Phòng, chống dịch bệnh trên tôm trong mùa mưa

Trong mùa mưa, môi trường ao nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh Tây Ninh biến động mạnh, tiềm ẩn nhiều nguy cơ phát sinh dịch bệnh khiến tôm giảm sức đề kháng, dễ bị thiệt hại. Trước tình hình đó, ngành Nông nghiệp (NN) tỉnh khuyến cáo hộ nuôi cần chủ động áp dụng các biện pháp kỹ thuật, kiểm soát chặt chẽ chất lượng nước và con giống để bảo vệ vụ nuôi, hướng tới sản xuất an toàn, bền vững.

Nguy cơ dịch bệnh từ biến động thời tiết

Những tháng cao điểm mùa mưa năm 2025, các vùng nuôi tôm nước lợ trên địa bàn tỉnh đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Nước mưa làm giảm độ mặn, pH, kiềm và gây phân tầng nước, từ đó khiến tôm dễ bị sốc, giảm ăn, sức đề kháng suy yếu và dễ mắc bệnh đường ruột, hoại tử gan tụy hay nhiễm vi bào tử trùng.

Các hộ nuôi tôm cần tăng cường chạy quạt nước để duy trì oxy hòa tan và hạn chế phân tầng nước trong ao

Theo thống kê của Chi cục NN tỉnh, toàn tỉnh có khoảng 5.700ha diện tích nuôi tôm nước lợ, tập trung nhiều ở các xã Cần Đước, Phước Vĩnh Tây, Vàm Cỏ và một số xã ven sông. Trong đó, diện tích tôm đã thu hoạch gần 4.650ha, sản lượng đạt trên 18.000 tấn.

Tuy nhiên, theo dự báo, trong khoảng từ tháng 9 đến giữa tháng 10/2025, trên địa bàn tỉnh sẽ xuất hiện nhiều đợt mưa lớn kéo dài 2-4 ngày. Lượng nước mưa này sẽ ảnh hưởng đến chất lượng ao nuôi, làm giảm độ mặn xuống dưới ngưỡng thích hợp, gia tăng nguy cơ phát sinh khí độc NH₃, NO₂, H₂S trong nước ao.

Theo Phó Chi cục trưởng Chi cục NN tỉnh Nguyễn Võ Thị Ngọc Giàu, mùa mưa, môi trường nước thay đổi thất thường, nếu hộ nuôi không quản lý tốt thì dịch bệnh rất dễ bùng phát. Ngành chuyên môn tăng cường quan trắc, kịp thời thông tin về độ mặn, pH và các yếu tố môi trường để hộ nuôi điều chỉnh. Cùng với đó, các hộ nuôi cần lưu ý giữ mực nước ao nuôi từ 1,4-1,6m, tăng cường quạt nước để tránh phân tầng và duy trì oxy hòa tan trên 5mg/lít.

Để giảm thiểu rủi ro, các chuyên gia khuyến cáo hộ nuôi cần áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp kỹ thuật. Trước hết, khâu chọn giống phải được đặt lên hàng đầu. Con giống cần mua tại cơ sở uy tín, có giấy kiểm dịch, bảo đảm sạch ít nhất 3 bệnh nguy hiểm thường gặp trên tôm là đốm trắng, hoại tử gan tụy cấp và bệnh vi bào tử trùng EHP. Tôm sú giống nên có kích cỡ từ post 15 và tôm thẻ giống nên có kích cỡ từ post 12 trở lên, bơi lội nhanh nhẹn, đồng đều, tỷ lệ dị hình dưới 0,5%.

Về quản lý ao nuôi, hộ nuôi nên dành ít nhất 15% diện tích (đối với ao đất) và 50% (đối với ao bạt) để làm ao lắng, ao dự trữ nước. Độ sâu ao lắng cần đạt từ 2-2,5m để dự trữ lượng nước đủ cho điều tiết trong mùa mưa. Ngoài ra, cần bố trí khoảng 10% diện tích để làm ao chứa thải, bùn thải, tránh thải trực tiếp ra môi trường.

Khi gặp mưa lớn, hộ nuôi cần giảm lượng thức ăn từ 30-50% tùy theo sức ăn của tôm, đồng thời rải vôi CaO hoặc CaCO₃ quanh bờ ao để trung hòa axit trong nước mưa. Tăng cường chạy quạt nước liên tục để tránh phân tầng, bổ sung vi sinh định kỳ nhằm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn có hại.

Ông Trần Văn Cường, hộ nuôi tôm tại xã Cần Đước chia sẻ kinh nghiệm: “Mỗi khi có mưa kéo dài, tôi thường bón vôi quanh ao; giảm cho ăn để tôm không bị sốc. Trước khi lấy nước mới, tôi luôn kiểm tra độ mặn, chỉ lấy khi đạt từ 5‰ trở lên, độ kiềm trên 120mg/lít. Nhờ đó, mấy vụ liền, ao nhà tôi không bị dịch bệnh, tôm đạt năng suất khá”.

Hướng tới vụ nuôi an toàn, hiệu quả

Sở NN và Môi trường đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tăng cường kiểm tra, giám sát vùng nuôi. Hệ thống cảnh báo quan trắc môi trường nước được duy trì thường xuyên tại các huyện trọng điểm, nhằm thông tin kịp thời cho hộ nuôi.

Phó Giám đốc Sở NN và Môi trường Đinh Thị Phương Khanh nhấn mạnh: “Trong mùa mưa, nguy cơ dịch bệnh trên tôm là rất lớn, do vậy, ngành tiếp tục phối hợp chính quyền địa phương, tổ hợp tác, hợp tác xã thủy sản để hướng dẫn kỹ thuật, cấp phát tài liệu và cảnh báo sớm đến hộ nuôi. Chúng tôi khuyến khích các hộ nuôi liên kết lại trong các tổ hợp tác, hợp tác xã để cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, giảm chi phí và quản lý dịch bệnh tốt hơn”.

Ngoài ra, tỉnh cũng đang kêu gọi doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu và phát triển chuỗi liên kết từ con giống, thức ăn, kỹ thuật nuôi đến tiêu thụ. Việc này không chỉ giúp ổn định giá bán, mà còn tạo điều kiện để hộ nuôi yên tâm áp dụng các biện pháp an toàn sinh học, hạn chế sử dụng kháng sinh và hóa chất, hướng tới sản xuất bền vững.

“Các hộ nuôi tuyệt đối không xả thải nước từ ao nuôi chưa qua xử lý ra kênh, rạch, vừa gây ô nhiễm môi trường, vừa làm lây lan mầm bệnh. Ngành chuyên môn tiếp tục đồng hành, nhưng quan trọng nhất là ý thức chủ động của người nuôi. Khi hộ nuôi nắm vững kỹ thuật, tuân thủ khuyến cáo, nguy cơ dịch bệnh sẽ giảm, năng suất ổn định hơn” – bà Đinh Thị Phương Khanh khuyến cáo./.

Thanh Tùng

Nguồn: https://baolongan.vn/phong-chong-dich-benh-tren-tom-trong-mua-mua-a201932.html