AI mách nước trúng số, canh bạc may rủi hay mỏ vàng cho doanh nghiệp?

Vừa qua, bà Carrie Edwards sống tại Midlothian, Virginia (Mỹ), quyết định thử vận may với xổ số Powerball lần đầu tiên qua mạng. Bối rối trước ma trận các con số, bà nảy ra một ý tưởng của thời đại, đó là hỏi ChatGPT. “Này ChatGPT, hãy cho tôi vài con số cho giải độc đắc 1,7 tỷ USD này được không?”, bà đã hỏi như vậy.

Chatbot nổi tiếng này đã trả lời một cách đầy thực tế: “Carrie, bạn biết rằng tất cả chỉ là may mắn thôi, đúng không?”. Dù vậy, nó vẫn đưa ra một dãy số. Edwards đã dùng chúng để đặt cược và bỏ thêm 1 USD cho tùy chọn nhân giải thưởng.

2 ngày sau, một thông báo hiện lên trên điện thoại của bà: “Hãy nhận tiền trúng số của bạn”. Ban đầu, bà nghĩ đó là một trò lừa đảo. Nhưng khi đăng nhập vào tài khoản, bà sững sờ khi thấy mình đã trúng giải thưởng 50.000 USD, và nhờ tùy chọn 1 USD kia, số tiền được nhân 3, lên thành 150.000 USD (khoảng 3,8 tỷ đồng).

Câu chuyện của Carrie Edwards nhanh chóng lan truyền khắp thế giới, thổi bùng lên một cơn sốt mới, đó là dùng trí tuệ nhân tạo để săn tìm vận may. Trên mạng xã hội, một người dùng có tên Ariel hào hứng khoe đã thắng 11 USD nhờ dãy số từ AI. Tại Thái Lan, một người đàn ông cũng tuyên bố trúng 59 USD theo cách tương tự.

Từ khóa “dùng AI dự đoán xổ số” trở thành một xu hướng tìm kiếm nóng hổi. Các diễn đàn, mạng xã hội đầy ắp những câu hỏi, những chia sẻ kinh nghiệm, và cả những hy vọng đổi đời nhờ vào một vài dòng lệnh.

AI mách nước trúng số, canh bạc may rủi hay mỏ vàng cho doanh nghiệp? - 1 — Từ vài chục USD đến hàng trăm nghìn USD, AI đang được cộng đồng mạng tung hô như một "thầy bói" thời công nghệ (Minh họa: LinkedIn).

Nhưng dưới góc nhìn kinh doanh, câu chuyện không chỉ dừng lại ở sự may mắn của một vài cá nhân mà nó mở ra một cuộc thảo luận lớn hơn nhiều: Đâu là giá trị thật sự của AI, và đâu là ảo tưởng ngọt ngào mà chúng ta cần phải tỉnh táo?

AI không phải là cây đũa thần

Liệu AI có thực sự “nhìn thấy” tương lai? Câu trả lời dứt khoát từ các chuyên gia và nhà khoa học dữ liệu là “không”.

Bản chất của xổ số là một trò chơi dựa trên sự ngẫu nhiên tuyệt đối. Mỗi quả bóng được rút ra là một sự kiện độc lập, không bị ảnh hưởng bởi những lần quay trước đó. Không có một quy luật, một mẫu hình nào để một cỗ máy, dù thông minh đến đâu, có thể phân tích và dự đoán.

Vậy ChatGPT đã làm gì? Về cơ bản, nó hoạt động như một công cụ tự động hoàn thành siêu cấp. Được huấn luyện trên kho dữ liệu văn bản khổng lồ, các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như ChatGPT cực kỳ giỏi trong việc nhận diện mẫu ngôn ngữ và dự đoán từ tiếp theo.

Khi bạn yêu cầu nó chọn số, nó chỉ đơn thuần thực hiện một nhiệm vụ, đó là tạo ra một dãy số ngẫu nhiên dựa trên các thuật toán nội tại. Dãy số này không hề may mắn hơn dãy số bạn tự nghĩ ra, hay dãy số do chính chiếc máy bán vé tự chọn (Quick Pick).

Nói cách khác, việc Carrie Edwards trúng số nhờ ChatGPT cũng tương tự như việc bà trúng số khi nhắm mắt chỉ vào một tờ lịch. Đó là sự trùng hợp ngẫu nhiên đầy thú vị, nhưng hoàn toàn không phải là chiến lược đầu tư hay phương pháp có thể sao chép.

Thậm chí, việc chạy theo xu hướng này còn tiềm ẩn một rủi ro kinh doanh thú vị. Giả sử hàng triệu người cùng hỏi ChatGPT câu lệnh tương tự, và AI có xu hướng đưa ra những dãy số na ná nhau.

Nếu một trong những dãy số đó trúng độc đắc, giải thưởng khổng lồ sẽ phải chia cho hàng triệu người, và phần thưởng mỗi người nhận được sẽ trở nên vô cùng nhỏ bé. Canh bạc dựa vào AI bỗng trở thành cuộc chơi có xác suất thắng cực thấp và lợi nhuận kỳ vọng còn thấp hơn nữa.

Vậy, nếu AI không thể giúp bạn trúng số, thì cơn sốt đầu tư hàng tỷ USD vào công nghệ này từ các doanh nghiệp trên toàn cầu có phải là sự lãng phí? Câu trả lời là không. Họ không đi tìm may mắn mà đang tìm kiếm "cỗ máy in tiền" theo một cách hoàn toàn khác.

"Giải độc đắc" thực sự: AI là bộ nhân năng suất cho doanh nghiệp

Câu chuyện của Carrie Edwards rất truyền cảm hứng, đặc biệt là khi bà quyết định dành toàn bộ 150.000 USD để quyên góp cho 3 tổ chức từ thiện, nhằm ghi nhớ người chồng quá cố và giúp đỡ cộng đồng. Hành động của bà cho thấy giá trị lớn nhất không nằm ở những con số may mắn mà ở cách chúng ta sử dụng nguồn lực của mình.

Bài học cốt lõi là thay vì cố gắng sử dụng AI để dự đoán những điều không thể, các doanh nghiệp thông minh đang khai thác sức mạnh thực sự của nó.

Một nhà khoa học dữ liệu với hơn 10 năm kinh nghiệm đã ví von AI như một phi công phụ hay một thực tập sinh thông minh. Nó không thể thay thế phi công trưởng (là bạn) nhưng nó có thể gánh vác những nhiệm vụ lặp đi lặp lại, tốn thời gian và dễ gây mệt mỏi.

Nó giúp bạn tự động hóa những việc nhàm chán, để bạn có thêm không gian tinh thần và thời gian tập trung vào những gì thực sự tạo ra giá trị: tư duy chiến lược, sáng tạo đột phá và ra quyết định quan trọng.

Dưới đây là cách mà "giải độc đắc" AI đang được ứng dụng trong thế giới kinh doanh:

Tối ưu hóa thời gian và nguồn lực: Một nhà khoa học dữ liệu có thể mất hàng giờ để viết và gỡ lỗi một truy vấn SQL phức tạp. Với AI, anh ta có thể nhận được một đoạn code mẫu trong vài giây, giúp tiết kiệm thời gian để phân tích kết quả.

Một nhà quản lý dự án có thể yêu cầu AI tóm tắt một tài liệu kỹ thuật dài 50 trang thành 5 gạch đầu dòng dễ hiểu để báo cáo cho ban lãnh đạo. Đây chính là lợi tức đầu tư (ROI) hữu hình: thời gian được tiết kiệm, dự án được đẩy nhanh tiến độ.

Cải thiện giao tiếp và vận hành: Việc soạn thảo một email lịch sự để hỏi về tiến độ dự án hay một tin nhắn Slack thông báo cập nhật có thể được AI xử lý một cách chuyên nghiệp. Điều này giúp loại bỏ những rào cản giao tiếp nhỏ nhặt, đảm bảo luồng thông tin trong doanh nghiệp luôn trôi chảy, đặc biệt trong các môi trường làm việc từ xa.

Công cụ động não và tạo mẫu nhanh: Khi bí ý tưởng cho một chiến dịch marketing, một đội ngũ có thể yêu cầu AI "đóng vai khách hàng" và đưa ra những câu hỏi phản biện, hoặc gợi ý 10 tiêu đề email quảng cáo khác nhau. AI trở thành một đối tác sáng tạo, giúp các nhóm vượt qua trở ngại ban đầu và nhanh chóng tạo ra các sản phẩm mẫu để thử nghiệm.

Hỗ trợ logic và giải quyết vấn đề: Lập trình viên từ lâu đã có một phương pháp gọi là "gỡ lỗi bằng vịt cao su", tức là giải thích vấn đề của mình cho một chú vịt cao su để tự tìm ra lỗi. AI đang trở thành "con vịt cao su thông minh nhất thế giới". Bằng cách trình bày vấn đề, AI không chỉ lắng nghe mà còn có thể đưa ra những gợi ý hữu ích.

AI mách nước trúng số, canh bạc may rủi hay mỏ vàng cho doanh nghiệp? - 2 — Nếu được sử dụng đúng cách, AI có thể giúp một cá nhân đạt hiệu suất ngang tầm cả một đội ngũ (Ảnh: Envato Elements).

Lời khuyên khai thác AI an toàn, hiệu quả

Cơn sốt "dùng AI trúng số" là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về sự cần thiết của tư duy phản biện. Giống như bất kỳ công cụ quyền năng nào, AI có thể là một tài sản khổng lồ hoặc một cái bẫy nguy hiểm, tùy thuộc vào cách chúng ta sử dụng.

Để khai thác "mỏ vàng" AI một cách hiệu quả và an toàn, các doanh nghiệp cần ghi nhớ 3 nguyên tắc vàng:

Bảo mật là trên hết: Không được chia sẻ dữ liệu kinh doanh nhạy cảm, thông tin khách hàng, hoặc bí mật thương mại vào các phiên bản AI công cộng. Hãy xem xét các giải pháp AI doanh nghiệp có cam kết bảo mật rõ ràng.

Luôn kiểm chứng: AI có thể "ảo giác", tức là bịa ra thông tin nhưng trình bày một cách cực kỳ thuyết phục. Mọi kết quả do AI tạo ra, từ một đoạn code, một con số tài chính, đến một điều khoản pháp lý, đều phải được con người kiểm tra lại một cách cẩn thận.

Coi AI là công cụ hỗ trợ, không phải chân lý: AI không có khả năng hiểu sâu sắc bối cảnh, văn hóa doanh nghiệp hay các sắc thái tinh tế trong giao tiếp của con người. Sự sáng tạo thực thụ và những quyết định mang tính đột phá vẫn phải đến từ trí tuệ và kinh nghiệm của bạn.

Câu chuyện của Carrie Edwards là một nốt nhạc vui trong bản giao hưởng phức tạp về trí tuệ nhân tạo. Nó cho thấy sức mạnh của sự may mắn và lòng nhân ái. Nhưng đừng để sự lấp lánh của 150.000 USD làm lu mờ đi giá trị thực sự.

Canh bạc xổ số với AI chắc chắn thua về mặt dài hạn. Nhưng ván cược vào việc ứng dụng AI một cách thông minh để nâng cao năng suất, tối ưu hóa quy trình và giải phóng sức sáng tạo của con người lại là một khoản đầu tư chắc chắn sẽ sinh lời.

Giải độc đắc lớn nhất mà AI trao cho chúng ta không phải là tiền từ trên trời rơi xuống mà là cơ hội để làm việc thông minh hơn, nhanh hơn và hiệu quả hơn. Đó mới chính là "tờ vé số" mà mọi doanh nghiệp nên theo đuổi.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/ai-mach-nuoc-trung-so-canh-bac-may-rui-hay-mo-vang-cho-doanh-nghiep-20250923092533816.htm