Lúng túng dạy học 2 buổi/ngày

QUÁ NHIỀU BIẾN TƯỚNG

Trên nhóm diễn đàn dành cho phụ huynh (PH) học sinh (HS) Hà Nội từ ngày khai giảng năm học đến nay có không ít tâm tư về việc dạy học 2 buổi/ngày mà các trường đang chủ trương triển khai.

Nhiều ý kiến phản ánh việc học 2 buổi/ngày và mỗi ngày không quá 7 tiết đối với HS cấp THCS để giảm áp lực học tập cho HS, nhưng đang bị các trường lách luật làm biến tướng. Có trường dồn tiết học buổi sáng lên 5 tiết, buổi chiều 2 tiết, các tiết buổi chiều vào khoảng thời gian còn lại được gọi là tiết trông giữ ngoài giờ nhưng thực chất là học môn văn hóa, PH phải trả tiền học (nay lách thành tiền trông giữ ngoài giờ). Tiền "trông giữ" này thu rất cao, không giống nghị quyết hướng dẫn về việc trông giữ ngoài giờ. Có trường đăng ký trung tâm bên ngoài và hướng HS của mình về trung tâm liên kết để học thêm ngoài giờ học.

PH ở trường tiểu học cũng nhiều tâm tư với cách thức sắp xếp thời khóa biểu dạy học 2 buổi/ngày khi một số trường thiết kế theo hướng chỉ tầm 15 giờ 20 là tan học chính khóa. Đồng thời, nhà trường cũng tổ chức rất nhiều câu lạc bộ ngoài giờ học có thu phí. Giờ tan học chính khóa vào lúc hơn 15 giờ trong khi bố mẹ tan làm sớm nhất là 16 giờ 30 - 17 giờ, nên nhiều PH buộc phải đăng ký học các câu lạc bộ ngoài giờ. Nếu không sẽ phải thuê người đưa đón chăm sóc…

Lúng túng trong dạy học 2 buổi / ngày và những thách thức từ phụ huynh - Ảnh 1. — Năm học 2025 - 2026 là năm đầu tiên các trường thực hiện dạy học 2 buổi/ngày theo hướng dẫn mới của Bộ GD-ĐT

Một PH có con học tại một trường tiểu học trên địa bàn P.Hà Đông (Hà Nội) chia sẻ bảng danh sách gần chục câu lạc bộ mà trường tổ chức ngoài giờ có thu phí để PH đăng ký lựa chọn. PH này cho hay dù không muốn thì cũng phải chọn vài câu lạc bộ cho con để chờ bố mẹ đến đón về.

Bên cạnh đó, tình trạng sắp xếp thời khóa biểu xen kẽ giữa môn học chính khóa và tự nguyện vẫn tiếp tục tái diễn để làm khó cho người học. Nếu không muốn HS "lang thang" ngoài sân trường thì buộc phải đăng ký học.

"NÚT THẮT" LỚN VỀ NHÂN LỰC

Đến thời điểm này, Hà Nội cũng chưa có hướng dẫn cụ thể về việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày cho các trường học trên địa bàn TP. Hiện tại, lãnh đạo Sở GD-ĐT Hà Nội cho biết đang yêu cầu các xã, phường và nhà trường rà soát điều kiện cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên (GV) và các yếu tố liên quan; đồng thời khảo sát nguyện vọng PH để xây dựng kế hoạch triển khai phù hợp thực tiễn, bảo đảm thực chất và hiệu quả.

Theo một số hiệu trưởng trường THCS ở Hà Nội, việc Bộ GD-ĐT khuyến khích tăng thời lượng dạy kỹ năng sống và các môn nghệ thuật là hợp lý, song cần có lộ trình đào tạo, tuyển dụng hoặc mời chuyên gia tham gia hỗ trợ giảng dạy. Thế nhưng, nhân lực đang là "nút thắt" lớn. Đáng lưu ý, nhiều GV cũng băn khoăn về chế độ phụ cấp nếu được điều động đứng lớp buổi thứ hai.

Văn bản của Bộ GD-ĐT hướng dẫn các trường phải khảo sát nhu cầu học tập của HS học buổi thứ 2 trước khi bắt đầu năm học mới. Song thực tế không phải trường nào cũng thực hiện việc này. Hiệu trưởng một trường THCS ở Hà Nội cho biết năm học 2025 - 2026 trường thực hiện học 2 buổi/ngày với khối 6, còn khối 7, 8, 9 vẫn thực hiện dạy học 1 buổi/ngày. Việc này được thông báo ngay khi PH nộp hồ sơ trực tiếp vào trường và không thực hiện khảo sát.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng theo quy định hiện nay, buổi 2 không được dạy học theo chương trình và các môn học chính khóa trong khi nhu cầu ôn thi, củng cố kiến thức của HS rất lớn. Do vậy, nếu tổ chức dạy học 2 buổi/ngày, nhiều PH HS sẽ không đồng tình, muốn dành thời gian ấy để phục vụ ôn thi chuyển cấp, tăng cường ngoại ngữ...

Lúng túng dạy học 2 buổi/ngày - Ảnh 1. — Năm học mới, các trường thực hiện học 2 buổi/ngày. Nhiều trường lúng túng trong việc tổ chức, gây bức xúc cho phụ huynh

ĐỊA PHƯƠNG VỪA HƯỚNG DẪN VỪA CHỜ... HƯỚNG DẪN

Ghi nhận cho thấy một số địa phương đã ban hành hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày. Ông Bạch Đăng Khoa, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Bắc Ninh, cho biết ở cấp trung học chỉ tổ chức, thực hiện dạy học 2 buổi/ngày ở các nhà trường có đủ điều kiện về đội ngũ GV, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và kinh phí; không gây quá tải, bảo đảm sức khỏe và tâm lý đối với HS; bố trí linh hoạt thời lượng buổi 1 và buổi 2. Trong một buổi sáng/chiều không được chèn giữa các giờ học chính khóa và ngoại khóa vào 1 buổi.

Cũng theo ông Khoa, việc thực hiện phải đảm bảo công khai, minh bạch; lấy ý kiến của GV, HS, cha mẹ HS và các tổ chức có liên quan trước khi phê duyệt kế hoạch tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Sở này cũng giao phòng chuyên môn về tài chính của sở xây dựng kế hoạch về kinh phí để có đề xuất cụ thể.

Theo hướng dẫn của Sở GD-ĐT Nghệ An, nội dung dạy học 2 buổi/ngày được sắp xếp linh hoạt. Buổi 2 sẽ thực hiện 2 nội dung, bao gồm ôn tập, phụ đạo HS chưa đạt theo yêu cầu của chương trình; bồi dưỡng HS giỏi; tổ chức ôn tập để HS thi tuyển sinh vào lớp 10, thi tốt nghiệp THPT. Cạnh đó, có thể bố trí các nội dung dạy học theo nguyện vọng của HS thành các buổi riêng để thuận lợi cho HS tham gia, tối đa mỗi HS học không quá 11 buổi/tuần.

Riêng đối với cấp THCS, các cơ sở giáo dục chủ động đề xuất nhu cầu bố trí GV dạy liên trường trên địa bàn từng xã, phường để khắc phục tình trạng thừa, thiếu GV cục bộ và để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng phòng Giáo dục trung học, Sở GD-ĐT Nghệ An, cho biết việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày phải thực hiện theo tinh thần tự nguyện và phụ thuộc vào tình hình thực tế ở các nhà trường và không thực hiện thu thêm tiền với HS.

Tương tự, ông Trịnh Đình Hải, Phó giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Quảng Ninh, khẳng định việc dạy học 2 buổi/ngày không phải là bắt buộc mà được tổ chức trên cơ sở nhu cầu của HS và PH. Buổi thứ nhất vẫn là chương trình chính khóa mà nhà trường phải bảo đảm hoàn thành. Buổi thứ hai mang tính bổ trợ, phát triển năng khiếu và hỗ trợ cá nhân hóa việc học tập. Tất cả hoạt động này đều phải tuân thủ đúng quy định về dạy thêm, học thêm, không thu phí, không phát sinh kinh phí cho PH. Ông Hải cũng cho biết để tổ chức 2 buổi/ngày hiệu quả, yêu cầu trước tiên là đội ngũ GV phải đủ và được phân bổ hợp lý.

Lúng túng dạy học 2 buổi/ngày - Ảnh 2. — Nhiều địa phương chờ hướng dẫn cụ thể từ Bộ GD-ĐT về huy động nguồn lực xã hội hóa khi thực hiện dạy học 2 buổi/ngày

Tuy nhiên, các địa phương và nhà trường cũng cho rằng dù hướng dẫn mang tính nguyên tắc như vậy nhưng nếu tổ chức dạy học buổi 2 mà không thu kinh phí của người học thì ngân sách nhà nước sẽ phải cấp thêm rất nhiều cho các nhà trường để tuyển dụng, hợp đồng GV. Ngoài nhân lực, cơ sở vật chất cũng là thách thức lớn. Tỷ lệ phòng học ít nhất phải đạt 1/1 thì HS mới có chỗ nghỉ trưa, giải lao, tổ chức bán trú… Điều này đòi hỏi thêm biên chế, vị trí việc làm trong khi ngành giáo dục vốn đã thiếu nhân sự.

Do vậy, các địa phương cho hay dù hướng dẫn về mặt nguyên tắc nhưng thực hiện thế nào, nguồn lực để tổ chức dạy học 2 buổi/ngày ở cấp THCS và THPT ra sao vẫn phải chờ hướng dẫn cụ thể từ Bộ GD-ĐT về huy động nguồn lực xã hội hóa, có được thu của PH hay không, nội dung nào được thu, nội dung nào "bị cấm". "Nếu không có hướng dẫn cụ thể ấy, các trường tuyển thêm GV hợp đồng, mời nghệ sĩ, vận động viên... vào trường dạy học buộc phải có kinh phí chi trả, nhưng thu tiền của PH cho buổi thứ 2 sẽ rất dễ vi phạm quy định về thu chi và quy định về dạy thêm, học thêm", lãnh đạo một sở GD-ĐT ở phía bắc chia sẻ.

HS cần được nghỉ ngơi vào cuối tuần

HS cấp THCS, THPT học sáng - chiều từ thứ hai đến thứ sáu là rất nhiều, rất mệt mỏi. Các em cần phải được nghỉ ngơi nhiều hơn vào cuối tuần. Trong những ngày cuối tuần, đa số PH bố trí cho con em học thêm các kỹ năng, kiến thức về văn thể mỹ, ngoại ngữ... Việc xếp 2, 3 tiết buổi sáng thứ bảy gây ra khó khăn cho việc đưa đón của PH. Mặt khác, có được hai ngày cuối tuần, HS có thời gian linh hoạt hơn trong việc học tập. Các em sẽ học thêm các môn mình yêu thích, mong muốn, và đặc biệt là có điều kiện phát huy vai trò tự học.

Trần Nhân Trung (GV tại TP.HCM)

Bộ GD-ĐT cần có chỉ đạo thống nhất

Việc bắt buộc HS học sáng thứ bảy cho thấy các trường đưa quá nhiều môn học, tiết học thuộc chương trình của nhà trường (có thu phí) vào thời khóa biểu chính khóa là đi ngược tinh thần chủ trương của Bộ GD-ĐT về việc dạy học 2 buổi/ngày nhằm giảm tải áp lực học tập cho HS, giúp các em có thời gian nghỉ ngơi, vui chơi, tái tạo năng lượng… Vì thế, Bộ

GD-ĐT cần có chỉ đạo thống nhất, một quy định cụ thể, rõ ràng về việc mỗi khối lớp được học tối đa mấy môn, mấy tiết học/tuần thuộc chương trình nhà trường, có hướng dẫn chi tiết về việc dạy 2 buổi/ngày với từng loại hình trường học, lớp học.

Nguyễn Văn Lực (GV tại Khánh Hòa)

Nguồn: https://thanhnien.vn/lung-tung-day-hoc-2-buoi-ngay-185250911233135214.htm