Nhân chuyến thăm của Tổng Giám đốc Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa (UNESCO) Audrey Azoulay tới Việt Nam từ ngày 27-29/6, phóng viên TTXVN tại Paris đã có bài phỏng vấn Đại sứ, trưởng phái đoàn thường trực của Việt Nam tại UNESCO, bà Nguyễn Thị Vân Anh, về vai trò và đóng góp của Việt Nam đối với tổ chức này.
- Đại sứ đánh giá như thế nào về vai trò và những đóng góp nổi bật của Việt Nam trong các hoạt động của UNESCO thời gian qua?
Đại sứ Nguyễn Thị Vân Anh: Thời gian qua, chúng ta tiếp tục triển khai các chủ trương, chính sách về hội nhập quốc tế tại diễn đàn UNESCO, đặc biệt là Chỉ thị số 25-CT/TW về đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương đến năm 2030, triển khai Chiến lược Ngoại giao văn hóa đến năm 2030, kết quả của Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 và Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 năm 2023.
Với những thành tựu to lớn về phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế đạt được sau gần 40 năm Đổi mới, thời gian qua chúng ta tham gia UNESCO với một tầm vóc mới và một trách nhiệm lớn hơn và có những đóng góp nổi bật vào các hoạt động của UNESCO.
Thứ nhất, chúng ta đã cùng một lúc đảm đương tốt vai trò tại 6 cơ chế quan trọng của UNESCO, trong đó có Phó Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO khóa 42, Thành viên Hội đồng chấp hành UNESCO (2021-2025); Thành viên Ủy ban Di sản thế giới (2023-2027).
Gần đây nhất, ngày 20/6/2025, chúng ta tái đắc cử làm thành viên Ủy ban liên chính phủ Công ước năm 2005 của UNESCO về Bảo vệ sự đa dạng các biểu đạt văn hóa nhiệm kỳ 2025-2029, trở thành quốc gia đầu tiên tham gia 2 nhiệm kỳ liên tiếp tại cơ chế này.
Ngoài ra, năm 2024, Việt Nam cũng được tín nhiệm bầu và đảm nhiệm vai trò thành viên Ban Điều hành Nhóm Pháp ngữ tại UNESCO.

Trên các cương vị này, chúng ta chủ động và tích cực tham gia xác định định hướng hoạt động của UNESCO, đóng góp xây dựng các chiến lược quốc tế về các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của UNESCO gồm giáo dục, khoa học, văn hóa, thông tin và truyền thông.
Chúng ta tích cực cùng các nước thảo luận các biện pháp nhằm tranh thủ cơ hội hợp tác và tham gia tìm giải pháp cho các thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng như xung đột, biến đổi khí hậu, tác động tiêu cực từ sự phát triển nhanh chóng của công nghệ...
Qua đó, chúng ta đóng góp vào các nỗ lực nâng cao vị thế của UNESCO trong hệ thống quản trị toàn cầu, củng cố vai trò dẫn dắt của UNESCO trong thúc đẩy đoàn kết và hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của UNESCO.
Thứ hai, là một thành viên tích cực, có trách nhiệm, chúng ta ủng hộ và góp phần thúc đẩy các sáng kiến của UNESCO như ủng hộ thông qua và xây dựng các Khuyến nghị về khoa học mở, Khuyến nghị về đạo đức trí tuệ nhân tạo (AI).
Chúng ta cũng ủng hộ đề xuất xây dựng một Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) riêng về văn hóa trong chương trình nghị sự phát triển giai đoạn sau năm 2030.
Thứ ba, các bộ, ngành, cơ quan, tổ chức liên quan của Việt Nam tích cực tham gia nhiều mạng lưới của UNESCO, tham dự hoặc cùng UNESCO tổ chức các hội nghị, hội thảo khu vực và quốc tế của UNESCO.
Ngoài tham khảo kinh nghiệm và thực tiễn tốt của các nước, Việt Nam cũng có dịp chia sẻ kinh nghiệm trong các lĩnh vực giáo dục, khoa học, văn hóa, thông tin và truyền thông. Các kinh nghiệm chúng ta chia sẻ được nhiều nước, nhất là các nước đang phát triển đánh giá cao.
Đặc biệt, tháng 7/2023, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam đã phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội nghị quốc tế về phát huy giá trị các danh hiệu UNESCO phục vụ phát triển bền vững tại Việt Nam.

Tháng 9/2024, Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn đăng cai Hội nghị lần thứ 8 Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Dự kiến tháng 10 tới tại Hà Nội, chúng ta đăng cai Kỳ họp lần thứ 32 Ban chỉ đạo Chương trình Thủy văn quốc tế khu vực châu Á-Thái Bình Dương, kết hợp kỷ niệm 50 năm Chương trình Thủy văn quốc tế và 60 năm Chương trình Khoa học nước của UNESCO. Kết quả các sự kiện quan trọng này đã và sẽ đóng góp tích cực, hiệu quả vào các hoạt động của UNESCO.
Những đóng góp nổi bật trên của chúng ta đã góp phần thúc đẩy mục tiêu chung của UNESCO là tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và sự hợp tác giữa các quốc gia về giáo dục, khoa học, văn hóa, thông tin và truyền thông, thực hiện sứ mệnh của UNESCO “xây dựng hòa bình trong tâm trí con người” và thúc đẩy hòa bình, phát triển bền vững trên thế giới.
- Đại sứ có thể điểm lại những dấu ấn nổi bật trong quá trình hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO thời gian gần đây?
Đại sứ Nguyễn Thị Vân Anh: Thời gian gần đây, chúng ta triển khai mạnh mẽ nhiệm vụ của Đại hội Đảng lần thứ XIII đặt ra là “phát huy hơn nữa ngoại giao văn hóa đóng góp thiết thực vào quảng bá mạnh mẽ hình ảnh quốc gia và tăng cường sức mạnh tổng hợp của đất nước,” đồng thời chủ động và tích cực triển khai các chủ trương, chính sách của Việt Nam về đối ngoại đa phương, ngoại giao văn hóa. Nhờ đó, quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO đã được thúc đẩy mạnh mẽ với nhiều dấu ấn nổi bật.

Trước hết, phải kể đến việc nhiều chuyến thăm, nhiều cuộc tiếp xúc cấp cao được triển khai với tần suất dày đặc hơn trước. Nhân các chuyến thăm tại Pháp, các đồng chí Lãnh đạo cấp cao Việt Nam đã thu xếp đến thăm trụ sở UNESCO.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm đã tới thăm trụ sở UNESCO vào ngày 7/10/2024. Đây là chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử, là chuyến thăm đầu tiên tới trụ sở UNESCO của một đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước kể từ khi nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gia nhập UNESCO năm 1976.
Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đã gặp Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay và khẳng định chủ trương của Việt Nam coi trọng hợp tác với UNESCO, hai bên cũng trao đổi những định hướng lớn hợp tác trong thời gian tới để Việt Nam tiếp tục là hình mẫu hợp tác hiệu quả với UNESCO.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng có chuyến thăm hết sức quan trọng đến trụ sở UNESCO vào năm 2021. Gần đây, ngày 9/6, nhân dịp tham dự Hội nghị của Liên hợp quốc về Đại dương tại Nice (Pháp), Thủ tướng Chính phủ đã gặp Tổng Giám đốc UNESCO để thúc đẩy hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO, đề nghị UNESCO tiếp tục ủng hộ các hồ sơ đề cử và bảo tồn di sản của Việt Nam.

Tháng 6/2023 và tháng 11/2023, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng cũng đến thăm trụ sở UNESCO để thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO.
Về phía UNESCO, năm 2022, Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay sang thăm chính thức Việt Nam, sau đó, chúng ta nhiều lần đón Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO và các trợ lý Tổng Giám đốc UNESCO sang thăm. Chúng ta rất vui mừng một lần nữa đón Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay sang thăm Việt Nam từ ngày 26-29/6 tới.
Các chuyến thăm, các cuộc tiếp xúc cấp cao trên là những dấu mốc hết sức quan trọng để tăng cường quan hệ hợp tác toàn diện, thực chất và hiệu quả giữa Việt Nam và UNESCO, thể hiện sinh động chiều sâu của mối quan hệ này.
Tiếp đó, chúng ta hết sức tự hào và vui mừng nhận thêm nhiều danh hiệu của UNESCO, riêng trong năm 2024 nhận thêm 6 danh hiệu, đến nay tổng số danh hiệu Việt Nam nhận được là 72, trải rộng từ danh hiệu di sản văn hóa, thiên nhiên, tư liệu cho tới danh hiệu công viên địa chất toàn cầu, thành phố sáng tạo, thành phố học tập toàn cầu...
Việc chúng ta có thêm các danh hiệu UNESCO thể hiện sự đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với giá trị di sản và văn hóa dân tộc Việt Nam, là niềm tự hào quốc gia, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh và nâng cao sức mạnh mềm quốc gia, là động lực thúc đẩy mô hình phát triển kinh tế-xã hội bền vững ở các địa phương.
Điều này cũng thể hiện nỗ lực và cam kết của Việt Nam góp phần làm giàu thêm kho tàng văn minh nhân loại và đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế nhằm bảo vệ các di sản thế giới.
Các cơ quan liên quan và thành phố Hà Nội cũng đã hợp tác chặt chẽ và nhận được sự ủng hộ của Trung tâm Di sản thế giới và Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế (ICOMOS), tạo bước đột phá trong triển khai Dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long-Hà Nội, mở đường tiến tới khôi phục Điện Kính Thiên và không gian chính Điện Kính Thiên, đồng thời vẫn bảo đảm theo đúng các quy định của Công ước năm 1972 của UNESCO về Bảo vệ di sản thế giới.

UNESCO và ICOMOS nhiều lần nhấn mạnh đây là hình mẫu hợp tác giữa một quốc gia với UNESCO và ICOMOS trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Cuối cùng, thông qua trao đổi, hợp tác tại diễn đàn UNESCO - nơi được coi là “ngôi nhà trí tuệ của nhân loại,” “phòng thí nghiệm các ý tưởng,” chúng ta nắm bắt được các xu thế phát triển mới trên thế giới về giáo dục, khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, văn hóa, thông tin và truyền thông, có dịp trao đổi và tham khảo kinh nghiệm và thực tiễn tốt của quốc tế để áp dụng phù hợp vào thực tiễn Việt Nam để vừa bảo đảm lợi ích của ta, vừa phù hợp với xu thế chung trên thế giới.
Bên cạnh đó, chúng ta cũng tranh thủ được sự hỗ trợ kỹ thuật quý báu của UNESCO nhằm góp phần thực hiện các Mục tiêu phát triển bền vững (SDG) và các chủ trương, chính sách mới của Việt Nam về giáo dục chất lượng, xã hội học tập, học tập suốt đời, giáo dục tại các vùng khó khăn, đào tạo nghề, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, du lịch bền vững, bảo tồn các hệ sinh thái và di sản thiên nhiên, thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa, thúc đẩy khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo...
- Chuyến thăm Việt Nam của Tổng Giám đốc Audrey Azoulay mang ý nghĩa như thế nào đối với quan hệ hợp tác Việt Nam-UNESCO? Đại sứ kỳ vọng gì về kết quả cụ thể của chuyến thăm lần này? Liệu sẽ có những định hướng hợp tác mới hoặc các thỏa thuận quan trọng nào được thiết lập?
Đại sứ Nguyễn Thị Vân Anh: Chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng Giám đốc Audrey Azoulay mang ý nghĩa rất quan trọng đối với quan hệ đối tác Việt Nam-UNESCO.
Đây là dịp để chúng ta thông tin cập nhật cho UNESCO về thành tựu phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam sau gần 40 năm Đổi mới, đồng thời quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam.
Đây cũng là dịp Việt Nam tái khẳng định sự ủng hộ đối với chủ nghĩa đa phương, luật pháp quốc tế, vai trò và hoạt động của UNESCO, cam kết của Việt Nam trong việc tiếp tục đóng góp một cách chủ động, tích cực và trách nhiệm vào việc thúc đẩy mục tiêu chung của UNESCO, một điều hết sức cần thiết trong bối cảnh tình hình quốc tế hết sức phức tạp hiện nay với các thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, hai bên sẽ cùng rà soát, đánh giá hiệu quả các dự án hợp tác đã và đang được triển khai theo Bản Ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2021-2025 giữa Chính phủ Việt Nam và UNESCO. Đây còn là dịp để tái khẳng định cam kết của UNESCO hỗ trợ Việt Nam trong các lĩnh vực như bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
Lãnh đạo các cấp của Việt Nam cũng sẽ thông tin cho UNESCO về các chủ trương, chính sách mới của Việt Nam về văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, từ đó hai bên sẽ trao đổi và thống nhất các định hướng hợp tác mới trong thời gian tới.
Các nội dung trao đổi quan trọng này sẽ được cụ thể hóa trong quá trình thảo luận, xây dựng Bản Ghi nhớ hợp tác giữa Việt Nam và UNESCO giai đoạn tiếp theo 2026-2030.
Dự kiến, trong khuôn khổ chuyến thăm, Lãnh đạo Việt Nam và UNESCO sẽ cùng chứng kiến lễ trao một số Thỏa thuận hợp tác giữa UNESCO với khu vực tư nhân Việt Nam về lĩnh vực văn hóa và giáo dục.
Với những ý nghĩa và nội dung trao đổi như trên, chuyến thăm Việt Nam lần này của Tổng Giám đốc UNESCO Audrey Azoulay sẽ là một dấu mốc mới, tạo xung lực làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác toàn diện, thực chất và hiệu quả giữa Việt Nam và UNESCO.
Chuyến thăm được kỳ vọng sẽ làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ đối tác thực chất và hiệu quả giữa Việt Nam và UNESCO, góp phần thúc đẩy hòa bình và phát triển bền vững trên thế giới, nâng cao vai trò và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, đồng thời đóng góp thực chất vào các nỗ lực nhằm đưa Việt Nam vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.
Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/viet-nam-tham-gia-unesco-voi-mot-tam-voc-moi-va-mot-trach-nhiem-lon-hon-post1046613.vnp
Bình luận (0)