Mí mắt nổi mảng màu vàng, coi chừng rối loạn lipid máu

Nhiều người xuất hiện mảng hoặc sẩn rắn màu vàng ở vùng mí mắt. Ngoài ảnh hưởng thẩm mỹ, ít ai biết rằng khoảng 50% trường hợp ban vàng mí mắt có liên quan đến rối loạn lipid máu.

Nhiều người, đặc biệt là chị em phụ nữ trên 35 tuổi xuất hiện ban vàng mí mắt - Ảnh: Bác sĩ cung cấp

Tự ti giao tiếp, từng nghĩ phải "sống chung" ban vàng ở mí mắt suốt đời

Bệnh nhân nữ 45 tuổi (ngụ tại TP.HCM) đến khám tại đơn vị phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Da liễu TP.HCM vì xuất hiện các mảng vàng đối xứng ở cả hai mí trên trong hơn hai năm. 

Ban đầu tổn thương nhỏ, nhưng theo thời gian lan rộng, dày lên, gây mất thẩm mỹ và khiến chị rất tự ti khi giao tiếp với đồng nghiệp. 

Thông tin với bác sĩ, chị H. chia sẻ: "Tôi từng nghĩ phải sống chung với ban vàng suốt đời, vì trước đây tôi nghe lời người quen, tự mua thuốc bôi và dùng các bài thuốc dân gian như đắp túi trà ướt lên vùng mắt… nhưng đều không hiệu quả khiến tôi rất tự ti khi giao tiếp". 

Sau khi thăm khám và xét nghiệm, bác sĩ chẩn đoán chị H. bị ban vàng mi mắt liên quan đến rối loạn lipid máu. Do tổn thương khá lớn và lan tỏa, bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt bỏ kết hợp tạo hình mí mắt trên.

Kết quả sau phẫu thuật, toàn bộ tổn thương ban vàng được loại bỏ, mí mắt trên được tạo hình hài hòa, không để lại biến dạng. Sau 3 tháng theo dõi, mí mắt của chị hồi phục hoàn toàn, sẹo mờ và tự nhiên, đôi mắt trông trẻ trung và tươi sáng hơn.

Bác sĩ Nguyễn Xuân Vũ - đơn vị phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ Bệnh viện Da liễu TP.HCM - cho biết ban vàng mí mắt (xanthelasma palpebrarum) là tình trạng xuất hiện các mảng hoặc sẩn màu vàng ở mí, hình thành từ lắng đọng cholesterol và các chất giàu lipid dưới da.

Tổn thương thường xuất hiện ở vùng góc trong mí mắt, có thể gặp ở cả mí trên lẫn mí dưới. Dù lành tính và hầu như không gây nguy hại cho sức khỏe nhưng chúng lại ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ.

Về nguyên nhân gây ban vàng mí mắt, bác sĩ Vũ cho hay chúng xuất phát từ sự lắng đọng cholesterol ở da, gân, mô dưới da và nhiều vị trí khác trên cơ thể.

Tổn thương biểu hiện dưới dạng sẩn hoặc mảng mềm, màu vàng, thường xuất hiện dọc theo góc mắt trong của mí trên, đôi khi ở cả mí dưới. Khi sờ, các tổn thương có cảm giác chắc hoặc rắn, thường phân bố đối xứng và đa số ở dạng nhiều ổ hơn là đơn độc.

Khoảng 50% trường hợp ban vàng mí mắt có liên quan đến rối loạn lipid máu, bao gồm cả nguyên phát và thứ phát.

Bệnh có thể gặp ở cả nam và nữ, thường xuất hiện trong độ tuổi 35 đến 55. Tỉ lệ mắc ở phụ nữ cao hơn so với nam giới, lần lượt khoảng 1,1% và 0,3%.

Làm sao để loại bỏ ban vàng mí mắt? 

Để loại bỏ được ban vàng ở mí mắt, bác sĩ Vũ cho hay ngoài biện pháp toàn thân như thay đổi lối sống, kiểm soát chế độ ăn uống, tăng cường vận động, dùng thuốc hạ lipid máu theo khuyến cáo bác sĩ, người bệnh có thể được chỉ định các phương pháp laser, áp lạnh, phẫu thuật.

Riêng phẫu thuật có thể vừa loại bỏ ban vàng mí mắt vừa đạt hiệu quả thẩm mỹ, bao gồm: cắt bỏ ban vàng mí mắt đơn thuần, cắt bỏ kết hợp tạo hình mắt hai mí, hoặc cắt bỏ kèm tạo hình mắt hai mí có ghép da hay xoay vạt tại vùng khuyết hổng.

Bác sĩ Vũ dẫn chứng một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y học dự phòng và sức khỏe cộng đồng (Mỹ) năm 2020, trong đó mô tả kỹ thuật phẫu thuật kết hợp sử dụng vạt da cơ vòng mi nhằm sửa chữa khuyết hổng sau khi cắt bỏ ban vàng mí mắt. Kết quả cho thấy tất cả bệnh nhân đều hài lòng, không ghi nhận tái phát hay biến chứng nghiêm trọng.

Nghiên cứu tại Bệnh viện Đại học Y Dược Cần Thơ (2023 - 2024) cũng cho thấy phẫu thuật điều trị ban vàng mí mắt an toàn, dễ thực hiện, mang lại kết quả tốt, khẳng định tính hiệu quả và an toàn của phương pháp phẫu thuật trong điều trị ban vàng.

Bác sĩ Vũ nói các nghiên cứu cho thấy phẫu thuật loại bỏ ban vàng kết hợp tạo hình mi trên là phương pháp an toàn, hiệu quả, vừa giải quyết được vấn đề thẩm mỹ, vừa cải thiện tổng thể vẻ ngoài của đôi mắt, đặc biệt ở người trung niên và lớn tuổi có da thừa mí trên.

Tuy nhiên bệnh nhân cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng để đưa ra phương án điều trị phù hợp nhất, cũng như kiểm soát các yếu tố nguy cơ như rối loạn lipid máu để giảm thiểu nguy cơ tái phát.

XUÂN MAI

Nguồn: https://tuoitre.vn/mi-mat-noi-mang-mau-vang-coi-chung-roi-loan-lipid-mau-20250826173844564.htm