Bắt giữ hơn 19.000 vụ buôn bán ma túy trong 9 tháng năm 2025

Thông tin trên được Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết tại Hội nghị triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, sáng 9/10. Hội nghị trực tuyến do Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì.

Tam giác vàng là "điểm nóng" của sản xuất và tiêu thụ ma túy toàn cầu

Tại Hội nghị, Thượng tướng Nguyễn Văn Long cho biết, tội phạm ma túy đang trở thành "đại dịch thầm lặng" trên phạm vi toàn cầu, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe nhân dân, giống nòi và sự phát triển bền vững của các quốc gia. Đáng chú ý, theo báo cáo của Cơ quan phòng, chống ma túy và tội phạm của Liên Hợp Quốc, tình hình tội phạm, tệ nạn ma túy trên thế giới và trong khu vực diễn biến phức tạp, ngày càng nghiêm trọng và có xu hướng gia tăng mạnh cả về nguồn cung và nguồn cầu. Về nguồn cung, lượng ma túy sản xuất bình quân hằng năm ước tính lên đến 3.000 tấn các loại, các chất ma tuý mới liên tục xuất hiện với hơn 1.180 loại nhằm đối phó với lực lượng chức năng. Về nguồn cầu, hiện có 316 triệu người trên thế giới sử dụng ma túy, trung bình mỗi năm tăng khoảng 3%.

Không chỉ vậy, khu vực Đông Nam Á, đặc biệt là Tam giác vàng, vẫn đang là "điểm nóng" của sản xuất và tiêu thụ ma túy toàn cầu. Theo thống kê, sản lượng ma túy tại đây đã tăng tới 30%, diện tích trồng cây thuốc phiện tăng 28% và lượng heroin, morphin bị thu giữ tăng gần 90%. Điều đáng lo ngại là, một số quốc gia trong khu vực đã thực hiện chính sách hợp pháp hóa một số loại ma túy, vô hình trung tạo áp lực trực tiếp đến công tác đấu tranh phòng chống ma túy tại Việt Nam.

Cùng với đó, các phương thức phạm tội ngày càng tinh vi. Tội phạm ma túy không còn chỉ hoạt động theo lối truyền thống, mà đã tận dụng công nghệ cao để đối phó với lực lượng chức năng – từ việc sử dụng thiết bị bay không người lái, đào hầm xuyên biên giới, cho đến ngụy trang ma túy trong hàng hóa thương mại điện tử. Điển hình, tại khu vực các nước Tiểu vùng sông Mê Công đã ghi nhận phương thức mới để vận chuyển ma túy qua biên giới như dùng thiết bị bay điều khiển từ xa, thậm chí đào hầm để vận chuyển ma túy qua biên giới.

Thực tế cho thấy, nhiều đường dây ma túy xuyên quốc gia đã triệt để lợi dụng các tuyến vận tải quốc tế, đặc biệt là logistic, để đưa ma túy vào Việt Nam qua cả đường bộ, đường biển và hàng không.

Hơn 31.000 đối tượng liên quan đến ma túy bị bắt giữ hằng năm

Theo báo cáo của Bộ Công an, trong giai đoạn 2020-2024, tổng số vụ, số đối tượng bị bắt giữ trung bình hằng năm là hơn 20.000 vụ và hơn 31.000 đối tượng với số lượng ma túy thu giữ trung bình hằng năm gần 1.000 kg heroin; hơn 5.000 kg và gần 5 triệu viên ma túy tổng hợp.

Về việc mua bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý từ bên ngoài vào nội địa: Nguồn ma túy vào nước ta phần lớn từ khu vực Tam giác Vàng qua Lào, Campuchia, đã xuất hiện những xưởng sản xuất ma túy tổng hợp quy mô lớn ngay sát biên giới nước ta. Đáng chú ý, lợi dụng chính sách hợp pháp hóa cần sa của một số quốc gia, nhiều người Việt Nam sinh sống tại Thái Lan đã cấu kết với các đối tượng mở trang trại trồng cần sa và vận chuyển trái phép về Việt Nam tiêu thụ.

"Mới đây nhất, Cục Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma tuý đã bắt giữ đường dây vận chuyển trái phép cần sa từ Thái Lan về Việt Nam thông qua các dịch vụ vận tải logistic, thu giữ hơn 270kg cần sa. Bên cạnh đó, cũng đã xuất hiện nhiều vụ vận chuyển trái phép chất ma túy từ các nước châu Âu, châu Mỹ về nước ta qua đường hàng không, đường biển… cho thấy tính "toàn cầu hóa" của nguồn cung ma túy", Thượng tướng Nguyễn Văn Long cho biết.

Về việc sản xuất trái phép chất ma tuý trong nội địa, thời gian gần đây tái xuất hiện trở lại tình trạng sản xuất ma túy trong nước với quy mô lớn. Điển hình, tháng 3/2025, các lực lượng chức năng của Bộ Công an đã phát hiện và triệt phá thành công đường dây sản xuất trái phép ma túy tổng hợp quy mô công nghiệp do các đối tượng nước ngoài cầm đầu tại Khánh Hòa, thu giữ 1,4 tấn ma túy tổng hợp và gần 80 tấn hóa chất, tiền chất, máy móc, thiết bị dùng để sản xuất ma túy. Lực lượng chức năng cũng đã phát hiện các đường dây sản xuất, chiết xuất khí cười quy mô lớn tại nhiều địa phương với tính chất rất tinh vi, phức tạp và đặc biệt nghiêm trọng.

Đối với tội phạm tổ chức, chứa chấp, sử dụng trái phép ma túy, Thượng tướng Nguyễn Văn Long cho hay, từ 1/7 đến nay, cả nước đã đấu tranh gần 4 trăm vụ, 2 nghìn đối tượng, trong đó, tổ chức sử dụng tại cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự là 116 vụ; Tổ chức sử dụng tại nhà riêng, căn hộ chung cư: 180 vụ; Tổ chức sử dụng tại địa điểm khác: 81 vụ. Từ ngày 01/7/2025 đến nay, sau khi Tội sử dụng trái phép chất ma tuý của Bộ Luật hình sự có hiệu lực thi hành, toàn quốc đã xử lý hơn 1.000 đối tượng.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Văn Long, người nghiện ma túy chính là mắt xích then chốt trong mối quan hệ "cung – cầu" và là một trong những nguyên nhân gốc rễ khiến tội phạm ma túy không ngừng gia tăng.

Hiện nay, cả nước có khoảng 300.000 người nghiện và sử dụng trái phép chất ma túy, tương đương 0,3% dân số. Trong số đó, gần 50.000 người đang cai nghiện tại cơ sở, 100.000 người trong các cơ sở giam giữ và 150.000 người sinh sống tại cộng đồng. Điều đáng chú ý là, số người nghiện có xu hướng tăng trung bình 10% mỗi năm, trong khi nhiều đối tượng vẫn chưa được phát hiện, quản lý đầy đủ, thậm chí con số thực tế có thể cao gấp 2–3 lần.

Không những vậy, qua kiểm tra các cơ sở kinh doanh có điều kiện như quán bar, karaoke, lực lượng chức năng phát hiện 80%–100% đối tượng dương tính với ma túy không có trong danh sách quản lý. Điều này cho thấy, công tác phát hiện, giám sát và quản lý người nghiện vẫn còn nhiều lỗ hổng.

Bên cạnh đó, người nghiện ma túy còn gây ra hàng chục nghìn vụ vi phạm pháp luật mỗi năm. Trung bình giai đoạn 2020–2024, có tới 26.000 vụ với gần 40.000 đối tượng liên quan đến người nghiện. Riêng 9 tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận 12.690 vụ, 23.268 đối tượng, trong đó nhiều vụ án đặc biệt nghiêm trọng do các đối tượng "ngáo đá" gây ra. Hậu quả không chỉ là những mất mát về người và của, mà còn là nỗi ám ảnh và bất an lan rộng trong cộng đồng.

Không dừng lại ở đó, ma túy còn là "kẻ hủy diệt thầm lặng" đối với sức khỏe con người. Người nghiện thường mắc rối loạn tâm thần, dễ lây nhiễm HIV, viêm gan B, C do dùng chung kim tiêm, và tuổi thọ giảm mạnh. Đây là gánh nặng lớn không chỉ với cá nhân, gia đình, mà còn với toàn xã hội và hệ thống y tế.

Công tác cai nghiện ma túy tại cơ sở, gia đình, cộng đồng được xem là hướng đi nhân văn, giúp người nghiện tái hòa nhập. Hiện toàn quốc có 77 cơ sở cai nghiện, phân bổ tại 34/34 tỉnh, thành. Nhìn chung hầu hết các cơ sở cai nghiện hiện nay được xây dựng từ lâu, hiện đã xuống cấp, với tổng công suất tiếp nhận trên toàn quốc là 36.623 người. Số người hiện đang cai nghiện tại cơ sở là: 49.735 người, vượt quá công suất cho phép gấp 1,5 lần. Dự kiến nhu cầu công suất đến năm 2030 của các cơ sở cai nghiện đạt trên 80.000 người, tăng gần gấp 2 lần hiện nay.

Vì vậy, Thượng tướng Nguyễn Văn Long cho rằng, để đạt được các mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, cần phải cải thiện cơ sở chất của cơ sở cai nghiện, bổ sung và đầu tư các trang thiết bị phục vụ cho công tác khám, điều trị, cai nghiện ma túy, trang thiết bị phục vụ cho sinh hoạt của người cai nghiện...

Không chỉ cơ sở vật chất, nguồn nhân lực cũng đang là điểm nghẽn lớn. Toàn quốc chỉ có hơn 1.700 cán bộ, chiến sĩ và 3.400 viên chức, lao động làm việc tại các cơ sở cai nghiện, trong khi đa số chưa được đào tạo chuyên sâu. Nhiều nơi thiếu bác sĩ, y tá, nhân viên tư vấn và giáo viên dạy văn hóa cho học viên. Thực tế có tới 1.500 người đang cai nghiện chưa biết chữ, nhưng việc tổ chức lớp xóa mù vẫn gặp nhiều khó khăn do thiếu giáo viên và cơ chế phối hợp.

Về công tác cai nghiện ma túy, hiện có 28 tỉnh, thành phố triển khai mô hình này với 338 điểm cung cấp dịch vụ, chiếm chưa tới 10% tổng số xã, phường cả nước. Hiện số người tham gia cai nghiện tại gia đình, cộng đồng là gần 5.000 người, hơn 32.000 người đang được quản lý sau cai.

Ngoài ra, cả nước có 347 cơ sở điều trị cai nghiện ma túy bằng methadone với gần 40.000 người, tuy nhiên chưa có cơ chế quản lý giám sát chặt chẽ nên qua rà soát vẫn có tới 12% dương tính với ma túy. Năm 2025, lực lượng chức năng còn phát hiện 379 người đang cai nghiện tại gia đình, cộng đồng vẫn sử dụng ma túy, trong đó 200 người bị xử lý hình sự – điển hình là vụ án đặc biệt nghiêm trọng ở Đắk Lắk, khi đối tượng đã từng cai nghiện cộng đồng 4 lần nhưng vẫn tái nghiện và gây án.

Huy động sức mạnh toàn xã hội để đạt được mục tiêu quốc gia đến năm 2030

Thượng tướng Nguyễn Văn Long nhấn mạnh, Việt Nam đang đối mặt với hai thách thức song hành: "nguồn cung" ma túy từ bên ngoài và "nguồn cầu" trong nước. Muốn kiểm soát được tệ nạn này, không thể chỉ trông chờ vào lực lượng chức năng, mà cần sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và toàn dân.

Để vượt qua các thách thức và đạt được các mục tiêu đã đề ra trong chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030, Thứ trưởng Bộ Công an đề nghị:

Thứ nhất, các cấp ủy, chính quyền cần quán triệt sâu sắc vai trò, tầm quan trọng của công tác phòng, chống ma túy, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm gắn với chiến lược phát triển bền vững của địa phương.

Thứ hai, UBND các tỉnh, thành phố phải chủ động bố trí nguồn lực, quỹ đất, kinh phí để nâng cấp, mở rộng các cơ sở cai nghiện, bảo đảm môi trường điều trị nhân văn, an toàn và hiệu quả.

Thứ ba, tăng cường tuyên truyền, phổ biến sâu rộng đến cấp ủy, chính quyền các cấp, các tầng lớp nhân dân về Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030; theo đó, phải thường xuyên quan tâm làm tốt công tác tuyên truyền cho Nhân dân, nhất là các đối tượng có nguy cơ cao thấy được "hiểm họa ma túy" để nâng cao sức "đề kháng" của toàn xã hội đối với ma túy trong tình hình hiện nay.

Mỗi cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành và vận động gia đình, người thân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về phòng, chống và kiểm soát ma tuý; tuyên truyền nâng cao ý thức toàn dân trong phòng, chống ma tuý; kiên trì xây dựng văn hoá bài trừ ma tuý trong toàn xã hội để từng người dân, từng gia đình, từng thôn xóm, tổ dân cư, khu phố lên án, không chấp nhận ma túy, không chứa chấp ma túy, phát hiện tố giác với cơ quan chức năng quản lý người nghiện, người sử dụng ma túy và bắt giữ, xử lý các đối tượng phạm tội về ma túy; từng bước đẩy lùi ma tuý ra khỏi đời sống xã hội.

Thứ tư, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về phòng, chống ma túy, trọng tâm là sửa đổi Luật Phòng, chống ma túy, theo hướng ứng dụng khoa học công nghệ trong giám sát, quản lý người nghiện, điều trị nghiện, người đang cai nghiện tại gia đình, cộng đồng và người sử dụng trái phép chất ma túy bảo đảm quản lý chặt chẽ, hiệu quả các diện đối tượng này.

Đặc biệt, ưu tiên áp dụng chuyển đổi số và công nghệ giám sát để quản lý hiệu quả người nghiện, hướng tới mục tiêu 50% xã, phường không có ma túy vào năm 2030 và tiến tới một xã hội văn minh, hiện đại không ma túy.

Thùy Chi

Nguồn: https://baochinhphu.vn/bat-giu-hon-19000-vu-buon-ban-ma-tuy-trong-9-thang-nam-2025-102251009103348706.htm