Thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân: Động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Với việc thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định, đây là một thông điệp chính trị rất tốt trong bối cảnh hiện nay. Việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cũng để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, biến động của giá cả, góp phần động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, tạo động lực để người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

“Đúng thẩm quyền, đúng thời điểm”

Theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành, trong trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất, thì Chính phủ sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.

Theo tính toán của Chính phủ, đến hết năm 2025, chỉ số CPI đã biến động trên 20% so với thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020) là 21,24%. Do đã bảo đảm cơ sở pháp lý của việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh, Chính phủ đề xuất điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.

Mặt khác, số liệu thống kê của Cục Thống kê cũng cho thấy, biến động về thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người từ năm 2020 đến nay khoảng 40 - 42%. Do đó, căn cứ theo tốc độ tăng thu nhập bình quân đầu người và GDP bình quân đầu người năm 2025 so với năm 2020 nêu trên, Chính phủ đề xuất mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế từ 11 triệu đồng/tháng lên khoảng 15,5 triệu/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành). Mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc tăng từ 4,4 triệu đồng/tháng lên khoảng 6,2 triệu đồng/tháng (tăng khoảng 40,9 % so với mức hiện hành).

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Tán thành với đề xuất của Chính phủ, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho rằng, việc Chính phủ trình nội dung này để Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua là "đúng thẩm quyền" và "đúng chương trình" đã giao trước đó. Đồng thời, việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua Nghị quyết về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân để áp dụng cũng sẽ không “vướng” dù dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) được trình ra Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ Mười tới.

Lý lẽ bởi, việc ban hành nghị quyết này sẽ giải quyết các bất cập hiện nay, người dân sớm được hưởng chính sách và cũng đủ điều kiện thực hiện khi ngân sách năm 2025 dự kiến sẽ vượt thu nhiều. Trong khi đó, với dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) có thể điều chỉnh theo hướng quy định mang tính nguyên tắc, phân cấp cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định mức giảm trừ gia cảnh và điều chỉnh mức giảm trừ này, nhằm đáp ứng nhanh đòi hỏi của thực tiễn.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Phiên họp thứ 50 sẽ tạo ra thông điệp chính trị rất tốt trong bối cảnh hiện nay. Tuy nhiên, thời điểm thực hiện cần cân nhắc chuyển sang đầu năm 2026. “Nếu thực hiện được ngay từ năm 2025 sẽ rất tốt. Nhưng trong bối cảnh bão lũ như này, với tinh thần lá lành ít đùm lá rách nhiều và để chia sẻ với khó khăn của đồng bào chịu ảnh hưởng của bão lũ, đặc biệt là sau sự cố ngập lụt tại một số tỉnh miền núi phía Bắc vừa qua thì thực hiện từ năm 2026 sẽ hợp lý hơn”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng cho rằng, nếu áp dụng nâng mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân ngay từ kỳ tính thuế năm 2025 sẽ rất tốt, nhất là khi ngân sách nhà nước có điều kiện thực hiện. Nhưng, các cơn bão số 10, 11 vừa qua và tình trạng ngập lụt ở các tỉnh miền núi phía Bắc đã gây thiệt hại không nhỏ cho người dân và doanh nghiệp. “Số tiền ngân sách nhà nước bị ảnh hưởng do nâng mức giảm trừ gia cảnh là khoảng 21.000 tỷ đồng/năm có thể chuyển sang thực hiện khắc phục hậu quả bão lũ”, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Có thể gián tiếp làm tăng thu ngân sách nhà nước

Theo Tờ trình của Chính phủ, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh theo tốc độ tăng GDP bình quân đầu người và thu nhập bình quân đầu người sẽ góp phần giảm nghĩa vụ thuế cho người nộp thuế ở mức cao hơn so với việc điều chỉnh theo chỉ số CPI, người dân được hưởng thành quả phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và đời sống xã hội được nâng lên. Với mức giảm trừ dự kiến, những người có thu nhập thấp hơn sẽ được hưởng lợi nhiều hơn.

Ngoài ra, Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, khi mức giảm trừ gia cảnh cao hơn cũng đồng nghĩa với số thuế phải nộp ít đi, thu nhập khả dụng của người dân sẽ tăng lên, qua đó, sẽ góp phần kích thích tăng chi tiêu hộ gia đình, tiêu dùng xã hội góp phần phát triển sản xuất kinh doanh, qua đó có thể gián tiếp làm tăng thu ngân sách nhà nước từ các nguồn thu khác trong trung và dài hạn.

Mặt khác, nhìn trên góc độ kỹ thuật kế toán và kiểm toán, Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Minh Khương cho biết, theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, việc kê khai và quyết toán thường diễn ra sau khi kết thúc một năm, tức là quý I/2026 mới kê khai cho niên độ 2025. Do đó, việc điều chỉnh chính sách không ảnh hưởng đến dự toán thu chi của năm 2025.

Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước cũng đề nghị, khi sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân nên xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh và mức nộp thuế để không áp dụng chung cho tất cả các đối tượng và khu vực do hiện tại tiền lương tối thiểu cũng đang phân theo vùng.

Như vậy, với việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua Nghị quyết tại Phiên họp thứ 50 lần này, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và cho người phụ thuộc mới sẽ cao hơn trên 40% so với mức giảm trừ hiện nay. Mức giảm trừ mới sẽ được điều chỉnh vào kỳ tính thuế năm 2026 và quyết toán vào quý I/2027.

Trong phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân đối với người nộp thuế và người phụ thuộc để phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội, biến động của giá cả, góp phần động viên hợp lý, công bằng các khoản thu nhập, tạo động lực để người nộp thuế tích lũy, tiêu dùng, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Và, việc điều chỉnh này cũng đã xem xét phù hợp với tình hình cân đối ngân sách của những tháng cuối năm 2025 do tác động của tình hình thiên tai, lũ lụt.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/thong-qua-nghi-quyet-ve-dieu-chinh-muc-giam-tru-gia-canh-cua-thue-thu-nhap-ca-nhan-dong-vien-hop-ly-cong-bang-cac-khoan-thu-nhap-thuc-day-tang-truong-kinh-te-10390840.html