“Không làm chủ công nghệ sẽ không thể giữ vững chủ quyền quốc gia”

Quan điểm này được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đưa ra khi phát biểu tham luận tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, chiều 13/10.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nông nghiệp đã giúp Việt Nam thoát nghèo, công nghiệp đã giúp Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình, nhưng để trở thành nước phát triển có thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học - công nghệ.

"Chưa có quốc gia nào vượt qua bẫy thu nhập trung bình mà không chuyển sang tăng trưởng dựa vào khoa học - công nghệ", ông Hùng nhấn mạnh và nói thêm, khoa học - công nghệ của Việt Nam đi cùng với đổi mới sáng tạo và đặt trong bối cảnh chuyển đổi số. Đây là cách tiếp cận rất độc đáo.

“Không làm chủ công nghệ sẽ không thể giữ vững chủ quyền quốc gia” - 1 — Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng (Ảnh: Đoàn Bắc).

Về thể chế cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Bộ trưởng nhận định “Việt Nam đã thông thoáng, kiến tạo, hiện đại như quốc tế, một số cơ chế, chính sách có tính đột phá, vượt trội”.

Đặc biệt, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, theo Bộ trưởng Hùng, là sự thay đổi về tư duy, tầm nhìn. Để thể chế hoá Nghị quyết 57, 10 luật thuộc lĩnh vực khoa học - công nghệ đã và sẽ được ban hành trong năm nay.

Bộ trưởng cũng cho biết tới đây, Nhà nước sẽ chi 3-4% ngân sách, tương đương 3-4 tỷ USD mỗi năm và kích hoạt tổng chi toàn xã hội 10-15 tỷ USD, để khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đóng góp ít nhất 5% tăng trưởng GDP của đất nước.

“Khoa học - công nghệ sẽ tập trung vào làm chủ 11 nhóm công nghệ chiến lược, từ đó hình thành các ngành công nghiệp chiến lược của Việt Nam. Ngày nay, không làm chủ công nghệ sẽ đồng nghĩa với việc không thể giữ vững chủ quyền quốc gia", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ông cho biết các chuyển dịch chiến lược trong nhiệm kỳ tới của khoa học - công nghệ là từ quản lý sang tạo động lực; từ phân bổ nguồn lực sang huy động nguồn lực; từ kiểm soát hành chính sang sáng tạo, dẫn dắt và tạo thị trường.

Nêu đề xuất, Bộ trưởng cho rằng Nhà nước cần có chính sách mạnh mẽ để hỗ trợ đầu ra cho các sản phẩm chiến lược, thông qua mua sắm Chính phủ và 10-20% quỹ khoa học - công nghệ.

Bên cạnh đó, cần có cơ chế phiếu hỗ trợ của Nhà nước cấp cho doanh nghiệp đổi mới công nghệ. Loại một để doanh nghiệp thuê các tổ chức nghiên cứu cải tiến quy trình, sản phẩm. Loại hai để doanh nghiệp mua, thử nghiệm công nghệ mới trong nước.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng đề nghị Chính phủ có cơ chế giao, đặt hàng doanh nghiệp làm các nền tảng số dùng chung trên toàn quốc.

“Không làm chủ công nghệ sẽ không thể giữ vững chủ quyền quốc gia” - 2 — Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu trải nghiệm một số sản phẩm trưng bày tại triển lãm nhân dịp đại hội (Ảnh: Đoàn Bắc).

Bộ trưởng khẳng định, 5 năm tới là 5 năm phải chuyển hoá được thể chế, cơ chế, chính sách, tiềm năng thành tăng trưởng kinh tế trên 10%, thành tự chủ chiến lược.

Bộ ba khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm của phát triển, động lực chính của tăng trưởng, động lực then chốt để nâng cao năng suất, chất lượng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, theo lời Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ.

Nhưng theo Bộ trưởng, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là công việc của một bộ, không chỉ là sự nghiệp của một ngành, mà là sự nghiệp chung của cả quốc gia, của toàn dân tộc.

"Sức mạnh thật sự chỉ đến khi chúng ta gắn kết tất cả lại với nhau, đi cùng với nhau một chặng đường dài. Một người đổi mới thì có một ý tưởng, một trăm triệu người đổi mới thì có cả một tương lai", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/khong-lam-chu-cong-nghe-se-khong-the-giu-vung-chu-quyen-quoc-gia-20251013154041368.htm