An toàn vệ sinh thực phẩm từ những chuyện tưởng nhỏ mà không nhỏ

Những ai từng sống và làm việc ở Đà Nẵng, nhất là ở địa bàn quận Hải Châu (cũ), có lẽ từng biết câu chuyện năm 2017, UBND quận này đã vận động các cơ sở, nhà hàng, quán ăn đường phố sử dụng thìa (muỗng) không rãnh để góp phần ngăn chặn ngộ độc thực phẩm. Khi ấy, bằng sự vận động tài trợ từ doanh nghiệp và mạnh thường quân, quận Hải Châu đã đổi hơn 9.000 chiếc thìa không rãnh để đảm bảo vệ sinh...

Cần sử dụng vật dụng đảm bảo an toàn để bảo vệ sức khỏe. Ảnh: M.H

Câu chuyện tưởng là nhỏ này nhưng lại có ý nghĩa không nhỏ. “Nhỏ” là vì sử dụng thìa không rãnh sẽ dễ dàng vệ sinh hơn và hạn chế việc thức ăn bám lại trong rãnh, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn, xa hơn là đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

“Không nhỏ” là chủ trương này thể hiện sự quan tâm của chính quyền địa phương đến chất lượng cuộc sống. Cụ thể hơn là an toàn vệ sinh thực phẩm trên từng món ăn, bàn ăn và bữa ăn của mỗi gia đình và thực khách...

Ngày nay khi xã hội phát triển, quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra với tốc độ nhanh, người ta cũng vội vã hơn trong lao động, học tập và cả trong ăn uống. Chính vì vậy, nhiều người muốn sử dụng những gì nhanh, tiện lợi, thậm chí trong ăn uống thì ít phải chùi rửa nhất. Đó là chưa kể tận dụng những dụng cụ không phải chuyên dùng để chứa đựng thực phẩm.

Điều này dù vô tình hay cố ý thì không những gây ô nhiễm môi trường mà về lâu dài còn làm tổn hại sức khỏe, là nguyên nhân của những căn bệnh nguy hiểm, trong đó điển hình là ung thư.

Trước hết là về sử dụng đồ nhựa liên quan đến thực phẩm, đồ ăn thức uống. Tình trạng phổ biến hiện nay là sử dụng nhựa tái chế để đựng thức ăn nhanh, đồ ăn, thức uống mua mang về...

Theo Phó Giáo sư Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội, chia sẻ trên Báo Vietnamnet thì chúng ta đang sử dụng phần lớn túi nilon tái chế gây nhiều nguy cơ nhiễm chì, cadimi cho người sử dụng.

Quả thật là không khó bắt gặp tình trạng người dân mua bún, mì, phở, cháo mang về mà tất cả nước lèo, nước nhưn được cho vào những túi nilon trong trong điều kiện nhiệt độ lên tới hơn 100 độ. Không cần có kiến thức cao thì cũng biết, với nhiệt độ cao như vậy sẽ có những phản ứng hóa nhiệt nào đó xảy ra, tạo ra những hoạt chất gây bệnh, trong đó có ung thư.

Được biết, túi nilon có 2 loại là loại được sản xuất từ 100% các hạt nhựa PV và PP nguyên sinh từ dầu mỏ nguyên chất (loại này không gây hại cho con người). Loại thứ hai là loại túi nilon đang dùng phổ biến là loại tái chế từ nhiều sản phẩm nhựa đã qua sử dụng, thậm chí có cả thùng đựng sơn.

Trong quá trình tái chế, nhựa thủ công sẽ hấp thu các kim loại nặng như cadimi, chì là những chất dẫn đến căn bệnh ung thư. Đáng chú ý, quá trình thôi nhiễm chất độc từ túi nilon diễn ra mạnh khi chịu tác động lớn của nhiệt.

Túi ni lon hoặc hộp xốp để đựng thực phẩm nóng như sữa đậu nành, nước canh, nước lèo, cơm ở 70-80 độ C sẽ khiến các chất phụ gia làm mềm, dẻo, dai túi nilon, gây phản ứng phụ và dễ dàng thôi nhiễm chất độc vào thức ăn. Túi nilon sẽ tan chảy khi đựng canh nóng và nhiều người nuốt vào bụng mà không hay biết.

Ngoài ra, vẫn còn có trường hợp dùng vỏ thùng đựng sơn đã qua sử dụng để chứa đồ ăn, cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư...

Trong thực tế, vẫn còn những quán bún bò hoặc món gì có dùng sả làm gia vị, chẳng hạn như món heo giả cầy..., một số quán dùng dây nilon để cột rồi thả vào nồi nước bún hoặc nước nấu các món ăn nêu trên.

Ngoài ra, nếu có lá dứa thì được cột dây cao su rồi bỏ vào nồi. Đặc biệt là những loại thực phẩm có nhiều axit như dấm chua, dưa chua, hành, tỏi chua, các thực phẩm chứa dầu hay các cá thực phẩm mặn như nước mắm, mắm ruốc... khi đựng thẩu, lọ, túi nilon làm từ nhựa tái chế cũng rất nguy hiểm vì có chất điện ly khiến việc hòa tan rất nhanh.

Đến các quán ăn, mọi người sẽ không khó nhận ra hành tỏi, ớt chua đựng trong các thẩu, hũ nhựa nhiều ngày trên bàn, chưa kể là bên trong còn bỏ sẵn cái thìa nhựa hay thìa bằng kim loại.

Về an toàn vệ sinh thực phẩm còn nhiều chuyện mang tính vĩ mô liên quan đến cơ chế quản lý, chế tài...

Nhưng những chuyện mang tính “vi mô” như cái thìa không rãnh đến cách sử dụng đồ nhựa trong chế biến và bao gói, đựng thức ăn nêu trên nên được quan tâm một cách nghiêm túc. Đây không chỉ là phong trào mang tính nhất thời mà phải “ngấm” vào nhận thức, thói quen của mỗi người để hướng tới một xã hội trong sạch về môi trường, mạnh khỏe về thể chất và xa hơn là tương lai của giống nòi.

Nguồn: https://baodanang.vn/an-toan-ve-sinh-thuc-pham-tu-nhung-chuyen-tuong-nho-ma-khong-nho-3305090.html