồng.
Tại các làng nghề, du khách có thể trực tiếp tham gia vào từng công đoạn làm cốm: từ những hạt lúa nếp còn ngậm sữa, được rang trên bếp lửa nhỏ, đến những cối đá vang lên nhịp chày đều đặn. Dưới bàn tay khéo léo của người dân, từng hạt cốm xanh non, dẻo thơm dần hiện ra, mang hương vị đặc trưng của núi rừng.
Cùng với nghi lễ mừng cơm mới thể hiện lòng biết ơn đất trời, những trò chơi dân gian và cả Festival dù lượn “Bay trên mùa vàng” đã tạo nên bức tranh du lịch đầy sức sống, nơi ẩm thực, văn hóa và thể thao hòa quyện.
Khi ấy, nông sản không chỉ là sản phẩm trong bữa ăn, mà còn trở thành trải nghiệm và ký ức trong hành trình của du khách. Đây chính là giá trị gia tăng, là hướng đi để nông nghiệp và văn hóa song hành, cùng phát triển bền vững.
Nông sản Lào Cai vì thế nổi bật không chỉ bởi hương vị đặc trưng, mà còn bởi truyền thuyết, lễ hội và tín ngưỡng đã nuôi dưỡng qua nhiều thế kỷ. Gìn giữ và phát huy những giá trị ấy không chỉ là bảo tồn di sản, mà còn là “chìa khóa” để tạo nên sản phẩm độc đáo, mang dấu ấn riêng có, không thể trộn lẫn. Đó cũng chính là con đường để các địa phương trên địa bàn tỉnh khẳng định thương hiệu nông sản gắn với văn hóa, chinh phục thị trường trong nước và ngoài nước.
Nguồn: https://baolaocai.vn/khi-nong-san-hoa-quyen-vao-van-hoa-post883727.html
Bình luận (0)