Sản xuất hàu sữa theo hướng kinh tế tuần hoàn

Những năm gần đây, kinh tế tuần hoàn đang trở thành hướng đi tất yếu của sản xuất nông nghiệp hiện đại. Tại Quảng Ninh với thế mạnh về nuôi trồng, chế biến thủy sản, nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở đã chủ động tìm tòi mô hình mới, gắn với khai thác hiệu quả nguồn phụ phẩm từ sản xuất. Một trong những mô hình tiêu biểu là HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh (đặc khu Vân Đồn). Từ nhiều năm qua, đơn vị này đã áp dụng mô hình “nuôi - chế biến - tái sử dụng” theo hướng kinh tế tuần hoàn, góp phần giảm thiểu chất thải và gia tăng giá trị sản phẩm.

Tái chế vỏ hàu thành sản phẩm thức ăn chăn nuôi gia súc, gia cầm và phân bón tại HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh. Ảnh: Mạnh Trường.

HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh là một trong những đơn vị nuôi trồng, chế biến hàu lớn nhất tại Vân Đồn. Với sản lượng chế biến mỗi năm của HTX đạt khoảng 4.000 - 5.000 tấn, HTX luôn trăn trở về việc giải quyết phế thải của con hàu sau khi bóc tách. Và một ý tưởng lắp đặt dây chuyền nghiền vỏ hàu thành tinh bột đã được thực hiện.

Nếu như trước đây, vỏ hàu chỉ đơn thuần được trưng dụng như một phần nhỏ để làm giá thể nuôi con giống thì giờ đây vỏ hàu được tái sinh theo một vòng đời hoàn toàn mới. Vỏ hàu sau khi được thu gom, qua công nghệ nghiền và sấy sẽ trở thành các chất hữu ích để sản xuất ra phân bón và thức ăn gia súc, gia cầm.

Ông Đặng Trung Hội, Giám đốc HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh, cho biết: “Từ lượng vỏ hàu tồn đọng lớn và tác động môi trường ngày càng rõ, chúng tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và đưa vào khai thác dây chuyền chế biến nguồn phế phẩm này thành bột phục vụ chăn nuôi, trồng trọt. Quá trình này mất khoảng 6 năm, từ khi lên ý tưởng đến khi cho ra những thành phẩm đầu tiên.

Năm 2022, HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh bắt đầu đưa vào vận hành thử nghiệm dây chuyền chế biến bột vỏ hàu. Sau khi được thu gom, vỏ hàu sẽ được trải qua một quá trình nghiền và sấy ở nhiệt độ cao trên 400 độ C để đảm bảo vỏ hàu hoàn toàn không còn vi khuẩn, sau đó được nghiền nát thành bột mịn. Ông Hội cho biết: “Bột vỏ hàu chứa hơn 50% canxi hữu cơ, cùng các vi khoáng như phốt pho, đạm, kẽm… rất phù hợp để bổ sung cho thức ăn gia súc, gia cầm, thủy sản. HTX đã thử nghiệm ứng dụng bột vỏ hàu trong trồng cam, trang trại bò giống, bước đầu mang lại kết quả khả quan. Với diện tích trồng cam có bón bột vỏ hàu, chất lượng đất được cải thiện, cây khỏe hơn, tỷ lệ quả đạt chất lượng xuất bán lên đến 90%, thay vì 70% so với trước khi sử dụng. Đáng chú ý, khi áp dụng vào chăn nuôi gia cầm, sản lượng trứng tăng đáng kể sau 12 ngày sử dụng, đồng thời cải thiện được sức đề kháng cho vật nuôi. Trong nuôi trồng thủy sản, lượng lớn can xi và magie trong bột vỏ hàu giúp mang lại hiệu quả cao trong xử lý nguồn nước ao đầm.

Sản phẩm tinh bột vỏ hàu của HTX phát triển hàu sữa Quảng Ninh được đóng bao chuẩn bị xuất bán cho khách hàng.

Hiện trung bình mỗi ngày dây chuyền của HTX sản xuất được từ 18-20 tấn bột/ngày, tương đương khoảng 60 tấn vỏ, đáp ứng 20%-30% số lượng vỏ hàu bị thải ra trên địa bàn Vân Đồn. Các sản phẩm chủ yếu là bột vỏ hàu làm nguyên liệu xử lý môi trường và bổ sung vi khoáng cho nuôi trồng thủy sản; bột vỏ hàu làm giá thể trồng cây; bột vỏ hàu làm thức ăn cho chăn nuôi gia súc, gia cầm. Bước đầu, những sản phẩm này đã được nhiều doanh nghiệp, cơ sở trồng trọt, chăn nuôi trên địa bàn tỉnh và một số tỉnh, thành trong cả nước đón nhận.

Phát triển kinh tế tuần hoàn là một trong những định hướng quan trọng của tỉnh Quảng Ninh. Trong đó, ngành nông nghiệp được xác định là lĩnh vực có tiềm năng lớn để triển khai các mô hình tái sử dụng, tái chế phụ phẩm, giảm phát thải khí nhà kính. Mô hình sản xuất bột hàu của HTX Phát triển hàu sữa Quảng Ninh là bước đi cụ thể hóa chủ trương này, góp phần tăng giá trị sản xuất theo chiều sâu dựa trên đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường.

Thực tế cho thấy, mỗi năm ngành chế biến thủy sản của tỉnh thải ra lượng lớn vỏ hàu, hà... Nếu được thu gom, chế biến đúng quy trình, các phụ phẩm này hoàn toàn có thể trở thành nguồn nguyên liệu quý cho sản xuất phân bón, thức ăn chăn nuôi, vật liệu xây dựng sinh học.

Nguyên Ngọc

Nguồn: https://baoquangninh.vn/san-xuat-hau-sua-theo-huong-kinh-te-tuan-hoan-3380221.html