Sau 5 năm thực thi EVFTA:

Song, để đưa hàng Việt vươn xa trong chặng đường tiếp theo, doanh nghiệp cần nâng hàm lượng xanh, hàm lượng số cho sản phẩm, xây dựng thương hiệu riêng và tận dụng tối đa ưu đãi từ EVFTA.

xuat-khau-tai-cang-lach-huyen-thanh-pho-hai-phong-.-anh-nguyen-vinh.jpg — Bốc xếp hàng hóa xuất khẩu tại Cảng Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng). Ảnh: Nguyễn Vĩnh

Việt Nam xuất siêu sang EU

Có hiệu lực từ ngày 1-8-2020, EVFTA là một trong những hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới đầu tiên của Việt Nam và cũng là FTA thế hệ mới đầu tiên mà Liên minh châu Âu (EU) ký với một nước đang phát triển trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất siêu sang EU 19 tỷ USD, tăng 11,6%, trong khi tổng giá trị xuất khẩu là 27,3 tỷ USD, tăng 10% so với cùng kỳ năm trước; nhập khẩu là 8,4 tỷ USD, tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, trong 6 tháng đầu năm 2025, Việt Nam xuất siêu sang EU 19,0 tỷ USD, tăng 11,6%, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt 27,3 tỷ USD tăng 10%, nhập khẩu 8,4 tỷ USD tăng 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Những kết quả này đã đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 17 của EU, là đối tác nhập khẩu lớn thứ 10 và lớn nhất trong khối các nước Đông Nam Á.

Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU Trần Ngọc Quân cho biết, kết quả này có được là do lộ trình miễn thuế của EVFTA bắt đầu phát huy hiệu lực sau 5 năm thực hiện. Cùng với đó, sức mua của người tiêu dùng EU dần được cải thiện, trong khi hàng hóa Việt Nam không cạnh tranh trực tiếp với hàng của EU và ngày càng được người dân sở tại biết tới, ưa chuộng. Đáng chú ý, nhiều ngành hàng chủ lực của Việt Nam đã bứt phá mạnh mẽ tại EU trong giai đoạn 2020-2024. Tiêu biểu trong giai đoạn này xuất khẩu rau quả sang EU tăng 65,5%; giày dép tăng 52,4%; xuất khẩu cà phê tăng tới 120%, đạt 2,2 tỷ USD năm 2024…

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn đánh giá, sau 5 năm thực thi, EVFTA đem lại những kết quả tích cực, mở rộng thị trường cho các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, như da giày, nông sản, rau quả...; tạo cơ hội để doanh nghiệp trong nước tiếp cận với các thiết bị, công nghệ, kỹ thuật cao, đồng thời giúp Việt Nam có điều kiện để hoàn thiện hơn nữa thể chế, chính sách, pháp luật theo hướng minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế. “Các doanh nghiệp Việt Nam cũng từng bước chuyển đổi sản xuất, chuẩn hóa chuỗi giá trị để đáp ứng các yêu cầu về môi trường của EU, đặc biệt là các quy định liên quan đến truy xuất nguồn gốc”, ông Nguyễn Anh Sơn nhận định.

Nâng hàm lượng xanh, sáng tạo cho hàng Việt

Sản xuất hàng xuất khẩu tại Công ty TNHH Giày Viễn Thịnh (tỉnh Tây Ninh). *Ảnh: Thanh Nhung*

Khu vực thị trường EU với 500 triệu dân, nhu cầu nhập khẩu lên tới 2.500 tỷ USD hàng hóa mỗi năm. Song theo Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn, điều này không đồng nghĩa với việc dễ dàng tăng xuất khẩu, hưởng ưu đãi theo cam kết, nếu doanh nghiệp không tìm hiểu kỹ, tuân thủ và đầu tư gia tăng hàm lượng xuất xứ Việt Nam trong sản phẩm xuất khẩu.

Thực tế cho thấy, việc tận dụng EVFTA ở một số ngành hàng vẫn gặp nhiều thách thức. Còn nhiều doanh nghiệp ngành dệt may - da giày không đủ điều kiện hưởng ưu đãi thuế, do chưa đáp ứng được quy tắc nội khối về nguyên liệu. Đáng chú ý là xuất khẩu gỗ đã ghi nhận sự sụt giảm đáng kể do các yêu cầu nghiêm ngặt về nguồn gốc nguyên liệu hợp pháp, không gây mất rừng và suy thoái rừng. Vì vậy, Tham tán Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU Trần Ngọc Quân cho rằng, doanh nghiệp cần bảo đảm hàng hóa Việt Nam được sản xuất và xuất khẩu một cách bài bản, tuân thủ tốt các quy định của EU, nhất là về chất lượng, an toàn sản phẩm, bảo đảm truy xuất nguồn gốc xuất xứ.

Để khắc phục những rào cản, Giám đốc Công ty TNHH Phát triển nông nghiệp và Tư vấn môi trường DACE (Hà Nội) Trần Văn Hiếu mong muốn các địa phương quy hoạch vùng trồng nông sản để bảo đảm chất lượng nguồn nguyên liệu và chuỗi cung ứng, chứng minh nguồn gốc xuất xứ đi kèm các chính sách phát triển vùng trồng bền vững. Doanh nghiệp cũng mong muốn được hỗ trợ tiếp cận sâu rộng hơn tới thị trường, các hệ thống phân phối tại EU, nhằm tạo đầu ra cho sản phẩm.

Trước nhiều thách thức mới đặt ra, PGS.TS Nguyễn Thường Lạng (Đại học Kinh tế quốc dân) cho rằng, doanh nghiệp cần tiếp tục nắm kỹ ưu đãi để có thể tận dụng nhiều hơn lợi ích từ EVFTA. Các thương vụ, hiệp hội ngành hàng và cơ quan xúc tiến thương mại phải trở thành “cầu nối” nhịp nhàng, giúp doanh nghiệp kết nối với đối tác châu Âu và quốc tế. Về lâu dài, thương mại Việt Nam phải được “bồi đắp” hàm lượng xanh, hàm lượng số, đổi mới sáng tạo và tiêu chuẩn bền vững… để mở thêm cánh cửa mới cho hàng Việt trên thị trường EU.

Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Nguyễn Anh Sơn khuyến nghị, việc tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn khắt khe của thị trường EU là cơ hội để doanh nghiệp Việt nâng tầm vị thế trên trường quốc tế. EVFTA đã mở ra cánh cửa lớn, nhưng để đi sâu và đứng vững tại thị trường này, doanh nghiệp cần chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm, chuẩn hóa quy trình sản xuất và đặc biệt là xây dựng thương hiệu riêng, tạo dấu ấn đặc trưng. Khi đã đáp ứng được kỳ vọng của người tiêu dùng châu Âu, doanh nghiệp không chỉ giữ vững thị phần hiện tại mà còn có cơ hội mở rộng sang các quốc gia khác, nơi tiềm năng tiêu dùng còn rất lớn.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/sau-5-nam-thuc-thi-evfta-rong-cua-dua-hang-viet-vuon-xa-711597.html