Vịnh Xuân quyền có thắng nổi ai trên võ đài chuyên nghiệp?

Dù bị đánh giá là không phù hợp với võ đài hiện đại, Vịnh Xuân quyền vẫn thu hút nhiều võ sĩ hàng đầu đến "thọ giáo" võ phái nổi danh bậc nhất làng võ Trung Hoa này.

Một màn so tài giữa Vịnh Xuân quyền và boxing trên màn ảnh - Ảnh: SC

Vịnh Xuân quyền thất bại ê chề trên võ đài

Trong lịch sử võ thuật Trung Hoa, Vịnh Xuân quyền từng được ca ngợi là môn phái tinh hoa, giàu tính thực chiến, gắn liền với truyền thuyết Diệp Vấn và hình tượng lẫy lừng trên màn ảnh. 

Nhưng câu hỏi đặt ra trong kỷ nguyên võ đài chuyên nghiệp: liệu Vịnh Xuân có còn tính thực chiến? Vài năm trước, Từ Hiểu Đông từng cho làng võ thấy một phần sự thật.

Trận đấu năm 2018 giữa Đinh Hạo - một cao thủ Vịnh Xuân được quảng bá rầm rộ ở Bắc Kinh và Từ Hiểu Đông, võ sĩ MMA hạng xoàng, đã cho thấy kết quả phũ phàng với những ai hâm mộ kung fu Trung Hoa. 

Từ Hiểu Đông (áo đen) quật ngã Đinh Hạo nhanh chóng - Ảnh: FB

Trận này thi đấu theo luật tán thủ (Sanda, dạng đối kháng của võ Trung Quốc, cấm vật lộn trên mặt đất). Dù vậy Đinh Hạo vẫn tỏ ra lúng túng. 

Anh liên tục bị quật ngã, trúng đòn liên hoàn và không thể hiện được ưu thế nào. Theo trang The Taichi Notebook, Đinh Hạo “bị Từ Hiểu Đông đè bẹp”. Và chỉ nhờ trọng tài can thiệp mà trận đấu kết thúc với kết quả hòa đầy tranh cãi.

Nhiều võ sĩ chuyên nghiệp từng thọ giáo Vịnh Xuân - Ảnh: C.A.

Một năm sau, cũng chính Đinh Hạo tái đấu một võ sĩ tán thủ chuyên nghiệp khác. Và lần này anh bị hạ knock-out chỉ sau vài hiệp. 

Tờ Bloody Elbow mô tả: “Đinh Hạo, võ sư Vịnh Xuân, lại một lần nữa bị đánh gục. Và trận đấu phải dừng khi anh ngã sõng soài trên sàn”.

Những trận thua này phản ánh thực tế rằng Vịnh Xuân nguyên bản không được xây dựng cho đấu đài có luật lệ, vốn yêu cầu khả năng chịu đòn, kỹ năng vật lộn, khóa giữ và tập đối kháng cường độ cao. 

Trong khi đó các môn võ được chứng minh hiệu quả hơn - như tán thủ, muay Thái hay nhu đạo Brazil - lại phát triển đầy đủ những yếu tố đó.

Vì sao Vịnh Xuân thiếu thực chiến?

Các chuyên gia võ thuật hiện đại nhìn nhận rằng Vịnh Xuân vốn được thiết kế cho tình huống cận chiến ngoài đời thực, với nhiều đòn đánh vào điểm yếu như mắt, yết hầu, hạ bộ. 

Tuy nhiên trên võ đài chuyên nghiệp, những chiêu thức này đều không hợp lệ. Đồng thời, Vịnh Xuân ít chú trọng đến khóa giữ cận chiến (clinch), kỹ năng đấu ngã (takedown) và vật lộn dưới đất, vốn là phần cốt lõi trong võ tổng hợp.

Một phân tích trên Dragon Inst chỉ rõ: “Vịnh Xuân hữu ích ở một số nguyên lý. Tuy nhiên nó thiếu tập luyện đối kháng thường xuyên, thiếu kinh nghiệm thực chiến dài hiệp. Chính điều này khiến môn phái dần lạc hậu trước môi trường võ đài chuyên nghiệp”.

Nhiều võ sĩ vẫn theo học Vịnh Xuân

Dù vậy không thể phủ nhận rằng nhiều võ sĩ tên tuổi đã tìm cách khai thác nguyên lý Vịnh Xuân và áp dụng thành công.

Tony Ferguson, cựu vô địch tạm thời hạng nhẹ UFC, nổi tiếng thường dùng mộc nhân Vịnh Xuân trong tập luyện. 

Anh rèn phản xạ nhanh, khả năng áp sát, dùng cùi chỏ và đòn tay ở cự ly gần - những đặc trưng của Vịnh Xuân. 

Trên diễn đàn Sherdog, các chuyên gia võ thuật nhận định: “Ferguson dùng rất nhiều nguyên lý Vịnh Xuân khi cận chiến. Những cú chỏ, cách tiếp cận của anh, tất cả đều mang dáng dấp của Vịnh Xuân. Và chúng phát huy hiệu quả trong võ tổng hợp”.

Ferguson rèn luyện mộc nhân của Vịnh Xuân - Ảnh: YT

Anderson Silva, huyền thoại người Brazil, cũng từng học võ triết lý của Lý Tiểu Long, trong đó có Vịnh Xuân. 

Ông nổi tiếng với khả năng “trapping” - chặn và khống chế tay đối thủ để tung đòn phản công tức thì. Chính kỹ năng này từng giúp Silva hạ gục nhiều đối thủ ở UFC.

Jon Jones, võ sĩ được coi là giỏi nhất lịch sử UFC, cũng từng thừa nhận anh áp dụng nguyên lý Vịnh Xuân, đặc biệt là cú đá chặn khớp gối (oblique kick) để phá nhịp di chuyển. Đòn này xuất phát từ triết lý kiểm soát đường trung tuyến của Vịnh Xuân và đã trở thành vũ khí quen thuộc giúp Jones làm chủ thế trận.

Tony Ferguson dũng mãnh trên võ đài - Ảnh: UFC

Qua những ví dụ cụ thể, có thể nói Vịnh Xuân quyền nguyên bản khó lòng thành công khi bước lên võ đài chuyên nghiệp. 

Nhưng khi được chắt lọc nguyên lý và kết hợp với những môn võ hiện đại khác - như quyền anh, muay Thái, vật, Jiu-Jitsu - Vịnh Xuân vẫn có chỗ đứng trong làng võ đỉnh cao.

Giới chuyên môn kết luận rằng giá trị của Vịnh Xuân nằm ở nguyên lý di chuyển, áp sát và kiểm soát trung tuyến, chứ không nằm ở việc duy trì như một hệ phái độc lập trong thi đấu. 

Như Tony Ferguson từng nói: “Tôi dùng Vịnh Xuân để rèn phản xạ, để đối thủ luôn bị áp lực khi tôi ở cự ly gần. Nhưng để thắng, tôi phải kết hợp với những môn võ khác".

HUY ĐĂNG

Nguồn: https://tuoitre.vn/vinh-xuan-quyen-co-thang-noi-ai-tren-vo-dai-chuyen-nghiep-20250819113508323.htm