Kluivert và Troussier: Những nhà cải cách thất bại ở bóng đá Đông Nam Á

(Dân trí) - Nỗ lực mang lối chơi tấn công, kiểm soát bóng của hai HLV Patrick Kluivert và Philippe Troussier ở hai đội tuyển Indonesia và Việt Nam đều bất thành. Họ đều có chung kết cục, đó là thất bại thảm hại.

HLV Kluivert mộng mơ ở xứ vạn đảo

Ngày 8/1, Liên đoàn bóng đá Indonesia (PSSI) đã đưa ra quyết định gây sốc. Họ sa thải HLV Shin Tae Yong đang giúp đội tuyển Indonesia thi đấu tốt để bổ nhiệm danh thủ lừng danh Patrick Kluivert vào “ghế nóng”. Lý do PSSI đưa ra là HLV Kluivert có thể giao tiếp tốt với các cầu thủ bằng tiếng Hà Lan.

HLV Kluivert đã thất bại với lối chơi kiểm soát bóng, tấn công cùng đội tuyển Indonesia (Ảnh: Reuters).

Giấc mơ biến đội tuyển Indonesia trở thành “tuyển Hà Lan 2.0” của tỷ phú Erick Thohir (Chủ tịch PSSI) có thêm một bước tiến đáng kể. Trong ngày ra mắt, HLV Kluivert xuất hiện với áo vest lịch lãm, đội mũ Peci truyền thống của Indonesia. Ông dõng dạc tuyên bố: “Tôi rất thích bóng đá tấn công và kiểm soát thế trận. Tôi quen thuộc với chiến thuật này. Tôi từng làm trợ lý cho HLV Van Gaal, chúng tôi hoàn thiện chiến thuật tương tự. Thông thường, tôi sẽ áp dụng chiến thuật 4-3-3 nhưng phụ thuộc vào sự thoải mái của các cầu thủ”.

Rõ ràng, ngay ở thời điểm ban đầu, HLV Kluivert đã xác định kim chỉ nam của đội tuyển Indonesia thời kỳ mới, đó là tấn công, tấn công và tấn công. Là người mang trong mình huyết quản của người Hà Lan (nổi tiếng với lối chơi tổng lực), từng thi đấu cho Barcelona (CLB siêu tấn công) và là học trò của bậc thầy chơi kiểm soát bóng Van Gaal, rõ ràng, HLV Kluivert là tín đồ điên cuồng của bóng đá tấn công.

Phong cách này trái ngược hoàn toàn so với những gì Indonesia đã theo đuổi trước đó cùng HLV Shin Tae Yong. Ông thầy người Hàn Quốc là người chủ trương chơi phòng ngự phản công. Lối chơi này đã giúp Garuda (biệt danh của đội tuyển Indonesia) tiến dần từng bước lên vũ đài của các đội bóng hàng đầu châu Á. Họ thắng 1, hòa 1 trước Saudi Arabia và cầm chân Australia ở vòng loại thứ ba World Cup 2026.

Chưa nói tới việc nếu HLV Shin Tae Yong tiếp tục dẫn dắt, Indonesia có thể vào World Cup 2026 hay không nhưng có thể thấy, PSSI đã làm một việc ít ai dám làm. Đó là thay đổi đột ngột lối chơi của đội bóng khi đang thi đấu tốt ở vòng loại thứ ba World Cup 2026. Từ chỗ sắm vai kẻ rình rập, các cầu thủ Indonesia phải “cầm súng đi săn”, thi đấu với tâm thế của kẻ mạnh.

Về cơ bản, nếu xét trên chặng đường dài, PSSI không sai khi muốn đội bóng chuyển sang chơi kiểm soát bóng, khẳng định dần vị thế ở châu Á. Tuy nhiên, họ dường như đã quá vội vàng khi bổ nhiệm HLV Kluivert.

Saudi Arabia chơi pressing (gây áp lực) tầm cao, phong tỏa rất tốt các đợt tấn công của Indonesia. Điều đó khiến cho Garuda bị động trong hầu hết thời gian trận đấu (Ảnh chụp màn hình).

Chiến lược gia người Hà Lan có quá ít thời gian thử nghiệm, mà phải ngay lập tức bước vào các trận chiến căng thẳng ở vòng loại World Cup 2026. “Chào đón” ông chính là thảm bại 1-5 trước Australia trong ngày ra mắt. Chưa dừng ở đó, Indonesia còn chịu thua 0-6 trước Nhật Bản vài tháng sau đó.

Indonesia của Kluivert cũng dám chơi sòng phẳng trước Saudi Arabia ngay tại sân khách và thậm chí dồn ép liên tục Iraq trong các trận đấu ở vòng loại thứ 4 World Cup 2026. Hệ quả, họ đều nếm trái đắng trong cả hai trận đấu đó và tan vỡ giấc mơ tham dự World Cup.

Có một điểm chung, Saudi Arabia và Iraq đều sử dụng lối chơi pressing (gây áp lực) tầm cao để khiến hệ thống của Indonesia tê liệt. Đội tuyển xứ vạn đảo chỉ là tập hợp của những cầu thủ hạng hai ở châu Âu. Họ chưa đủ đẳng cấp để phá vỡ hệ thống của đối thủ và tạo đột biến.

Đặc biệt, trong trận đấu với Saudi Arabia, tuyến giữa của Indonesia gần như tê liệt, dẫn tới hàng công “đói bóng”. HLV Kluivert đã liên tục chỉ đạo trung vệ Kevin Diks sử dụng những đường chuyền dài vượt tuyến, để tận dụng tốc độ của hàng công nhưng bất thành.

Cặp tiền vệ trung tâm của Indonesia là Joey Pelupessy và Marc Klok chỉ được tờ Flashscore chấm điểm khá thấp là 6,2 điểm và 5,7 điểm. Bộ đôi này khá chậm chạp, xoay xở kém, dẫn tới việc họ không thể đánh chặn và cũng thiếu linh hoạt trong phát động tấn công.

Có thể thấy, lối chơi tấn công, kiểm soát bóng của HLV Kluivert chưa thể giúp Indonesia tạo nên sự khác biệt trước các đối thủ lớn. Thậm chí, ở góc độ nào đó, nó có thể làm hại đội bóng này, như các trận thua trước Saudi Arabia, Iraq, Nhật Bản hay Australia.

Giấc mơ biến Indonesia trở thành “Hà Lan tổng lực 2.0” của Kluivert đã vỡ tan. Việc ông bị sa thải khi không thể hoàn thành nhiệm vụ là điều tất yếu.

Liên đoàn bóng đá Indonesia từng suýt mời HLV Troussier làm Giám đốc kỹ thuật (Ảnh: Mạnh Quân).

Kluivert đi vào “vết xe đổ” của tiền bối Troussier

Có một chi tiết ít người chú ý, sau khi bổ nhiệm HLV Kluivert, PSSI đã liên hệ với HLV Troussier ngồi vào ghế Giám đốc kỹ thuật. Thành viên Ủy ban điều hành PSSI, Arya Sinulingga, xác nhận thông tin này trên tờ Bola: “Đúng là đã có những cuộc trao đổi giữa chúng tôi và ông Troussier. Mọi thứ diễn ra rất suôn sẻ và thành công. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn còn nhiều ứng cử viên khác”.

Cuối cùng, người được PSSI lựa chọn để ngồi vào vị trí này là Jordi Cruyff, con trai của cố huyền thoại Johan Cruyff. Đặt giả sử, nếu HLV Troussier được chọn thì đó sẽ là sự kết hợp thú vị của ông với Kluivert.

Trước Kluivert, HLV Troussier đã muốn “lột xác” hoàn toàn bóng đá Việt Nam bằng lối chơi tấn công, kiểm soát bóng. Ông cho rằng chỉ có như vậy, bóng đá Việt Nam mới có thể vươn lên tầm cao mới và khẳng định vị thế ở châu Á.

Để thực hiện kế hoạch này, ông thầy người Pháp đã “đập đi xây lại” đội tuyển Việt Nam. Những công thần của đội bóng bị loại ra khỏi kế hoạch, thay vào đó là những cầu thủ trẻ măng. Ông hy vọng rằng lứa cầu thủ mới hoàn toàn này không còn bị lệ thuộc vào triết lý phòng ngự phản công của người tiền nhiệm Park Hang Seo, để có thể “hấp thụ” một cách nhanh nhất lối chơi của mình.

Trước HLV Kluivert, HLV Troussier từng thất bại với lối chơi kiểm soát bóng cùng đội tuyển Việt Nam (Ảnh: Mạnh Quân).

“Khi chúng ta kiểm soát bóng tốt thì đối phương phải phòng ngự, phản ứng theo chúng ta. Kiểm soát bóng là phương án phòng ngự tốt nhất”, HLV Troussier từng chia sẻ trước trận gặp Iraq vào tháng 11/2023.

Quan điểm của HLV người Pháp không sai. Kiểm soát bóng là xu thế của bóng đá hiện đại và là cách duy nhất để giúp một đội bóng vươn lên “bền vững”. Tuy nhiên, “công thức” này không dễ được hấp thụ trong thời gian ngắn, đặc biệt với bóng đá Đông Nam Á, khi các đội bóng thường có xu hướng chơi phản công.

Cuối cùng, kế hoạch của HLV Troussier đã phá sản hoàn toàn. Đội tuyển Việt Nam đã thua tới 10/14 trận đấu dưới thời của ông. Trong đó, chúng ta từng hứng chịu những thất bại vô cùng nặng nề như 0-6 trước Hàn Quốc, 2-4 trước Nhật Bản, 0-3 trước Indonesia. Đặc biệt, trong cả ba trận gặp Indonesia của HLV Shin Tae Yong, đội tuyển Việt Nam đều thất bại.

Và rồi, khi không thể “hấp thụ” được lối chơi kiểm soát bóng của HLV Troussier, đội tuyển Việt Nam lại quay về với lối chơi phòng ngự phản công cùng một HLV người Hàn Quốc khác là Kim Sang Sik.

Có một điểm chung giữa hai HLV Troussier và Kluivert. Họ đều muốn “khai sáng” bóng đá Đông Nam Á bằng lối chơi kiểm soát bóng nhưng cuối cùng họ nhận chung kết cục, đó là bị sa thải sau khi thất bại thảm bại vì lối chơi này. Trong khi HLV Troussier quá vội vàng, muốn thay đổi toàn diện thì người đồng nghiệp Kluivert lại không có thời gian thử nghiệm.

Đội tuyển Việt Nam buộc phải trở về lối chơi phòng ngự phản công cùng HLV Kim Sang Sik và ít nhiều đã gặt hái thành công (Ảnh: Hướng Dương).

Bóng đá Đông Nam Á nhìn chung vẫn ở mặt bằng trình độ khá thấp so với châu Á cũng như thế giới. Kể cả khi nhập tịch cả đội hình với những cầu thủ hạng hai ở châu Âu, Indonesia hay Malaysia cũng khó vươn lên “mâm trên” ở châu Á trong một sớm một chiều. Do đó, việc áp dụng lối chơi kiểm soát bóng, yêu cầu trình độ cầu thủ cao, là điều không dễ thực hiện.

Khi sức ép dư luận ngày một lớn, sự kiên nhẫn ngày càng giảm đi trong bóng đá, hai HLV Kluivert và Troussier đều rời khỏi bóng đá Đông Nam Á với tư cách kẻ thất bại. Có thể, họ mang lý tưởng và chiến lược đúng đắn nhưng mọi thứ vẫn cần thời gian.

Nguồn: https://dantri.com.vn/the-thao/kluivert-va-troussier-nhung-nha-cai-cach-that-bai-o-bong-da-dong-nam-a-20251017004815742.htm