Văn hóa số - lan tỏa hình ảnh Hà Nội nghìn năm văn hiến

Thành phố đã triển khai hiệu quả Nghị quyết số 09-NQ/TU ngày 22-2-2022 của Thành ủy về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, hay phát triển văn hóa số, đang đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng tiếp nhận văn hóa và lan tỏa giá trị văn hóa Hà Nội đến cả nước cũng như bè bạn năm châu.

1 . Việc Thành ủy Hà Nội ban hành và triển khai Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa là một bước đi tiên phong, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ của lĩnh vực này. Với những kết quả đã đạt được, Hà Nội đang trên đà tiếp tục gặt hái những thành công mới. Nổi bật trong quá trình phát triển là hướng đi về văn hóa số, hoàn toàn phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Kết quả quan trọng nhất mà Hà Nội đạt được là hoàn thành việc điều tra, thống kê các cơ sở văn hóa trên địa bàn. Hệ thống dữ liệu ngày càng đầy đủ, trở thành nền tảng quan trọng để phát triển công nghiệp văn hóa nói chung và văn hóa số nói riêng. Đồng thời, thông tin về các cơ sở văn hóa cũng góp phần bổ sung vào cơ sở dữ liệu chung của Hà Nội và cơ sở dữ liệu văn hóa quốc gia.

Hiện nay, văn hóa số đang trở thành một hướng phát triển nổi bật tại các di tích lịch sử - văn hóa của Thủ đô. Nhiều điểm di tích đã triển khai các giải pháp số hóa tiên tiến, nâng cao trải nghiệm của du khách và quảng bá giá trị văn hóa rộng rãi.

Chẳng hạn, Di tích quốc gia đặc biệt Văn Miếu - Quốc Tử Giám là điểm đầu tiên thực hiện số hóa 40 hạng mục, mã hóa thông tin bằng QR code, thuyết minh tự động bằng 12 ngôn ngữ, đồng thời triển khai tour đêm “Tinh hoa đạo học”, hệ thống vé điện tử và mô hình quản lý vận hành tiện lợi, giảm ùn tắc so với bán vé thủ công. Di sản thế giới Hoàng thành Thăng Long đã áp dụng thuyết minh tự động, QR code và công nghệ trình chiếu 3D mapping, trong khi Di tích Nhà tù Hỏa Lò triển khai thuyết minh tự động, tham quan trực tuyến qua không gian trưng bày ảo và đẩy mạnh quảng bá tour đêm.

Bên cạnh đó, nhiều địa phương, cơ sở khác cũng ứng dụng công nghệ 360° để số hóa toàn bộ điểm di tích trên địa bàn... Những nỗ lực này không chỉ nâng cao khả năng tiếp cận văn hóa mà còn giúp lan tỏa giá trị văn hóa Thủ đô đến với du khách trong nước và quốc tế.

2. Thủ đô Hà Nội là trái tim của cả nước, vì thế văn hóa Hà Nội là kết tinh những giá trị tinh hoa của văn hóa cả nước. Việc xây dựng văn hóa số tại Thủ đô là một nhiệm vụ quan trọng trong quá trình chuyển đổi số toàn diện, nhằm thúc đẩy phát triển bền vững và nâng cao đời sống tinh thần của người dân.

Để phát triển ngành công nghiệp văn hóa, Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung cần dựa trên ứng dụng khoa học, kỹ thuật và công nghệ số, đồng thời thúc đẩy sự thích ứng của ngành với các sản phẩm sáng tạo trên không gian số. Phát triển văn hóa số không chỉ tăng cường khả năng tiếp nhận văn hóa của người dân trong nước và quốc tế, mà còn lan tỏa giá trị văn hóa Hà Nội đến bè bạn năm châu.

3. Nghị quyết số 09-NQ/TU và Văn kiện Đại hội XVIII của Đảng bộ thành phố Hà Nội đặt mục tiêu: Đến năm 2030, doanh thu từ công nghiệp văn hóa đạt 8% GRDP. Để hiện thực hóa mục tiêu này, đồng thời tạo đột phá trong phát triển công nghiệp văn hóa, đặc biệt là văn hóa số, Hà Nội cần tập trung triển khai sáu nhóm giải pháp trọng tâm:

Thứ nhất, nâng cao nhận thức, ý thức tự giác và trách nhiệm xã hội thông qua công tác tuyên truyền mạnh mẽ về vai trò của văn hóa - nền tảng tinh thần và động lực của phát triển bền vững. Đồng thời, xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số Việt Nam giai đoạn 2023 - 2030, tầm nhìn 2045. Hà Nội cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về văn hóa số, thực hiện nghiêm Nghị quyết số 66-NQ/TƯ ngày 30-4- 2025 của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới”.

Thứ hai, tăng cường nguồn lực cho phát triển văn hóa số, gắn với triển khai đồng bộ Nghị quyết số 57- NQ/TƯ ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về “Đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”. Hà Nội cần đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin tại các cơ sở văn hóa như thư viện, bảo tàng, nhà văn hóa... để phục vụ số hóa và cung cấp dịch vụ văn hóa số; đồng thời ứng dụng công nghệ mới như thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) nhằm mang lại trải nghiệm phong phú cho người dân và du khách.

Thứ ba, tăng cường hội nhập quốc tế trong phát triển văn hóa số. Hà Nội cần triển khai hiệu quả Nghị quyết số 59-NQ/TƯ ngày 24-1-2025 của Bộ Chính trị về “Hội nhập quốc tế trong tình hình mới”. Theo đó, Hà Nội đẩy mạnh học tập kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng môi trường văn hóa số, đồng thời mở rộng hợp tác quốc tế với các Thủ đô trên thế giới.

Thứ tư, huy động mạnh mẽ nguồn lực xã hội, nhất là khu vực tư nhân, cho phát triển văn hóa số. Triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TƯ ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về “Phát triển kinh tế tư nhân”, Hà Nội cần biến khu vực này trở thành động lực quan trọng trong phát triển văn hóa số. Cùng với đó là thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực văn hóa; xây dựng văn hóa học tập liên tục và suốt đời cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Thứ năm, gắn phát triển văn hóa số với xây dựng công dân số. Trọng tâm là thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TƯ ngày 22-8-2025 của Bộ Chính trị về “Đột phá phát triển giáo dục và đào tạo”, hướng tới phổ cập kỹ năng chuyển đổi số cho mọi tầng lớp nhân dân, qua đó hình thành thế hệ công dân số Hà Nội ngang tầm phát triển văn hóa số. Đồng thời, Thành phố cần tổ chức đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng công nghệ thông tin, quản lý văn hóa số cho cán bộ ngành Văn hóa, cũng như có chính sách thu hút đội ngũ công nghệ và sáng tạo nội dung số.

Thứ sáu, chú trọng xây dựng hình mẫu mới về tư duy, phong cách, lối sống phù hợp với Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội về phát triển văn hóa số. Hà Nội cũng cần xây dựng lực lượng nòng cốt và mạng lưới chuyên gia để dẫn dắt, tổ chức và thúc đẩy chuyển đổi số nhanh chóng, hiệu quả, bền vững.

Xây dựng văn hóa số tại Hà Nội là quá trình lâu dài, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng. Với những giải pháp đồng bộ cùng quyết tâm của toàn xã hội, Thủ đô hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu trong phát triển văn hóa số, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và khẳng định vị thế trên trường quốc tế trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nguồn: https://hanoimoi.vn/van-hoa-so-lan-toa-hinh-anh-ha-noi-nghin-nam-van-hien-720013.html