“Phân vai” cho chuỗi đô thị động lực

Chuỗi đô thị ven biển từ TP.Huế vào đến tỉnh Quảng Ngãi từ lâu được xem là hạt nhân dẫn dắt sự phát triển Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung nên cần có định hướng phát triển hài hòa, tạo ra sự “cộng sinh” trong kỷ nguyên mới.

TP.Đà Nẵng là đầu tàu thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của toàn Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Ảnh: HÀ SẤU

Huyết mạch của vùng kinh tế

Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng, chuỗi đô thị ven biển từ Huế - Lăng Cô - Đà Nẵng - Hội An - Điện Bàn - Tam Kỳ - Núi Thành - Quảng Ngãi - Đức Phổ hiện tập trung tới khoảng 80% lực lượng lao động, 83,5% tổng số doanh nghiệp, 87,8% vốn sản xuất kinh doanh, 60,1% tài sản cố định.

Đặc biệt là tạo ra 90% sản lượng kinh tế của toàn Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Ngoài ra, cụm du lịch ven biển Huế - Đà Nẵng - Hội An hiện chiếm khoảng 6,4% doanh thu du lịch cả nước.

Đáng chú ý, một số đô thị tại khu vực này mang nhiều đặc thù, định vị bản sắc riêng trong hệ thống đô thị của Việt Nam. Tiêu biểu nhất là hai thành phố trực thuộc Trung ương là Huế, Đà Nẵng và đô thị di sản Hội An.

Tại khu vực này cũng hiện hữu nhiều động lực phát triển tầm cỡ quốc gia, quốc tế với các sân bay Phú Bài, Đà Nẵng, Chu Lai; 3 khu kinh tế (Chân Mây - Lăng Cô, Chu Lai, Dung Quất), Di sản văn hóa thế giới Hội An…

Chưa kể, sắp tới sẽ hình thành khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng. Do đó, khu vực này được xác định là đầu tàu thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế của toàn vùng.

Theo PGS-TS. Bùi Quang Bình - nguyên Trưởng khoa Kinh tế (Trường Đại học Kinh tế Đà Nẵng), tỷ lệ đóng góp của vùng Đông Quảng Nam vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh khá ổn định trong suốt giai đoạn 2010 - 2023 (khoảng 93%), tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn một chút so với cơ cấu của vùng. Tuy nhiên, hành lang ven biển của Quảng Nam chưa phát huy hết tiềm năng, vấp phải tình trạng quá tải hạ tầng và đối mặt với thách thức lớn về biến đổi khí hậu.

PGS-TS. Bùi Quang Bình nhận định, cần tiếp tục nâng cấp hạ tầng giao thông khu vực ven biển Quảng Nam để kết nối các khu du lịch, khu kinh tế, hình thành hành lang kinh tế ven biển hiện đại.

Phát triển kinh tế biển, du lịch, công nghiệp sạch và hạ tầng cảng biển, sân bay sẽ là những yếu tố then chốt để chuỗi đô thị vùng Đông trở thành đầu tàu kinh tế của địa phương, góp phần quan trọng vào việc tạo đột phá cho phát triển vùng.

“Phân vai” cho các đô thị

Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, nhiều đô thị trực thuộc các địa phương trong vùng sẽ không còn tồn tại theo quy mô như cũ. Dù vậy, tiến trình đô thị hóa vẫn sẽ tăng tốc nên từng đô thị cần được định vị chức năng phù hợp, trở thành các mảnh ghép hài hòa giúp vùng đô thị này gia tăng vị thế trong tổng thể hệ thống đô thị quốc gia. TP.Huế đã được xác định là đô thị xanh - đô thị di sản đặc trưng của Việt Nam. Trong khi Đà Nẵng được định vị là đô thị sinh thái, hiện đại, thông minh, đáng sống, đạt đẳng cấp châu Á.

Với hai “cái bóng” lớn trong vùng, các đô thị, đô thị mới của Quảng Nam cần một chút khác biệt để kết nối vào chuỗi đô thị. Với Hội An, theo ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND thành phố, dù mô hình tổ chức chính quyền ra sao thì đô thị di sản này vẫn kiên định theo định hướng phát triển đô thị “sinh thái - văn hóa - du lịch”. Cạnh đó, giữ gìn và phát triển Hội An theo hướng “thành phố sáng tạo” dựa trên nền tảng văn hóa và di sản.

Đại diện Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Đà Nẵng khuyến nghị, với khu vực Hội An - Điện Bàn, cần được quy hoạch thành cụm đô thị du lịch thông minh, phát triển các khu nghỉ dưỡng - phố đi bộ - bảo tàng văn hóa số và trung tâm biểu diễn nghệ thuật quy mô quốc tế gắn với di sản, làng nghề truyền thống và cảnh quan tự nhiên đặc trưng miền Trung.

Với Tam Kỳ - Chu Lai, dù dự báo tiến trình đô thị hóa sẽ có không ít xáo trộn do sắp xếp đơn vị hành chính nhưng các chuyên gia cho rằng cần tiếp tục thúc đẩy phát triển vùng đô thị gắn với sân bay Chu Lai, qua đó xác lập thương hiệu đô thị nổi bật về công nghiệp, logistics.

Những phác thảo cho 2 đô thị mới của Quảng Nam để “gia nhập” chuỗi đô thị ven biển này cũng đã được hoạch định. Theo Chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Dũng, với quy hoạch chung vừa được phê duyệt, bên cạnh chức năng trung tâm thương mại, dịch vụ, du lịch, nghỉ dưỡng…, Duy Hải - Duy Nghĩa còn có mục tiêu trở thành trung tâm hậu cần nghề cá cung cấp lao động và nguyên liệu thủy hải sản cho các khu du lịch.

Trong đó, gắn với tổng thể không gian dịch vụ du lịch Hội An, hướng tới xây dựng không gian đô thị đặc sắc, mang tầm quốc gia và khu vực. Còn đô thị mới Bình Minh sẽ là trung tâm tiểu vùng, phục vụ nhu cầu tái định cư cho vệt ven biển; cung cấp lao động cho các khu du lịch.

Nguồn: https://baoquangnam.vn/phan-vai-cho-chuoi-do-thi-dong-luc-3157105.html