Ninh Bình nâng chuẩn phổ cập, mở rộng cơ hội học tập

Giữ vững phổ cập, nâng chất lượng giáo dục

Nhiều năm qua, Ninh Bình luôn là một trong những địa phương đi đầu cả nước trong công tác phổ cập giáo dục và xóa mù chữ. Theo Báo cáo tổng kết năm học 2024–2025, các chỉ tiêu, mục tiêu của Kế hoạch xây dựng xã hội học tập tiếp tục được thực hiện có hiệu quả với 100% đơn vị cấp huyện đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2, không còn người dân mù chữ trong độ tuổi; 612 đơn vị được công nhận danh hiệu “Đơn vị học tập”; 100% đơn vị cấp huyện triển khai hướng dẫn đánh giá mô hình “cộng đồng học tập”; 100% cơ quan, đơn vị triển khai hướng dẫn đánh giá “Công dân học tập”; hiệu quả hoạt động của các cơ sở giáo dục, cơ sở giáo dục nghề nghiệp đã đạt mục tiêu của Kế hoạch đến năm 2025.

Trong năm 2025, Ninh Bình tiếp tục công tác kiểm tra và đánh giá phổ cập giáo dục gắn với thực tiễn địa phương. Các đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành thẩm định hồ sơ, đối chiếu số liệu và khảo sát trực tiếp tại cơ sở. Kết quả cho thấy hầu hết địa phương duy trì vững chuẩn phổ cập ở tất cả các cấp học, đặc biệt là phổ cập mầm non 5 tuổi và xóa mù chữ mức độ 2.

Trẻ hào hứng trong giờ học tạo hình tại Trường Mầm non Yên Tân (Tân Minh, Ninh Bình).

Hiện toàn tỉnh có hơn 953.000 học sinh theo học ở các cấp học, trong đó tiểu học hơn 333.000 em, THCS hơn 260.000 em, THPT hơn 120.000 em. Tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi đến lớp đạt 99,92%, 100% trẻ học hai buổi/ngày và hoàn thành chương trình giáo dục mầm non. Đây là nền tảng quan trọng giúp Ninh Bình giữ vững chuẩn phổ cập mầm non, đồng thời từng bước mở rộng phổ cập với trẻ 3–5 tuổi theo lộ trình của Bộ GD&ĐT.

Cùng với đó, hệ thống giáo dục thường xuyên tiếp tục được củng cố với 25 trung tâm công lập và hơn 400 trung tâm học tập cộng đồng. Mạng lưới này không chỉ duy trì kết quả xóa mù chữ mức độ 2 mà còn tạo cơ hội học tập suốt đời cho người dân nông thôn, lao động tự do và người lớn tuổi, giúp họ nâng cao kiến thức và kỹ năng phục vụ đời sống.

Từ “biết chữ” đến “học để phát triển”

Việc mở rộng cơ hội học tập không chỉ dừng lại ở việc biết chữ, mà còn hướng đến ứng dụng thực tế trong cuộc sống. Nếu trước đây công tác xóa mù chữ chỉ nhắm đến “biết đọc, biết viết”, nay Ninh Bình chuyển mạnh sang hướng “biết học để làm, để sống tốt hơn”. Các lớp học người lớn được thiết kế linh hoạt, lồng ghép nội dung thực hành như kiến thức y tế, kỹ năng kinh tế hộ, kỹ năng số cơ bản và pháp luật công dân. Nhiều lớp được tổ chức vào buổi tối tại nhà văn hóa thôn hoặc trung tâm học tập cộng đồng, có sự tham gia tích cực của hội phụ nữ, hội nông dân, đoàn thanh niên.

Tại các trung tâm học tập cộng đồng ở xã: Giao Thuỷ, Yên Mạc, Kim Sơn, mô hình “lớp học gắn với sinh kế” giúp người dân áp dụng kiến thức chữ viết trong quản lý chi tiêu, ghi chép sản xuất, sử dụng điện thoại thông minh và thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến.

Ninh Bình cũng chú trọng khâu kiểm tra, đánh giá chất lượng thực tế. Các đoàn công tác của Sở GD&ĐT yêu cầu hồ sơ minh bạch, có minh chứng cụ thể về người học, kết quả học tập và khả năng duy trì kỹ năng đọc, viết. Nhiều học viên sau khi hoàn thành chương trình còn được khuyến khích tham gia lớp kỹ năng sống, tin học cơ bản hoặc học nghề ngắn hạn, mở rộng cơ hội tự tạo việc làm và nâng cao thu nhập.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, tỉnh từng bước ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác xóa mù chữ và phổ cập. Tài liệu học tập được số hóa, nhiều xã thí điểm dạy học trực tuyến kết hợp trực tiếp cho người lớn tuổi. Tuy nhiên, Ninh Bình xác định việc đưa công nghệ về vùng nông thôn cần đi kèm đào tạo giáo viên và hỗ trợ thiết bị, tránh “khoảng cách số” giữa các nhóm học viên.

Những nỗ lực ứng dụng công nghệ và nâng cao chất lượng giáo dục được cụ thể hóa trong các chỉ thị và kế hoạch của tỉnh. Theo Chỉ thị năm học 2025–2026 của UBND tỉnh, ngành giáo dục được giao nhiệm vụ “củng cố, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục các cấp và xóa mù chữ mức độ 2; tập trung nguồn lực triển khai phổ cập mầm non cho trẻ 3–5 tuổi; gắn hoạt động giáo dục thường xuyên với chuyển đổi số và học tập suốt đời”. Mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ người biết chữ trong độ tuổi 15–60 đạt trên 99%, đồng thời hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các sở, ngành để duy trì hiệu quả sau phổ cập.

Công tác tuyên truyền, xã hội hóa giáo dục được đẩy mạnh. Các mô hình “gia đình học tập”, “dòng họ học tập”, “cộng đồng học tập” lan tỏa khắp các xã, gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Hội Khuyến học tỉnh giữ vai trò nòng cốt, hỗ trợ tài liệu, học bổng và trang thiết bị cho người học có hoàn cảnh khó khăn, khơi dậy tinh thần tự học và trách nhiệm cộng đồng.

Với định hướng “từ biết chữ đến học suốt đời”, Ninh Bình đang biến chữ viết thành công cụ giúp người dân nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển nguồn nhân lực và xây dựng xã hội học tập. Giữ vững thành quả, nâng tầm phổ cập — đó không chỉ là nhiệm vụ của ngành giáo dục mà còn là cam kết của toàn tỉnh trên con đường phát triển bền vững, văn minh và tri thức.

Nguồn: https://giaoducthoidai.vn/ninh-binh-nang-chuan-pho-cap-mo-rong-co-hoi-hoc-tap-post752255.html