Bước ngoặt mở rộng an sinh xã hội khu vực phi chính thức

Hội nghị tuyên truyền, giải đáp, tư vấn chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho chủ hộ kinh doanh tại xã Kiến Thụy. Ảnh: BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ.

Đây được coi là bước ngoặt mở ra tương lai ổn định, bền vững, bảo đảm an sinh cho nhóm lao động này.

Gỡ bỏ tâm lý băn khoăn

Mấy năm trước, anh Đào Thanh Vụ đăng ký hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực vận tải, chuyên chở hàng hóa từ Cảng Hải Phòng đi khắp nơi. Theo đăng ký, doanh nghiệp của anh Vụ là doanh nghiệp nhỏ, vì anh chỉ có một chiếc xe đầu kéo. Để hoạt động, ngoài bản thân trực tiếp lái xe, anh thường xuyên thuê thêm một người đi phụ cùng, trả lương theo công nhật. Vì công việc phụ thuộc vào lượng hàng hóa nhận được nên có thời gian do yếu tố khách quan, anh Vụ nghỉ làm nhiều ngày, dẫn đến thu nhập khá bấp bênh. Nay trước yêu cầu chủ hộ kinh doanh phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, anh Vụ không tránh khỏi băn khoăn.

“Thu nhập không đều, cộng với nhiều chi phí phải chi trả, lo cho cuộc sống gia đình nên lúc đầu tôi nghĩ nếu lại phải bỏ ra một khoản tiền để đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng không khả thi. Tuy nhiên, sau khi được nghe tuyên truyền, tìm hiểu thông tin về chính sách, tôi quyết định tham gia ngay vì những lợi ích lâu dài của bảo hiểm xã hội mang lại”, anh Vụ cho biết.

Tương tự, chị Nguyễn Thị Xuyến, chủ một cửa hàng kinh doanh đồ ăn ở phường Hải Dương đang thuê 3 nhân viên phụ việc. Do tính chất công việc cần người làm ổn định nên chị Xuyến sẵn sàng đóng bảo hiểm xã hội cho nhân viên làm lâu dài, gắn bó để "giữ chân" họ. Thế nhưng bản thân chị chưa bao giờ nghĩ đến việc đóng bảo hiểm xã hội cho mình. Đối với chính sách mới yêu cầu chủ hộ kinh doanh tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, lúc đầu chị Xuyến cũng băn khoăn nhưng đến nay chị đăng ký tham gia sau khi nghe tuyên truyền về những lợi ích thiết thực.

Theo ông Vũ Văn Dương, Phó giám đốc Bảo hiểm Xã hội cơ sở Bình Giang, thực hiện chỉ đạo của Bảo hiểm Xã hội thành phố và triển khai nội dung mới của chính sách bảo hiểm xã hội, đơn vị rà soát các doanh nghiệp có chủ không hưởng tiền lương, tiền công, chưa tham gia bảo hiểm xã hội trên địa bàn. Đồng thời, phối hợp cơ quan thuế rà soát các chủ hộ kinh doanh chưa tham gia bảo hiểm xã hội. Trên cơ sở đó, Bảo hiểm Xã hội cơ sở Bình Giang tham mưu với chính quyền địa phương, ra văn bản gửi các doanh nghiệp cũng như các hộ kinh doanh yêu cầu đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Tuy nhiên, vẫn có những chủ hộ kinh doanh còn băn khoăn. Đơn vị tiếp tục tuyên truyền, giúp các chủ hộ hiểu hơn khi tham gia chính sách này.

Cán bộ bảo hiểm tuyên truyền chính sách bảo hiểm xã hội đối với hộ kinh doanh nhỏ lẻ ở Đặc khu Cát Hải. Ảnh: BẢO HIỂM XÃ HỘI THÀNH PHỐ.

Cơ hội an sinh bền vững

Theo dữ liệu do cơ quan Thuế thành phố Hải Phòng cung cấp, hiện toàn thành phố có hơn 84.759 hộ kinh doanh đang hoạt động, trong đó hơn 5.100 hộ có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai; các hộ còn lại nộp thuế theo phương pháp khoán và không phải nộp thuế giá trị gia tăng.

Để thu hút chủ hộ kinh doanh tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, cơ quan Bảo hiểm Xã hội thành phố đẩy mạnh các hoạt động phối hợp rà soát, tuyên truyền. Cuối tháng 7/2025, Bảo hiểm Xã hội thành phố phối hợp UBND xã Kiến Thụy tổ chức hội nghị tuyên truyền, giải đáp, tư vấn chính sách pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho chủ hộ kinh doanh. Đây là lần đầu một hội nghị chuyên đề được tổ chức riêng cho nhóm trường hợp này, thể hiện bước đi chủ động, quyết liệt trong công tác phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Ông Vũ Đức Khiên, Phó giám đốc Bảo hiểm Xã hội thành phố cho biết, việc tổ chức hội nghị tuyên truyền chuyên đề không chỉ nhằm thông tin tuyên truyền về những điểm mới của Luật, còn là dịp lãnh đạo Bảo hiểm Xã hội thành phố đối thoại, trao đổi, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nhằm hỗ trợ các hộ kinh doanh nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình, để từ đó bảo đảm thực hiện đúng quy định.

Để hoàn thành chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, Bảo hiểm Xã hội thành phố ban hành văn bản chỉ đạo Bảo hiểm Xã hội cơ sở triển khai một số nội dung trọng tâm. Trong đó, đối với nhóm hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh, nộp thuế theo phương pháp kê khai, Bảo hiểm Xã hội cơ sở thực hiện rà soát, đối chiếu, kiểm tra, phân loại; xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị làm việc trực tiếp với các chủ hộ để phát triển người tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định. Định kỳ hằng quý, Bảo hiểm Xã hội cơ sở lập danh sách các đơn vị, lao động có kê khai thuế thu nhập cá nhân nhưng thực tế không làm việc, không hưởng tiền lương hoặc thu nhập (nếu có) và gửi cơ quan Thuế cùng cấp để đề nghị kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Có thể thấy, việc Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024 chính thức đưa chủ hộ kinh doanh vào diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc không chỉ là sự điều chỉnh mang tính pháp lý, mà còn là bước tiến chiến lược nhằm bao phủ an sinh xã hội tới khu vực lao động này. Từ chính sách đến hành động, từ tuyên truyền đến triển khai, những nỗ lực của Bảo hiểm Xã hội thành phố góp phần hiện thực hóa mục tiêu “an sinh cho mọi người lao động”, đặt nền móng cho một hệ thống bảo hiểm xã hội toàn diện, bền vững hơn trong tương lai.

NGỌC THANH

Nguồn: https://baohaiphong.vn/buoc-ngoat-mo-rong-an-sinh-xa-hoi-khu-vuc-phi-chinh-thuc-523018.html