Bộ ba nhà vật lý đoạt Nobel nhờ khám phá các đặc tính kỳ lạ của lượng tử

Ba nhà khoa học - John Clarke (Anh), Michel Devoret (Pháp) và John Martinis (Mỹ) - đã được trao giải Nobel Vật lý vì khám phá hiện tượng “tunneling lượng tử” trong mạch điện. Đây là bước đột phá đặt nền móng cho công nghệ máy tính lượng tử và các ứng dụng thực tế khác.

John Clarke, Michel H. Devoret và John M. Martinis giành giải Nobel Vật lý 2025. (Nguồn: CNN)

Hiện tượng tunneling lượng tử cho phép một hạt đi xuyên qua rào cản mà lẽ ra không thể vượt qua. Điều đặc biệt là nhóm nghiên cứu đã chứng minh rằng hiện tượng này có thể xảy ra ở quy mô lớn, trong một hệ thống đủ lớn để cầm tay - một điều trước đây được cho là không thể.

Theo nhà vật lý Jonathan Bagger, công trình này mở rộng phạm vi ứng dụng của cơ học lượng tử từ thế giới vi mô sang thế giới quan sát được. Clarke cho biết nghiên cứu của họ thậm chí đã góp phần vào sự phát triển của điện thoại di động.

Shimon Sakaguchi, Mary E. Brunkow và Fred Ramsdell giành giải Nobel Y học. (Nguồn: Yahoo)

Trước đó, Giải Nobel Hóa học 2025 đã được trao cho ba nhà khoa học: Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal, và K. Barry Sharpless vì những đóng góp đột phá trong lĩnh vực hóa học click và hóa học sinh học.

Hóa học click là một phương pháp đơn giản và hiệu quả để kết nối các phân tử với nhau - giống như “click” các mảnh Lego lại. Nó giúp tạo ra các hợp chất mới một cách nhanh chóng, chính xác và ít tạo ra chất thải.

Carolyn Bertozzi đã mở rộng hóa học click để nghiên cứu các phân tử sinh học trong tế bào sống mà không làm tổn hại đến chúng. Điều này có ý nghĩa lớn trong việc phát triển thuốc điều trị ung thư và các bệnh tự miễn.

Nobel là giải thưởng được trao bởi Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển, với giá trị 11 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 1 triệu USD) dành cho những nhà khoa học ở các lĩnh vực như Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học, Hòa bình và Kinh tế. Lễ trao giải chính thức sẽ diễn ra vào ngày 10/12/2025.

Minh Hoàn

Nguồn: https://vtcnews.vn/bo-ba-nha-vat-ly-doat-nobel-nho-kham-pha-cac-dac-tinh-ky-la-cua-luong-tu-ar969886.html