Thực thi ESG giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn với chi phí thấp

Chiều nay (28/8), Hội thảo Tài chính xanh Việt Nam 2025 do Công ty cổ phần Xếp hạng Tín nhiệm S&I Ratings phối hợp tổ chức cùng Fitch Ratings Inc - một trong 3 công ty xếp hạng tín nhiệm lớn nhất thế giới.

Doanh nghiệp ngày càng quan tâm đến ESG

Trên toàn cầu, ESG (môi trường, xã hội, quản trị doanh nghiệp) đã vượt khỏi phạm vi xu hướng để trở thành trụ cột trong chiến lược kinh doanh của các tập đoàn lớn.

Báo cáo từ McKinsey năm 2023 cho thấy, 83% trong số 2.000 giám đốc điều hành toàn cầu được khảo sát khẳng định đã tích hợp ESG vào chiến lược doanh nghiệp, không chỉ để tuân thủ pháp lý mà còn hướng đến gia tăng giá trị dài hạn.

Tại Việt Nam, tài chính xanh được xem là chìa khóa để hiện thực hóa chiến lược tăng trưởng xanh và phát triển bền vững. Dù còn là khái niệm mới, Việt Nam đã ghi nhận những bước tiến đáng kể, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế và các cam kết quốc tế như Net Zero 2050 tại COP26.

Theo PwC Việt Nam, năm 2022, chỉ 35% doanh nghiệp niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM (HoSE) có kế hoạch ESG cụ thể. Tuy nhiên, đến năm 2023, con số này đã tăng vọt lên 66% theo khảo sát của KPMG, phản ánh sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của doanh nghiệp Việt.

Thực thi ESG giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn với chi phí thấp - 1 — Đại diện UBCKNN nêu trái phiếu xanh là công cụ tài chính đặc thù giúp doanh nghiệp huy động vốn cho các dự án xanh (Ảnh: BTC).

Nói tại hội thảo, ông Lê Nhị Năng - Trưởng đại diện văn phòng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) tại TPHCM - thừa nhận trong những năm gần đây, Việt Nam đã thể hiện cam kết mạnh mẽ với cộng đồng quốc tế về phát triển xanh, đặc biệt là mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 được nêu trong tuyên bố tại COP26.

Một trong các công cụ tài chính xanh hiện được đưa vào luật hóa trong Luật Bảo vệ môi trường là tín dụng xanh và trái phiếu xanh. Trong đó, trái phiếu xanh với tư cách là một công cụ tài chính đặc thù, không chỉ giúp doanh nghiệp huy động vốn cho các dự án thân thiện với môi trường mà còn tạo ra giá trị lan tỏa cho cộng đồng, góp phần thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng xanh hóa.

Ông Năng cho rằng các cơ quan quản lý nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong việc hoàn thiện khung pháp lý. Đặc biệt, việc ban hành Danh mục Phân loại Xanh theo Quyết định số 21/2025 của Thủ tướng Chính phủ là một bước tiến quan trọng về mặt thể chế, giúp định hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên.

UBCKNN cũng đang tiến hành cập nhật Sổ tay hướng dẫn trái phiếu xanh nhằm tháo gỡ những khó khăn trong việc tiếp cận và triển khai các công cụ tài chính xanh. Công cụ này còn khá mới mẻ và phức tạp đối với nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các yêu cầu về công bố thông tin ESG và giám sát hậu phát hành.

Đồng quan điểm, bà Hoàng Việt Phương - Tổng giám đốc Công ty Xếp hạng Tín nhiệm S&I Ratings - nói sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp với tài chính xanh cũng ngày càng tăng. Các ngân hàng cũng tích cực để có thể cung cấp nguồn vốn với ưu đãi hấp dẫn cho doanh nghiệp thực hiện ESG hoặc tuân thủ quy định xanh.

Doanh nghiệp các ngành năng lượng tiếp cận nhiều nhất với tài chính xanh, sau đó kỳ vọng mở rộng thêm với hạ tầng, logistics, bất động sản, nông nghiệp và nhiều ngành nghề khác.

Những thách thức cần gỡ bỏ

Tuy nhiên, đại diện UBCKNN cũng thẳng thắn thừa nhận những thách thức đang tồn tại trên thị trường tài chính xanh. Chi phí phát hành trái phiếu xanh hiện vẫn chưa thực sự hấp dẫn so với trái phiếu thông thường. Hệ sinh thái hỗ trợ, bao gồm công tác xác minh độc lập, cơ sở dữ liệu tài chính xanh, ứng dụng công nghệ số trong giám sát sử dụng vốn vẫn đang trong quá trình hình thành.

Để tháo gỡ dần các vướng mắc, gần đây Chính phủ có ban hành Nghị định số 119/2025 có hiệu lực từ ngày 1/8, làm rõ đối tượng áp dụng và hoàn thiện quy định để phát triển thị trường hạn ngạch và tín chỉ carbon tại Việt Nam, dự kiến sẽ được thí điểm trong thời gian tới.

Còn bà Việt Phương cho rằng khi tiếp cận nguồn vốn xanh, doanh nghiệp cũng phải đầu tư chi phí và cần bên thứ 3 xác nhận tuân thủ đúng các tiêu chuẩn về ESG. Các doanh nghiệp lớn đã thực thi ESG vì nhận thấy lợi ích về mặt dài hạn.

Bà nêu quan điểm nếu cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục tuân thủ tiêu chí ESG và nhận được các chính sách hỗ trợ từ Chính phủ thì dần dần sẽ tác động lan tỏa. Lúc đó, các doanh nghiệp nhỏ hơn cũng sẽ quan tâm, dần áp dụng con đường ESG để tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp hơn.

Đồng thời, vị này cũng đề xuất Chính phủ hỗ trợ lãi suất cho vay với doanh nghiệp tiên phong thực thi ESG hoặc tiếp tục có thêm chính sách ưu đãi thuế mạnh mẽ hơn.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/thuc-thi-esg-giup-doanh-nghiep-tiep-can-von-voi-chi-phi-thap-20250828191600395.htm