Người Ê Đê giữ hồn thổ cẩm, mở hướng thoát nghèo bền vững

Hiện nay, HTX Dệt thổ cẩm Tơng Bông (phường Ea Kao, tỉnh Đắk Lắk) có 45 thành viên, tất cả đều là người Ê đê với mức thu nhập trung bình 4-5 triệu đồng/tháng. Bên cạnh đó, hợp tác xã còn tạo công ăn việc làm thời vụ cho khoảng 100 phụ nữ trên địa bàn.

Bà H'Yam (phải) giới thiệu về trang phục thổ cẩm.

Bà H’Yam Bkrông, Giám đốc HTX cho biết, sản phẩm của HTX ngày càng phong phú: trang phục nam nữ, túi xách, cà vạt, khăn trải bàn, túi đựng hạt thơm, gối tựa lưng, áo dài, quần áo trẻ em... sản xuất với quy trình khép kín từ khâu dệt, may, thêu hoàn thiện sản phẩm.

Bà H’Yam chia sẻ, HTX thành lập vào năm 2003, thời điểm đó, bà phải đến các buôn vận động những phụ nữ có tay nghề tham gia. Ban đầu chỉ có 10 thành viên, trong đó có 3 thành viên góp vốn. Mời hai nghệ nhân đến hướng dẫn, truyền nghề. Những ngày đầu là những ngày gian khó nhất của các thành viên trong HTX. Ngày ấy, HTX được Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh hỗ trợ 200 triệu đồng để mua nguyên liệu, khung dệt… từ năm 2016, HTX mạnh dạn vay vốn đầu tư thêm 5 máy dệt và các máy xếp sợi, máy cuộn thoi, máy cuộn sợi… phục vụ sản xuất, nhưng vẫn giữ nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Ê đê.

Những ngày đầu, để tìm đầu ra cho sản phẩm, nhiều năm liền, bà H’Yam đi khắp các tỉnh, thành giới thiệu sản phẩm thổ cẩm của người Ê đê tại các khu du lịch, tiệm may, quầy lưu niệm,... dần dần sản phẩm của HTX được mọi người đón nhận. Hiện nay, sản phẩm của HTX có chỗ đứng, đầu ra ổn định tại thị trường trong và ngoài tỉnh.

Bà H’Yam tâm sự, những ngày đầu, sản phẩm đem gửi đều bị trả về vì nhiều lỗi, mẫu mã lại không đẹp, không cạnh tranh được với thị trường. Nhiều người chán nản, có ý định bỏ nghề. Sau đó, chị em ngồi lại với nhau tìm cách khắc phục khó khăn.

Bà H’Yam cho biết, hoa văn là nét văn hóa đặc sắc làm nên giá trị sản phẩm thổ cẩm các DTTS. Màu sắc chủ đạo trên thổ cẩm của người Ê đê là đen - đỏ, nhưng hoa văn có rất nhiều loại. Các họa tiết càng cầu kỳ thì thời gian tạo hình càng lâu. Để dệt nên những hoa văn đẹp, cần sự kiên trì, tỉ mỉ, đôi tay nghề khéo léo của các nghệ nhân. HTX dùng các loại hoa văn thổ cẩm dệt tay phối lên những bộ trang phục, túi xách… phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.

Năm 2013, HTX Dệt thổ cẩm Tơng Bông được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba trong phong trào “Phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2002-2012”. HTX cũng được UBND tỉnh Đắk Lắk tặng Bằng khen là đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm 2019...

Nhiều hộ dân trong buôn tham gia làm du lịch cộng đồng.

Năm 2024, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức Lễ công bố buôn Tơng Jú (phường Ea Kao) là điểm đến du lịch cộng đồng. Thời gian qua, HTX Dệt thổ cẩm Tơng Bông thu hút nhiều đoàn khách du lịch tới tham quan, trải nghiệm văn hoá.

Buôn Tơng Jú hiện có gần 470 hộ, hơn 2.000 khẩu, trong đó dân tộc Ê đê chiếm đa số. Hơn 2 năm qua, nhiều hộ dân trong buôn tự giác triển khai các hoạt động tiếp đón khách trải nghiệm văn hóa dân gian truyền thống như chế tác nhạc cụ, nấu rượu cần, thưởng thức ẩm thực, âm nhạc,…

Mong muốn bảo tồn giá trị truyền thống của cha ông, hiện nay có 20 hộ gia đình trong buôn tham gia phát triển du lịch cộng đồng. Họ được tham gia các lớp tập huấn về du lịch cộng đồng, vệ sinh an toàn thực phẩm. Các hộ xác định được sản phẩm du lịch và quen dần việc đón tiếp du khách trong và ngoài nước đến trải nghiệm đặc trưng văn hóa.

Nguồn: https://tienphong.vn/nguoi-e-de-giu-hon-tho-cam-mo-huong-thoat-ngheo-ben-vung-post1772017.tpo