Theo khảo sát của nền tảng học ngôn ngữ Babbel, 67% học sinh và sinh viên người Anh thừa nhận họ hiếm khi hoặc chưa từng sử dụng dấu chấm phẩy. Trong khi đó, chỉ 11% cho biết họ thường xuyên dùng dấu câu này. Trong số những người tham gia khảo sát, có tới hơn một nửa số học sinh, sinh viên được hỏi không biết hoặc không hiểu chính xác cách sử dụng dấu chấm phẩy.
Vào thế kỷ 19, dấu chấm phẩy từng xuất hiện với tần suất cao trong các tác phẩm văn học Anh, ước tính cứ viết khoảng 205 từ, các tác giả sẽ có một lần sử dụng dấu chấm phẩy. Thế nhưng ngày nay, tần suất ấy đã giảm xuống, ước tính viết ra khoảng 390 từ, tác giả mới có một lần sử dụng dấu chấm phẩy.
Sự biến mất dần của dấu chấm phẩy nói lên nhiều điều về phong cách diễn đạt được ưa chuộng hiện nay (Ảnh minh họa: DM).
Giới chuyên gia ngôn ngữ cho biết dấu chấm phẩy dùng để nối hai mệnh đề chính có nội dung tương đồng hoặc đối lập với nhau, đặc biệt khi người viết không muốn dùng các liên từ để nối hai mệnh đề và cũng không muốn đặt dấu chấm câu để tách biệt thành hai câu riêng lẻ.
Việc sử dụng dấu chấm phẩy được đánh giá là tinh tế, nhằm mục đích ngắt ý tạo sự rõ ràng, mạch lạc, nhưng cũng có chút phức tạp về mặt nội dung, khiến không ít người dùng hiện nay cảm thấy “ngại ngần”. Dấu chấm phẩy thường được dùng trong các câu có nội dung phức tạp, khi ấy, dấu chấm phẩy giúp phân tách rõ nội dung, đảm bảo tính mạch lạc.
Tác giả Lisa McLendon - tác giả của cuốn sách viết về ngữ pháp tiếng Anh The Perfect English Grammar Workbook - cũng nhận thấy rằng sự hiểu biết của người dùng đương đại đối với dấu chấm phẩy ngày càng mai một, dù đây từng là một dấu câu thiết yếu trong văn phong học thuật.
Lịch sử của dấu chấm phẩy
Dấu chấm phẩy có lịch sử hơn 500 năm. Nó xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1494 tại Venice, Ý. Khi ấy, những người thợ in và những người làm công tác xuất bản của nhà xuất bản Aldus Manutius đã sáng tạo ra một dấu câu mới. Mục đích là tạo ra một loại dấu câu trung hòa giữa dấu phẩy và dấu chấm, nhằm biểu thị một sự ngắt ý mạnh hơn dấu phẩy, nhưng nhẹ hơn dấu chấm.
Trong thế kỷ 20, nhà văn người Anh Virginia Woolf (1882-1941) từng mở đầu tác phẩm Mrs Dalloway (Bà Dalloway) bằng hàng loạt dấu chấm phẩy, tạo nên phong cách văn học đặc trưng của bà, thể hiện phần nào tiết tấu nội tâm của tác giả trong sáng tác.
Nhà nghiên cứu lịch sử và triết học khoa học người Mỹ - Cecelia Watson - thậm chí đã viết hẳn một cuốn sách để nói về dấu chấm phẩy (Ảnh: W).
Ngược lại, nhà văn Mỹ Kurt Vonnegut (1922-2007) lại kịch liệt phản đối dấu chấm phẩy. Ông từng có cách nói hài hước về chính nghề nghiệp mà mình theo đuổi: “Nếu bạn thực sự muốn làm cha mẹ đau lòng, hãy theo đuổi nghệ thuật, nhưng nhớ đừng bao giờ dùng dấu chấm phẩy”.
Ông gọi dấu chấm phẩy là thứ dấu câu “lưỡng tính, giả tạo, vô nghĩa lý, chỉ để chứng tỏ người viết từng học đại học”.
Năm 2019, nhà nghiên cứu lịch sử và triết học khoa học người Mỹ - bà Cecelia Watson - thậm chí đã viết hẳn một cuốn sách để nói về dấu chấm phẩy.
Cuốn sách mang tên Semicolon: How a Misunderstood Punctuation Mark Can Improve Your Writing, Enrich Your Reading and Even Change Your Life (tạm dịch: Dấu chấm phẩy: Dấu câu hay bị hiểu lầm nhưng có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng viết, làm giàu kỹ năng đọc và thậm chí làm thay đổi cuộc sống bạn).
Nhà nghiên cứu Cecelia Watson nhận định: “Dấu chấm phẩy cô đọng những nỗi niềm và khát vọng của con người trong lĩnh vực ngôn ngữ, phản ánh câu chuyện về giai cấp và trình độ giáo dục. Dấu câu bé nhỏ này là sự chưng cất của những tư tưởng lớn”.
Có thể nói, sự biến mất dần của dấu chấm phẩy không đơn thuần là sự thay đổi về cách viết, mà còn là biểu hiện của một xã hội ngày càng đơn giản hóa cách thức diễn đạt, ưa chuộng lối hành văn ngắn gọn, dễ hiểu và ít cầu kỳ.
Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/500-nam-sau-khi-ra-doi-dau-cham-phay-sap-bi-tuyet-chung-20250613154550633.htm
![[Ảnh] Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp lãnh đạo một số tập đoàn của Thụy Điển](https://vphoto.vietnam.vn/thumb/1200x675/vietnam/resource/IMAGE/2025/6/14/4437981cf1264434a949b4772f9432b6)
Bình luận (0)