Phát hiện trung tâm chế tác đá opal 3.500 năm trước tại Plei Ring

Hội nghị quy tụ nhiều nhà khoa học đầu ngành trong lĩnh vực khảo cổ học và khoa học liên ngành đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học và cơ quan chuyên môn trên cả nước.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Khắc Sử đóng góp ý kiến tại hội nghị. **Ảnh: Hoàng Ngọc**

Trước đây, huyện Chư Sê (cũ) ghi nhận 3 di tích khảo cổ học chính: Taipêr (xã Ia Ko), làng Ngol (xã Ia Glai) và Plei Ring (xã H'Bông), cùng một số hiện vật đá rời chưa kiểm chứng.

Trong đợt điều tra khảo cổ cuối quý I, đầu quý II-2025, Bảo tàng Pleiku phối hợp với Trung tâm Khảo cổ học (Viện KHXH vùng Nam Bộ) đã thẩm tra các di tích cũ và phát hiện thêm 48 di tích, nâng tổng di tích và điểm có dấu vết văn hóa cổ lên 52.

Phần lớn thuộc thời đại Đá mới, một số khả năng thuộc thời đại Kim khí và có di tích vào hậu kỳ Đá cũ. Đặc biệt, di tích Plei Ring được khai quật từ ngày 15-3 đến 30-6-2025 đạt nhiều kết quả quan trọng.

Các nhà khoa học trao đổi bên lề hội nghị về giá trị của hiện vật đá phát hiện tại di tích khảo cổ Plei Ring. **Ảnh: Hoàng Ngọc**

Báo cáo tại hội nghị, Tiến sĩ Nguyễn Quốc Mạnh-Phó Giám đốc Trung tâm khảo cổ học, chủ trì công tác thăm dò, khai quật-cho biết: Di tích Plei Ring là công xưởng có quy mô rất lớn, hoạt động khoảng 3.500-3.000 năm trước. Nơi đây sử dụng kỹ thuật ghè đẽo thuần thục, sản xuất khối lượng lớn công cụ đá opal, đủ đáp ứng nhu cầu không chỉ của cư dân Chư Sê thời tiền sử mà còn cung cấp cho các khu vực lân cận.

Quá trình khai quật cũng ghi nhận nhiều phác vật hỏng bị loại bỏ, cho thấy kỹ thuật chế tác được kiểm soát chặt chẽ và có sự phân công lao động rõ ràng.

Đàn đá được phát hiện tại di tích khảo cổ Plei Ring. **Ảnh: Hoàng Ngọc**

Plei Ring được xem là trung tâm sản xuất then chốt trong mạng lưới sản xuất-tiêu thụ công cụ đá ở Tây Nguyên thời tiền sử, phản ánh trình độ thủ công tinh vi, sự phát triển của kinh tế nông nghiệp sơ khai và nhu cầu giao lưu, trao đổi sản phẩm giữa các cộng đồng cư dân cổ. Đáng chú ý, trong địa tầng di tích còn phát hiện một bộ đàn đá, góp phần nghiên cứu nhạc cụ thời tiền sử.

Các chuyên gia, nhà khoa học đánh giá cao các phát hiện khảo cổ học tại di tích Plei Ring, đồng thời đề xuất hướng nghiên cứu, định hướng bảo tồn, phát huy giá trị di tích Plei Ring trong thời gian tới.

Dịp này, các chuyên gia, nhà khoa học cũng thảo luận, tham gia ý kiến đóng góp vào Chương trình nghiên cứu tổng thể toàn diện Di tích khảo cổ Rộc Tưng-Gò Đá (đá cũ An Khê), tiến tới xây dựng hồ sơ di sản văn hóa thế giới trong thời gian tới.

Nguồn: https://baogialai.com.vn/phat-hien-trung-tam-che-tac-da-opal-3500-nam-truoc-tai-plei-ring-post563798.html