Lọc màng bụng - Hướng điều trị giúp người bệnh có thể 'chạy thận' tại nhà dưới hướng dẫn của bác sĩ

(Chinhphu.vn) - Trong bối cảnh số lượng người mắc bệnh thận mạn tính tại Việt Nam ngày càng tăng, phương pháp lọc màng bụng đang được xem là một hướng đi hiệu quả và nhân văn, giúp người bệnh chủ động hơn trong điều trị. Người bệnh có thể được hướng dẫn thực hiện lọc màng bụng tại nhà, dưới sự theo dõi định kỳ của bác sĩ điều trị, thay vì phải đến cơ sở y tế nhiều lần mỗi tuần.

Phóng viên Báo Điện tử Chính phủ đã có cuộc trao đổi với bà Trần Thùy Dương, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vantive Việt Nam - công ty chuyên về liệu pháp điều trị các cơ quan trọng yếu, với di sản hơn 70 năm đổi mới trong mảng chăm sóc thận, hợp tác công - tư trong lĩnh vực thiết bị y tế và liệu pháp điều trị thay thế thận, để tìm hiểu tiềm năng tiếp cận điều trị lọc màng bụng cho người bệnh và định hướng phát triển của doanh nghiệp trong thời gian tới.

Lọc màng bụng - bước tiến mới trong điều trị bệnh thận mạn tính giai đoạn cuối

Thưa bà, phương pháp lọc màng bụng hiện được xem là một trong những bước tiến trong điều trị bệnh thận mạn tính. giai đoạn cuối. Bà có thể chia sẻ ngắn gọn về nguyên lý và ưu điểm nổi bật của phương pháp này so với lọc máu chu kỳ tại bệnh viện?

Bà Trần Thùy Dương: Bệnh thận mạn tính đang là gánh nặng y tế lớn của nhiều quốc gia, trong đó Việt Nam ước tính có hàng triệu người mắc ở các giai đoạn khác nhau. Hiện có khoảng 10 triệu người trưởng thành Việt Nam – tương đương gần 10% dân số – đang sống chung với bệnh thận mạn tính. Điều đáng lo ngại là nhiều người chỉ phát hiện bệnh khi thận đã mất chức năng và không thể phục hồi, và chỉ 5% trong số họ có thể tiếp cận điều trị thay thế thận.

Để duy trì sự sống, người bệnh phải được điều trị thay thế thận bằng hai phương pháp chính là lọc máu chu kỳ tại bệnh viện (chạy thận nhân tạo tại bệnh viện) và lọc màng bụng (bằng tay hoặc bằng máy) tại nhà. Trong đó, lọc màng bụng được xem là hướng đi mới với nhiều ưu điểm, nhất là nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh và gia đình.

Nguyên lý của phương pháp này là sử dụng chính lớp màng thanh mạc lót khoang màng bụng của người bệnh như một màng lọc sinh học tự nhiên. Dung dịch lọc được đưa vào khoang bụng qua một ống thông, sau một thời gian sẽ được ra, mang theo các chất độc và nước dư thừa ra ngoài.

Điểm đặc biệt của phương pháp lọc màng bụng là người bệnh, sau khi được huấn luyện và chỉ định bởi bác sĩ, có thể thực hiện tại nhà, không phụ thuộc vào máy móc lớn hay phải đến bệnh viện 3 lần mỗi tuần như lọc máu chu kỳ tại viện.

Bên cạnh đó, phương pháp này giúp duy trì huyết áp ổn định, giảm biến chứng tim mạch, đặc biệt phù hợp với người cao tuổi hoặc có bệnh nền. Ở nhiều quốc gia phát triển, tỉ lệ bệnh nhân lựa chọn lọc màng bụng chiếm khoảng 30-40% tổng số ca điều trị thay thế thận, cho thấy đây là một phương pháp được áp dụng phổ biến và mang lại nhiều lợi ích lâm sàng.

Mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh

Với thực tế điều trị hiện nay, phương pháp lọc màng bụng mang lại những lợi ích cụ thể nào cho người bệnh thận mạn tính, thưa bà?

Bà Trần Thùy Dương: Có thể nói, lọc màng bụng tại nhà mang lại sự tự do và chất lượng sống mới cho người bệnh. Khi được bác sĩ hướng dẫn đầy đủ, bệnh nhân hoặc người chăm sóc có thể tự thực hiện lọc màng bụng tại nhà. Đặc biệt với hình thức lọc màng bụng sử dụng máy để hỗ trợ, quá trình lọc và thay dịch sẽ diễn ra vào ban đêm - khi người bệnh đang ngủ, giúp ban ngày họ vẫn có thể làm việc, học tập hay chăm sóc gia đình như người bình thường.

Việc giảm bớt thời gian lẫn tiền di chuyển và sự phụ thuộc vào cơ sở y tế giúp họ tiết kiệm chi phí, chủ động hơn trong sinh hoạt và giữ được tinh thần lạc quan hơn trong điều trị. Nhờ vậy, bệnh nhân vẫn có thể duy trì công việc và chất lượng sống tốt, từ đó góp phần vào sự phát triển chung của cộng đồng và nền kinh tế.

Từ góc độ chuyên môn, lọc màng bụng giúp loại bỏ độc tố nhẹ nhàng và liên tục, nhờ đó người bệnh ít gặp tình trạng mệt mỏi, tụt huyết áp hoặc mất sức sau mỗi lần lọc như phương pháp lọc máu chu kỳ tại viện. Một lợi thế khác là phương pháp này bảo tồn chức năng thận còn lại lâu hơn, hỗ trợ tim mạch và duy trì sự ổn định về sinh hóa cũng như huyết động.

Ở cấp độ xã hội, việc mở rộng lọc màng bụng sẽ giảm tải đáng kể cho hệ thống y tế, đặc biệt là tại các trung tâm chạy thận đang quá tải. Tại nhiều nước và vùng lãnh thổ như Hồng Kông (Trung Quốc), Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan hay Singapore, bệnh nhân điều trị bằng lọc màng bụng được ghi nhận có thể duy trì sức khỏe ổn định trong thời gian dài và hòa nhập với cuộc sống thường nhật. Tôi tin rằng khi phương pháp này được phổ biến rộng rãi cùng với hệ thống hỗ trợ chuẩn hóa, người bệnh tại Việt Nam cũng sẽ đạt được kết quả tương tự.

Với hình thức lọc màng bụng sử dụng máy để hỗ trợ, quá trình lọc và thay dịch sẽ diễn ra vào ban đêm - khi người bệnh đang ngủ, giúp ban ngày họ vẫn có thể làm việc, học tập hay chăm sóc gia đình như người bình thường

Tuân thủ quy trình và vô khuẩn để đảm bảo an toàn

Bên cạnh những mặt tích cực, người bệnh cần lưu ý điều gì khi lựa chọn và duy trì phương pháp lọc màng bụng, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, thưa bà?

Bà Trần Thùy Dương: Đây là phương pháp có nhiều ưu điểm và bệnh nhận cần tuân thủ việc vệ sinh cá nhân và có ý thức tự chăm sóc cao. Điều quan trọng nhất là đảm bảo nguyên tắc vô khuẩn trong quá trình thay dịch. Người bệnh cần được hướng dẫn kỹ về quy trình thao tác, thực hiện khử khuẩn dụng cụ và giữ môi trường xung quanh sạch sẽ trong quá trình thay dịch, nhằm hạn chế rủi ro biến chứng như viêm màng bụng.

Ngoài yếu tố kỹ thuật, bệnh nhân cần tái khám định kỳ, làm xét nghiệm máu và kiểm tra dung dịch lọc để bác sĩ điều chỉnh phác đồ phù hợp. Dinh dưỡng cũng rất quan trọng - người bệnh cần chế độ ăn cân bằng, hạn chế muối, đảm bảo đủ năng lượng nhưng không làm tăng áp lực lên thận.

Các doanh nghiệp trong lĩnh vực thiết bị y tế như Vantive đang phối hợp cùng các bệnh viện lớn để tổ chức chương trình huấn luyện, giúp bệnh nhân và người chăm sóc thực hành kỹ thuật đúng cách.

Mục tiêu là để mỗi bệnh nhân, dù ở thành phố hay nông thôn, đều có thể tự tin điều trị an toàn, hiệu quả và độc lập với sự hỗ trợ chuyên môn từ xa.

Bảo hiểm y tế chi trả phần lớn chi phí lọc màng bụng

Một vấn đề được nhiều người quan tâm là chi phí điều trị. Bà có thể chia sẻ cụ thể hơn về việc thanh toán qua Bảo hiểm y tế (BHXH) đối với phương pháp lọc màng bụng hiện nay?

Bà Trần Thùy Dương: Đây là câu hỏi rất thực tế. Theo quy định hiện hành, Bảo hiểm y tế chi trả phần lớn chi phí điều trị lọc màng bụng cho bệnh nhân nội trú… Với bệnh nhân ngoại trú, BHYT đã chi trả cho dịch lọc, một số thuốc dùng kèm và chi phí khám. Người bệnh chỉ phải thanh toán một phần nhỏ còn lại, tương tự như khi thực hiện lọc máu chu kỳ. Chính sách này đã giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính cho hàng chục nghìn bệnh nhân trên cả nước.

Về phía Vantive, Vantive phối hợp cùng cơ quan bảo hiểm và cơ sở y tế nhằm bảo đảm tuân thủ quy định chuyên môn và minh bạch trong quá trình thanh toán. Mục tiêu là giúp người bệnh được hưởng lợi tối đa từ chính sách của Nhà nước, giảm áp lực tài chính, đồng thời đảm bảo chất lượng điều trị tương đương các quốc gia phát triển.

Vantive mở rộng chiến lược vì cộng đồng bệnh nhân thận Việt Nam

Trong vai trò là doanh nghiệp đồng hành cùng ngành y tế, Công ty Vantive có định hướng và chiến lược như thế nào để phát triển phương pháp này tại Việt Nam trong thời gian tới?

Bà Trần Thùy Dương: Chiến lược của Vantive trong giai đoạn tới tập trung vào 3 trụ cột chính: mở rộng tiếp cận - chuẩn hóa đào tạo - và chuyển giao công nghệ. Chúng tôi đang phối hợp cùng các bệnh viện tuyến trung ương, tuyến tỉnh để xây dựng trung tâm đào tạo kỹ thuật lọc màng bụng, nhằm hỗ trợ bác sĩ, điều dưỡng và bệnh nhân có thể thực hiện đúng quy trình, đảm bảo an toàn tối đa.

Vantive cũng đẩy mạnh nghiên cứu phát triển những loại dịch lọc mới đáp ứng nhu cầu điều trị trên lâm sàng, đa dạng hóa nguồn cung ứng vật tư nhằm nâng cao tính chủ động trong chuỗi cung ứng và mở rộng khả năng tiếp cận cho người bệnh. Bên cạnh đó, chúng tôi đang triển khai ứng dụng công nghệ số trong quản lý bệnh nhân tại nhà, giúp bác sĩ theo dõi thông số điều trị từ xa, cảnh báo sớm các dấu hiệu bất thường.

Tầm nhìn của Vantive là đưa lọc màng bụng trở thành giải pháp y tế phổ cập, nhân văn và bền vững, giúp người bệnh thận ở bất cứ đâu cũng có thể tiếp cận điều trị an toàn, thuận tiện, tiết kiệm. Chúng tôi tin rằng, với sự chung tay của ngành y tế, cơ quan bảo hiểm và cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được chuẩn chăm sóc bệnh thận hiện đại như các nước tiên tiến trong khu vực.

Xin trân trọng cảm ơn bà./.

* Bài viết mang tính chất thông tin – tham khảo, không thay thế cho tư vấn, chẩn đoán hay điều trị y khoa. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào.

Giang Oanh (thực hiện)

Nguồn: https://baochinhphu.vn/loc-mang-bung-huong-dieu-tri-giup-nguoi-benh-co-the-chay-than-tai-nha-duoi-huong-dan-cua-bac-si-102251018101842852.htm