Nhiều đại biểu Quốc hội đề xuất kéo dài thời gian miễn thuế cho hoạt động R&D

Ngày 12/5, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). Nhiều vấn đề được các đại biểu tập trung góp ý, trong đó có quy định về đối tượng nộp thuế, thu nhập chịu thuế và miễn thuế, các khoản chi được trừ, thuế suất, phương pháp tính thuế, và đặc biệt là chính sách ưu đãi thuế cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Liên quan đến khoản 4 Điều 4 về thu nhập miễn thuế đối với hoạt động nghiên cứu và phát triển, đại biểu Nguyễn Duy Minh (đoàn TP Đà Nẵng) đánh giá, đây là một bước tiến tích cực trong việc khuyến khích hoạt động đầu tư. Thu nhập tại khoản này được miễn thuế tối đa không quá 3 năm.

"Tôi cho rằng thời gian miễn thuế tối đa không quá 3 năm là quá ngắn so với chu kỳ đầu tư và phát triển của công nghệ, chưa đủ sức tạo động lực để doanh nghiệp đầu tư dài hạn vào các hoạt động nghiên cứu và phát triển", đại biểu nêu.

Các đại biểu Quốc hội đề xuất kéo dài thời gian miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động R&D lên 5 năm thay vì 3 năm theo dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Giải thích quan điểm này, đại biểu cho biết, thực tế, nhiều dự án R&D, đặc biệt là trong các lĩnh vực về năng lượng tái tạo, công nghệ cao, bán dẫn và trí tuệ nhân tạo cần từ 5 đến 10 năm để hoàn thiện và thương mại hóa. Do vậy, đại biểu đề xuất vào dự thảo thu nhập tại khoản này được miễn thuế tối đa không quá 5 năm.

Cùng quan điểm, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, việc khuyến khích đầu tư, đặc biệt trong chuyển đổi số và khoa học, công nghệ, những lĩnh vực rất mới mà chúng ta sẽ phải tiến hành tiệm cận với thế giới. Thời gian 3 năm này là chưa đủ, cần thiết phải kéo dài thêm thời gian miễn thuế.

"Vấn đề này, một số ý kiến của các doanh nghiệp khi chúng tôi đánh giá đối tượng chịu sự tác động cũng đề nghị như vậy. Rất mong cơ quan soạn thảo cũng như thẩm tra sẽ ủng hộ đề nghị xem xét kéo dài thời gian miễn thuế lên 5 năm đối với những lĩnh vực thực hiện trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và được ưu tiên như y tế, dược phẩm và công nghệ sinh học AI cũng như công nghệ mới", đại biểu đề xuất.

Ngoài ra, tại khoản 2 Điều 12 về nguyên tắc, đối tượng áp dụng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động khoa học, đại biểu cho rằng cần thiết phải bổ sung đối với ứng dụng và thử nghiệm. Dự thảo luật hiện nay chỉ nghiên cứu và phát triển công nghệ mới, công nghệ cao để sản xuất là chưa đủ vì ứng dụng và thử nghiệm cũng là một khâu rất quan trọng trước khi tiến hành sản xuất đại trà.

Việc thực hiện những nội dung về ứng dụng và thử nghiệm cũng là một khâu rất quan trọng nên cơ quan soạn thảo cần tiếp tục gia cố nội dung này trong dự thảo luật.

Cũng đề cập đến chính sách miễn thuế đối với các khoản tài trợ cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đại biểu Lê Thu Hà (đoàn Lào Cai) cho biết, ưu đãi thuế dựa trên chi phí R&D, một xu hướng được áp dụng rộng rãi tại nhiều quốc gia phát triển.

Hiện nay, chính sách ưu đãi thuế của Việt Nam chủ yếu dựa vào lĩnh vực hoặc là địa bàn đầu tư, trong khi động lực đầu tư vào tri thức - yếu tố cốt lõi tạo nên năng lực cạnh tranh còn rất hạn chế. Đại biểu hoàn toàn ủng hộ bổ sung hình thức ưu đãi dựa trên chi phí R&D bởi đây là thông lệ phổ biến và đã chứng minh hiệu quả ở các quốc gia có hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển.

So với ưu đãi theo địa bàn hoặc lĩnh vực ưu đãi theo chi phí R&D phản ánh đúng bản chất đầu tư thực chất, khuyến khích đổi mới công nghệ và phù hợp với yêu cầu chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Tuy nhiên, dự thảo luật hiện nay chỉ dừng ở việc giao Chính phủ quy định.

Cho rằng cách tiếp cận này chưa đủ mạnh, đại biểu kiến nghị Quốc hội quy định ngay trong luật một số nguyên tắc nền tảng như áp dụng cơ chế siêu khấu trừ như một số đại biểu trước tôi vừa đề cập tới, ví dụ như khấu trừ 150% chi phí nghiên cứu và phát triển như Singapore, Hàn Quốc và Úc đang thực hiện.

Đại biểu cũng kiến nghị xác lập tiêu chí minh bạch trong xác định chi phí hợp lệ, quy định rõ thời hạn ưu đãi và cơ chế đánh giá định kỳ để tránh lạm dụng nhưng vẫn bảo đảm tính hấp dẫn và hiệu quả thực tiễn.

Minh Thu

Nguồn: https://doanhnghiepvn.vn/cong-nghe/nhieu-dai-bieu-quoc-hoi-de-xuat-keo-dai-thoi-gian-mien-thue-cho-hoat-dong-r-d/20250513101603943