Từ TP.HCM ra dự A80, cựu pháo thủ trung đoàn anh hùng nhớ về lễ diễu binh năm 1973

Ngồi trên khán đài chăm chú theo dõi các khối duyệt binh và dàn khí tài trong buổi tổng duyệt kỷ niệm 80 năm độc lập, người cựu chiến binh lặng đi vì xúc động.

Đến khi thấy khẩu pháo M-46 cỡ nòng 30mm được kéo qua, ông bỗng ngồi thẳng lưng, vui mừng như trẻ thơ.

"Khẩu pháo của tôi đó"

"Khẩu pháo của tôi đó" - ông chỉ vào khẩu pháo gắn bó với mình trong những năm tháng vào sinh ra tử.

Năm 1970, khi đang học năm hai khoa cơ khí Trường đại học Nông nghiệp 1, chàng trai Đinh Gia Lực quyết định gác bút nghiên lên đường, dành tuổi 20 cho những trận quyết chiến ở Quảng Trị 1971 - 1972.

Ông cùng khoảng 20 sinh viên, trí thức Hà Nội được bổ sung cho Trung đoàn 368, trở thành pháo thủ gắn bó với khẩu M-46 từ đó. Mỗi khẩu pháo nặng tới 8 tấn, mỗi đầu đạn nặng 45 ký độ chính xác cao, từng là nỗi khiếp sợ của đối phương.

"Chúng tôi từng có những trận thắng giòn giã, hạ hầu hết mục tiêu chỉ với nửa cơ số đạn. Nhưng cũng có thương vong.

Trong một cuộc phản công, khi trận địa bị lộ, nhiều cán bộ, chiến sĩ của 3 trong 4 khẩu đội pháo đã hy sinh ngay bên khẩu M-46.

Tôi cũng có những đồng đội mãi nằm lại dưới dòng sông Thạch Hãn", ông Lực nghẹn ngào, rưng rưng nhìn theo dàn pháo nay xuất hiện giữa cờ hoa trong dịp kỷ niệm 80 năm độc lập.

Ký ức về lễ diễu binh năm 1973

Trung đoàn của ông Đinh Gia Lực từng được phong anh hùng nhờ chiến công tại chiến trường Bình Trị Thiên.

Năm 1973, sau khi Hiệp định Paris được ký, ông Lực khi đó là trung đội trưởng được giao nhiệm vụ ra Bắc tuyển và huấn luyện tân binh.

Từ TP.HCM ra dự A80, cựu pháo thủ trung đoàn anh hùng nhớ về lễ diễu binh năm 1973 - Ảnh 2. — Ông Đinh Gia Lực và Lâm Phương, con gái người bạn cũ đã đồng hành cùng ông đến Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) - Ảnh L. PHƯƠNG

Ông cũng có mặt trong đội hình khí tài Quân đội nhân dân Việt Nam tại lễ diễu binh tháng 5-1973, đánh dấu thắng lợi ngoại giao và chấm dứt can thiệp quân sự của Mỹ.

"Trong đội hình diễu binh khi ấy có chúng tôi, những người lính trưởng thành từ chiến trường, cùng các tân binh trẻ chưa biết mùi súng đạn. Trước mắt còn nhiệm vụ thống nhất đất nước, nên buổi lễ đặc biệt lắm. Tôi nhớ lời Đại tướng Võ Nguyên Giáp đọc trong lễ duyệt binh đã khẳng định quyết tâm giành thắng lợi để giành hòa bình và thống nhất", ông Lực kể.

Ngay sau lễ, nhiều người trong đoàn lên đường ra chiến trường, có người kịp góp mặt trong Chiến dịch Hồ Chí Minh. Thời đó, ông và đồng đội vừa luyện quân vừa tập duyệt binh ở Hòa Lạc, sân bay Bạch Mai. Hà Nội khi ấy, người dân mặc áo trắng ra đường thay cho màu đen hay áo nhuộm bùn, bởi hòa bình đã về với nửa đất nước.

"Trong những buổi tập ban đêm, người dân Hà Nội cũng thức cùng chúng tôi. Ngày diễu binh, tôi vẫn ngồi trên khẩu M-46 đi qua lễ đài. Cảm xúc khi ấy vừa hân hoan, vừa bùi ngùi, xót xa nhưng cũng đầy tự hào, bởi sau lưng tôi là biết bao đồng đội đã ngã xuống hoặc trở về không còn nguyên vẹn", ông xúc động nhớ lại.

"Hồi đó, tôi đã viết:

Năm trước đón xuân bằng tiếng pháo tiến công

Bài ca đón xuân là lời hô xung trận

Giờ đón xuân bằng dáng đứng Việt Nam

Để năm châu biết vì sao ta chiến đấu

Để năm châu biết vì sao ta chiến thắng

Tôi đã tâm niệm phải sống tiếp cả phần của đồng đội, và sự có mặt của chúng tôi ở Quảng trường Ba Đình năm đó cũng là thay bạn bè đồng đội ngắm vẻ đẹp của hòa bình".

Tháng 3-1975, như nhiều học sinh, sinh viên khoác áo lính khác, ông Đinh Gia Lực được quay về trường đại học và trở thành kỹ sư nông nghiệp.

Ông Đinh Gia Lực tự đặt vé máy bay từ TP.HCM ra Hà Nội để dự lễ kỷ niệm 80 năm độc lập. Giống nhiều cựu chiến binh khác, ông không muốn làm phiền ai, chỉ định lặng lẽ đứng ở một góc đường ngắm không khí buổi lễ.

Nhưng con gái của người bạn thanh mai trúc mã thuở trước, khi biết chuyện, đã nhất định muốn đồng hành cùng ông.

Lâm Phương, cô gái đi cùng ông Lực, kể mẹ cô và ông từng là bạn học. Khi ông Lực vào chiến trường, họ chia tay, mẹ cô từng nghĩ người bạn ấy đã hy sinh. Mãi đến những năm 1980, họ mới có tin tức về nhau.

Ngay sau đó, mẹ cô vào Nam tìm bạn, rồi họ cùng nhau đi tìm hài cốt người chung, thăm những đồng đội cũ còn sống sót. Mỗi người đều có gia đình riêng nhưng tình bạn thủy chung, trong sáng vẫn được giữ gìn.

"Có nhiều đổi thay khi tôi trở lại nơi này. Lễ diễu binh nay hoành tráng, nhiều màu sắc hơn. Tôi vui và thấy mình may mắn khi còn có mặt trong buổi lễ hôm nay. Hơn hết, tôi hiểu giá trị của hòa bình", người cựu pháo thủ xúc động chia sẻ.

Trở lại chủ đề

VĨNH HÀ

Nguồn: https://tuoitre.vn/tu-tp-hcm-ra-du-a80-cuu-phao-thu-trung-doan-anh-hung-nho-ve-le-dieu-binh-nam-1973-20250901150517016.htm