Bắc Bộ còn nhiều ngày mưa lớn, khả năng xuất hiện El Nino thấp

Theo Trung tâm dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, dự báo từ nay đến đầu năm 2026, hiện tượng ENSO vẫn ở trạng thái trung tính và xác xuất xuất hiện El Nino/La Nina rất thấp.

Về thời tiết từ nay đến cuối năm, nắng nóng tập trung đến hết tháng 8 tại Bắc Bộ và Trung Bộ, sau đó giảm dần. Bên cạnh đó, Bắc Bộ còn nhiều ngày mưa lớn đến tháng 9 và vùng mưa sẽ dịch chuyển dần vào Trung Bộ. Một số nơi mưa cao hơn 10- 30% so với trung bình nhiều năm (TBNN).

Từ đầu năm đến nay, thời tiết của Việt Nam chịu tác động từ hiện tượng ENSO ở trạng thái trung tính, biểu hiện là ít có các đợt nắng nóng gay gắt, nắng nóng kéo dài và mưa nhiều hơn. Nhiệt độ trung bình tháng 5, tháng 6 tại các khu vực trên cả nước phổ biến xấp xỉ TBNN, riêng khu vực Thanh Hóa đến Hà Tĩnh trong tháng 5 phổ biến thấp hơn TBNN từ 0,5-1 độ C.

Khu vực Bắc Bộ xảy ra 6 đợt nắng nóng với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến từ 35-38 độ C, có nơi cao hơn. Đáng chú ý, dù 2 tháng qua là cao điểm mùa hè nhưng các đợt nắng nóng thường chỉ kéo dài 1-3 ngày, và duy nhất đợt nắng nóng ngày 1-2/6 ghi nhận nhiệt độ cao nhất ngày đến 37-39 độ C và xuất hiện những điểm quan trắc đạt 40 độ C.

Khu vực Trung Bộ, các tỉnh Thanh Hóa đến Huế và duyên hải Nam Trung Bộ cũng ghi nhận 6 đợt nắng nóng, mỗi đợt từ 2-6 ngày. Trong đó, thời kỳ từ ngày 7-9/5 và ngày 2/6, khu vực Thanh Hóa - Nghệ An có nơi có nắng nóng đặc biệt gay gắt với nhiệt độ từ 40 độ C như tại Tương Dương (Nghệ An), Quỳ Châu (Nghệ An); Hương Sơn (Hà Tĩnh).

Khu vực cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ trong nửa đầu tháng 5/2025 xuất hiện nhiều ngày nắng nóng, trong đó nắng nóng diện rộng tập trung tại các tỉnh Đông Nam Bộ với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 35-37 độ C, có nơi trên 37 độ C. Từ ngày 10/5 đến nay, nắng nóng suy giảm và chỉ còn xuất hiện cục bộ, riêng miền Đông một số ngày có nắng nóng diện rộng.

Về tình hình mưa, từ tháng 5 đến nay, khu vực Bắc Bộ và khu vực Thanh Hóa đến Huế, duyên hải Nam Trung Bộ đều xảy ra 9 đợt mưa diện rộng, chỉ cách vài ngày lại có một đợt. Một số trạm khí tượng đã quan trắc được giá trị lượng mưa ngày và lượng mưa tháng vượt giá trị lớn nhất từng xuất hiện trong quá khứ.

Tổng lượng mưa trong tháng 5 trên hầu khắp cả nước phổ biến cao hơn từ 20-80% so với TBNN. Tại Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị, khu vực cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ có nơi cao hơn 80-150%, cục bộ có nơi trên 200% so với TBNN. Nơi ít mưa hơn so với cùng kỳ các năm là khu vực từ Đà Nẵng đến Gia Lai.

Sang tháng 6, tổng lượng mưa ở nhiều khu vực cao hơn từ 20-50% so với TBNN, đặc biệt các tỉnh từ Hà Tĩnh đến tỉnh Quảng Ngãi cao hơn từ 300- 600%. Nguyên nhân là đợt mưa từ ngày 10-13/6 dưới ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 1 khiến khu vực này có mưa to đến rất to, lượng mưa phổ biến 250-500mm, có nơi trên 600mm. Những nơi ít mưa hơn cùng kỳ các năm là ven biển Đông Bắc Bộ, Thanh Hóa, Nghệ An, Khánh Hòa và Nam Bộ .

Trong nửa đầu tháng 7, khu vực duyên hải Nam Trung Bộ, cao nguyên Trung Bộ và Nam Bộ phổ biến thấp hơn TBNN, trong khi các nơi khác cao hơn từ 20-80%. Đáng chú ý, khu vực từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi có nơi có tổng lượng mưa cao hơn từ 2-3 lần so với TBNN cùng thời kỳ.

Dự báo có khoảng 8–11 cơn bão hoạt động trên Biển Đông

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia nhận định, hiện tại, hiện tượng ENSO tiếp tục trong điều kiện trung tính do điều kiện nhiệt độ mặt nước biển khu vực xích đạo trung tâm Thái Bình Dương ở mức tương đương so với TBNN trong tuần đầu tháng 7/2025. Từ tháng 8/2025 đến tháng 1/2026, khả năng cao ENSO tiếp tục duy trì trạng thái trung tính.

Dự báo có khoảng 8–11 cơn bão hoạt động trên Biển Đông, trong đó 4–5 cơn có thể ảnh hưởng đến đất liền. Bão có xu hướng tập trung vào nửa cuối mùa mưa bão, ảnh hưởng nhiều đến miền Trung. Không loại trừ khả năng xuất hiện bão/ATNĐ trong tháng 1/2026 trên Nam Biển Đông.

Đáng chú ý, các đợt mưa vừa, mưa to có khả năng xuất hiện ở nhiều nơi trên cả nước. Trong đó, mưa lớn diện rộng tập trung ở Bắc Bộ trong tháng 8-9, Trung Bộ trong tháng 9-10 với một số nơi mưa cao hơn 10–30% so với TBNN. Sang tháng 11–12, mưa lớn xảy ra nhiều hơn ở Hà Tĩnh–Quảng Ngãi và phía Đông của cao nguyên Trung Bộ.

Nắng nóng giảm dần từ tháng 8 và không khí lạnh hoạt động mạnh dần từ khoảng tháng 10, gia tăng cường độ từ tháng 11/2025. Rét đậm, rét hại có thể xảy ra diện rộng ở Bắc Bộ từ nửa cuối tháng 12/2025, mức độ tương đương TBNN. Cần đề phòng sương muối, băng giá ở vùng núi cao.

Lượng mưa: Tháng 8–10/2025: Phổ biến xấp xỉ TBNN; cao hơn 20–40% tại ven biển Đông Bắc Bộ, Phú Thọ, Thanh Hóa và từ Nam Nghệ An đến Quảng Ngãi.

Tháng 11/2025 – 1/2026: TLM ở Bắc Bộ, Thanh Hóa đến Quảng Trị, Tây Nguyên và Nam Bộ thấp hơn 5–15%; riêng Huế đến Quảng Ngãi và một số nơi Nam Trung Bộ cao hơn 5–15% so với TBNN.

Sang giai đoạn từ tháng 11/2025-1/2026, khả năng có từ 2-3 cơn bão/áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) hoạt động trên khu vực Biển Đông, trong đó 1-2 cơn sẽ ảnh hưởng đến Việt Nam.

ENSO là viết tắt của El Nino dao động phương Nam (El Nino - Southern Oscillation). ENSO là hiện tượng khí hậu rộng lớn hơn bao gồm 3 trạng thái: trung tính, El Nino và La Nina. Có thể hiểu đơn giản, ENSO là trạng thái tổng quan của cả El Nino, La Nino và trung tính. Chính vì đặc tính của từng kiểu thời tiết mà ENSO có thể chi phối tình trạng nóng lên và lạnh đi của Trái đất. Trong khi El Nino và La Nina đề cập tới sự nóng lên và lạnh đi của riêng vùng biển Đông Thái Bình Dương thì ENSO lại đề cập tới toàn bộ chu kỳ thay đổi của nhiệt độ nước biển của toàn Thái Bình Dương.

Chu kỳ của ENSO có thể tác động đáng kể đến các kiểu thời tiết, biểu hiện ở khí hậu, nhiệt độ, lượng mưa và gây biến đổi khí hậu trên toàn thế giới, đặc biệt là các khu vực như châu Á, châu Phi và Bắc Mỹ.

Thời gian này cần đề phòng những đợt mưa vừa, mưa to tại khu vực từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi và phần phía đông các tỉnh Gia Lai đến Lâm Đồng trong tháng 11, 12/2025. Nhiều khả năng khu vực Nghệ An đến Lâm Đồng sẽ có tổng lượng mưa cao hơn từ 10-25% so với TBNN, các nơi khác xấp xỉ TBNN cùng thời kỳ.

Thu Cúc

Nguồn: https://baochinhphu.vn/bac-bo-con-nhieu-ngay-mua-lon-kha-nang-xuat-hien-el-nino-thap-102250717103945241.htm