Người phụ nữ Jrai thắp lửa du lịch cộng đồng từ bản sắc văn hóa

Từ vùng đất Ia Ly (Gia Lai), một người phụ nữ dân tộc M'Nông đã phát triển mô hình du lịch cộng đồng gắn với gìn giữ bản sắc văn hóa. Với nhiệt huyết, trí tuệ và bản lĩnh, chị H Uyên Niê không chỉ giúp hàng chục hội viên phụ nữ thoát nghèo mà còn làm sống dậy những giá trị văn hóa của người Jrai giữa lòng đại ngàn Tây Nguyên.

Du khách trải nghiệm du lịch cộng đồng tại thôn Ia Lôk, xã La Ly.

Gìn giữ bản sắc văn hóa, khơi nguồn phát triển bền vững

Với vai trò là Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Ia Ly từ năm 2017 đến tháng 6/2025, chị H Uyên Niê không chỉ là người cán bộ tận tụy với công việc mà còn là “người giữ lửa” cho những giá trị truyền thống trong cộng đồng người Jrai. Gắn bó với thôn Ia Lôk, xã Ia Ly, chị thấu hiểu sâu sắc những khó khăn, thiệt thòi của phụ nữ dân tộc thiểu số. Chính điều đó đã thôi thúc chị hành động, tìm ra hướng đi bền vững cho chị em và cộng đồng buôn làng.

Từ việc triển khai các Đề án 938 và 939 của Chính phủ về hỗ trợ phụ nữ tham gia giải quyết các vấn đề xã hội và khởi nghiệp, chị H Uyên Niê đã chủ động xây dựng mô hình “Tổ liên kết du lịch cộng đồng làng Kép 1” - một sáng kiến sáng tạo gắn kết giữa bảo tồn văn hóa truyền thống với phát triển kinh tế bền vững.

Chia sẻ với chúng tôi, chị H Uyên Niê nói: “Phụ nữ nơi đây có đôi bàn tay khéo léo, có nghề truyền thống, chỉ cần trao cho họ cơ hội, họ sẽ tự vươn lên thay đổi cuộc sống. Tôi muốn làm cầu nối để chị em phát triển kinh tế mà vẫn giữ được hồn cốt văn hóa dân tộc mình”.

Giữ gìn nghề truyền thống để phát triển du lịch cộng đồng.

Ban đầu, tổ liên kết chỉ có 15 thành viên là những nghệ nhân dệt thổ cẩm và đan lát. Nhưng nhờ sự kiên trì vận động của chị H Uyên Niê, đến nay tổ đã phát triển lên hơn 74 nghệ nhân, trong đó có 30 hội viên nữ chuyên dệt vải, 7 nghệ nhân đan lát và hơn 35 nghệ sĩ nam trong đội cồng chiêng, tạc tượng. Đặc biệt, tổ còn có 5 em nhỏ tham gia làm mẫu ảnh, góp phần quảng bá sản phẩm văn hóa truyền thống đến gần hơn với du khách.

Không chỉ dừng lại ở bảo tồn nghề truyền thống, tổ liên kết còn cung cấp đa dạng dịch vụ du lịch như: trải nghiệm dệt thổ cẩm, kéo sợi, nhuộm vải, tạc tượng, biểu diễn cồng chiêng, múa xoang, thưởng thức ẩm thực đặc sắc như rượu ghè, cơm lam, gà nướng... Đồng thời, du khách còn được tham quan các địa danh nổi tiếng như thác Công Chúa, hồ Ia Mơ Nông, suối đá đĩa, thủy điện Ia Ly.

Những nỗ lực không ngừng nghỉ của chị H Uyên Niê đã mang lại hiệu quả rõ rệt. Mỗi năm, tổ liên kết thu hút hơn 5.000 lượt khách, trong đó có khoảng 40% là khách quốc tế. Thu nhập bình quân từ các hoạt động du lịch đạt khoảng 150 triệu đồng/năm, góp phần cải thiện đời sống cho hàng chục hộ gia đình trong làng. Sản phẩm thổ cẩm “Jrai ơi” của tổ liên kết còn vinh dự đạt chứng nhận OCOP 3 sao vào tháng 11/2024-một minh chứng sống động cho nỗ lực kết hợp giữa truyền thống và đổi mới.

Không chỉ phát triển kinh tế, chị H Uyên Niê còn đặc biệt chú trọng đến yếu tố con người. Chị vận động lớp trẻ học nghề truyền thống, học đánh cồng chiêng, dệt vải, đan lát để kế thừa di sản cha ông.

“Giữ được nghề là giữ được hồn làng, chúng tôi không muốn văn hóa của mình chỉ là ký ức, mà phải sống động ngay trong đời sống hôm nay”, chị H Uyên Niê nói.

Mô hình cần được nhân rộng

Mô hình du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn văn hóa do chị H Uyên Niê làm chủ nhiệm đã trở thành điểm sáng trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025 tại địa phương. Không chỉ giúp phụ nữ vươn lên thoát nghèo, mô hình còn góp phần quảng bá hình ảnh Gia Lai-Tây Nguyên đến với bạn bè trong và ngoài nước.

Hiệu quả của mô hình cũng đã được các cấp chính quyền ghi nhận và hỗ trợ mạnh mẽ. Dự án ADB đã đầu tư hơn 13 tỷ đồng cho 5 hạng mục quan trọng tại làng Kép 1, bao gồm: Khu nhà cộng đồng lớn nhất 5 tỉnh Tây Nguyên, khu lưu trú du lịch với đầy đủ tiện nghi, khu giọt nước truyền thống, khu vườn tượng nhà mồ và con đường bê tông dài hơn 4km dẫn đến thác Công Chúa, một thắng cảnh nổi bật của xã La Ly.

Bên cạnh đó, chị H Uyên Niê cũng chủ động kết nối với các trường, tổ chức nhiều lớp tập huấn nâng cao năng lực như: lớp đào tạo nghiệp vụ du lịch cộng đồng, tập huấn khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh, phát triển kinh tế dựa vào nội lực cộng đồng… Những lớp học này không chỉ truyền cảm hứng mà còn cung cấp kỹ năng thực tế giúp người dân nâng cao năng lực làm du lịch bền vững.

Du khách nước ngoài trải nghiệm du lịch cộng đồng người Jrai.

Cũng nhờ những đóng góp nổi bật đó, chị H Uyên Niê đã đạt nhiều giải thưởng nhờ ý tưởng khởi nghiệp xuất sắc như: Giải nhất cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp” cấp tỉnh, giải đặc biệt khu vực miền trung-Tây Nguyên, giải khuyến khích toàn quốc do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức.

Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân đang triển khai mạnh mẽ phong trào thi đua yêu nước, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, những tấm gương như chị H Uyên Niê càng trở nên quý giá. Chị là minh chứng sống động cho hình ảnh người phụ nữ dân tộc thiểu số thời đại mới: tự tin, năng động, sáng tạo và giàu lòng nhân ái.

Từ một người phụ nữ “chân đất” nơi buôn làng, chị H Uyên Niê đã trở thành người truyền lửa cho một hành trình đầy nhân văn và sáng tạo. Hành trình ấy không chỉ giúp người dân địa phương thoát nghèo, mà còn đưa bản sắc văn hóa Jrai vươn ra thế giới. Với những đóng góp to lớn và bền bỉ ấy, chị xứng đáng là tấm gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025, là hình mẫu cho người phụ nữ Việt Nam thời đại mới.

SONG NGÂN

Nguồn: https://nhandan.vn/nguoi-phu-nu-jrai-thap-lua-du-lich-cong-dong-tu-ban-sac-van-hoa-post914739.html