Sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích: Hướng dẫn cụ thể, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai

BẮC NINH - Sau thời gian triển khai, Luật Đất đai năm 2024 đã “cởi trói”, tạo điều kiện thuận lợi để nhiều dự án được triển khai nhanh chóng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, trong lĩnh vực nông nghiệp, việc áp dụng các quy định mới vẫn còn gặp không ít khó khăn, nhất là sử dụng đất đa mục đích. Thực tế này đòi hỏi cần rà soát tổng thể, có giải pháp tháo gỡ nhằm khai thác, phát huy tối đa hiệu quả đất nông nghiệp.

Còn lúng túng

Phường Chũ là vùng chuyên canh cây ăn quả với diện tích lớn và chủng loại đa dạng như vải thiều, bưởi, cam, vú sữa… Vì vậy, nhu cầu cao sử dụng đất nông nghiệp vào mục đích thương mại, dịch vụ, đặc biệt là xây dựng các kho chứa, bảo quản nông sản sau thu hoạch nhằm nâng cao hiệu quả tiêu thụ và chất lượng sản phẩm. Đơn cử, Hợp tác xã Sản xuất, Thương mại và Dịch vụ An Phát, thành lập từ năm 2018 hiện đang canh tác hơn 10 ha cây ăn quả và cung cấp giống cây trồng. Mỗi năm, đơn vị này thu mua và phân phối hàng nghìn tấn nông sản.

Với diện tích cây ăn quả lớn, người dân phường Chũ có nhu cầu xây dựng kho chứa bảo quản nông sản.

Theo bà Lê Thị Hương, Giám đốc Hợp tác xã, với sản lượng lớn như vậy, việc xây dựng kho bảo quản là điều cần thiết để giữ chất lượng nông sản và mở rộng thị trường tiêu thụ. Hợp tác xã mong muốn được cơ quan chức năng hướng dẫn cụ thể về đất nông nghiệp đa mục đích để hoạt động tốt hơn.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, người sử dụng đất nông nghiệp được phép xây dựng công trình theo quy định tại khoản 3, Điều 178 Luật Đất đai và khoản 1, Điều 9 Nghị định số 112/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Đại diện lãnh đạo phường Chũ thông tin, không chỉ riêng Hợp tác xã An Phát mà nhiều hợp tác xã và hộ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn cũng đang có nhu cầu xây dựng kho bảo quản nông sản ngay trên đất nông nghiệp để phục vụ sản xuất. Tuy nhiên, quá trình triển khai tại địa phương đang gặp nhiều lúng túng. Nguyên nhân chủ yếu là do quy hoạch phân khu chi tiết của phường hiện có rất ít điểm được quy hoạch đất thương mại, dịch vụ. Điều này khiến việc chuyển mục đích sử dụng đất từ nông nghiệp sang thương mại đối với hộ gia đình, cá nhân khó khăn.

Luật Đất đai năm 2024 đã mở ra hướng đi mới khi cho phép sử dụng đất nông nghiệp kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ mà không cần thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất. Cụ thể, Điều 218 của Luật quy định rõ về việc sử dụng đất kết hợp đa mục đích. Trong đó đất nông nghiệp có thể được sử dụng đồng thời cho các hoạt động như thương mại, dịch vụ, chăn nuôi, trồng cây dược liệu… với điều kiện không làm thay đổi loại đất theo phân loại pháp luật, không ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, hệ sinh thái, cảnh quan môi trường và quyền sử dụng đất của các thửa đất liền kề. Người sử dụng đất cũng phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.

Theo Phó Chủ tịch UBND phường Chũ Mạc Anh Tuấn, căn cứ vào các quy định Luật Đất đai năm 2024, hộ gia đình và cá nhân có thể sử dụng diện tích đất nông nghiệp để kết hợp với mục đích thương mại, dịch vụ, chăn nuôi hoặc trồng cây dược liệu. Thế nhưng hiện vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về quy mô, kết cấu công trình được phép xây dựng, cũng như việc có cần cấp giấy phép xây dựng hay không. Điều này khiến địa phương gặp khó khăn trong quá trình thẩm định và phê duyệt các hồ sơ đủ điều kiện. “UBND phường Chũ đã có văn bản đề nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường xem xét, nghiên cứu và ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể để địa phương có cơ sở thực hiện đúng quy định pháp luật”- đồng chí Mạc Anh Tuấn cho biết.

Kịp thời tháo gỡ vướng mắc

Ngoài phường Chũ, nhiều địa phương trong tỉnh cũng đang vướng mắc trong việc triển khai xây dựng công trình phục vụ sản xuất trên đất nông nghiệp. Tại xã Kiên Lao, hộ ông Nguyễn Anh Sắc hiện sở hữu hơn 8.000 m² đất nông nghiệp và có nguyện vọng xây dựng trang trại chăn nuôi quy mô khoảng 4.000 m². Theo cơ quan chuyên môn, với quy mô này, dự án thuộc diện chăn nuôi tập trung theo Luật Chăn nuôi, đòi hỏi phải lập phương án sử dụng đất và đề án bảo vệ môi trường. Hiện các cơ quan chức năng đang hướng dẫn người dân thực hiện đầy đủ các quy định liên quan.

Cán bộ chuyên môn xã Lục Ngạn hướng dẫn người dân chăm sóc táo.

Việc ban hành quy định mới về sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích được xem là bước tiến quan trọng trong cải cách chính sách đất đai, góp phần tối ưu hóa nguồn lực đất đai và nâng cao hiệu quả kinh tế cho người dân. Để bảo đảm đúng quy định cũng như tránh phát sinh việc lợi dụng chính sách sử dụng đất sai mục đích, ngày 29/11/2024, UBND tỉnh ban hành quy định chi tiết về xây dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường, người sử dụng đất nông nghiệp được phép xây dựng công trình theo quy định tại khoản 3, Điều 178 Luật Đất đai và khoản 1, Điều 9 Nghị định số 112/2024/NĐ-CP của Chính phủ.

Cụ thể, đối với đất trồng lúa tập trung từ 50 ha trở lên, người dân được sử dụng tối đa 0,1% diện tích (không vượt quá 1.000 m²) để xây dựng công trình như kho bảo quản, nơi sơ chế, trưng bày sản phẩm… với điều kiện không ảnh hưởng đến công trình thủy lợi, đê điều và giao thông nội đồng. Đối với các loại đất khác như đất trồng cây lâu năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất trồng cây hàng năm và đất nông nghiệp khác, người dân có thể xây dựng công trình cấp IV nếu quy mô đất đạt từ 0,5-1 ha.

Bắc Ninh là địa phương trọng điểm về nông nghiệp với quy mô sử dụng đất lớn. Việc tháo gỡ vướng mắc trong quá trình sử dụng đất nông nghiệp đa mục đích là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp. Khảo sát tại một số vùng trồng, chế biến cây ăn quả vừa qua, đồng chí Phạm Văn Thịnh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh khẳng định, việc xây dựng công trình trên đất nông nghiệp để phục vụ sản xuất tại chỗ và khai thác đất đa mục tiêu là nhu cầu chính đáng, phản ánh xu hướng phát triển nông nghiệp gắn với thương mại hiện đại. Do đó, các cơ quan chức năng cần nghiên cứu kỹ các văn bản hướng dẫn, bảo đảm khai thác hiệu quả đất nông nghiệp, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân.

 

Bài, ảnh: Trịnh Lan

Nguồn: https://baobacninhtv.vn/su-dung-dat-nong-nghiep-da-muc-dich-huong-dan-cu-the-khai-thac-hieu-qua-tiem-nang-dat-dai-postid426245.bbg