Cánh cửa nào cho các đại gia đất Gia Lai ngày đó?

Lợi nhuận phân hóa, doanh nghiệp bầu Đức "vươn mình"

Hoàng Anh Gia Lai (mã chứng khoán: HAG), Quốc Cường Gia Lai (mã chứng khoán: QCG) và Tập đoàn Đức Long Gia Lai (mã chứng khoán: DLG) đều khởi nghiệp từ những xưởng gỗ nhỏ trên đất Gia Lai (cũ) từ mấy chục năm trước. Sau nhiều năm có thăng có trầm, sự phát triển của từng doanh nghiệp đến nay lại khác nhau rõ rệt.

Điển hình nhất là sự trỗi dậy của Hoàng Anh Gia Lai, gắn liền với câu chuyện đầu tư vào ngành nông nghiệp. Từ con heo, cây chuối, công ty của bầu Đức vươn lên với doanh thu, lợi nhuận nghìn tỷ đồng từ năm 2023 đến năm 2024 và dự kiến tiếp tục duy trì đà tăng trưởng trong năm nay. Tính riêng nửa đầu năm, Hoàng Anh Gia Lai đạt doanh thu thuần 3.707 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế gần 880 tỷ đồng, tăng lần lượt 34% và 76% so với cùng kỳ năm trước.

Thừa thắng xông lên, Hoàng Anh Gia Lai sẵn sàng điều chỉnh kế hoạch kinh doanh cả năm. Theo đó, kế hoạch mới là doanh thu thuần 7.100 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 1.550 tỷ đồng, tăng lần lượt 29% và 39% so với mục tiêu đặt ra trước đây. Nếu kế hoạch mới được thực hiện, công ty này sẽ đạt mức lãi cao nhất trong vòng 15 năm nay.

Lợi nhuận phất lên nhanh chóng trong 2,5 năm giúp Hoàng Anh Gia Lai đã chính thức xóa lỗ lũy kế vào đợt 30/6 vừa qua. Theo báo cáo, công ty lãi lũy kế hơn 409 tỷ đồng, chính thức xóa "nỗi đau" dai dẳng bóp nghẹt bầu Đức trong suốt một thập kỷ qua.

Vị thuyền trưởng cũng tuyên bố muốn dẫn dắt tập đoàn trở lại thời hoàng kim năm 2008 dựa trên dự tính từ nay trở đi Hoàng Anh Gia Lai sẽ đi lên, làm chắc, không đa ngành.

Trong khi đó, Quốc Cường Gia Lai cũng đang dần thực thi việc thu xếp vốn, lấy lại dự án sống còn Bắc Phước Kiển liên quan đến vụ án Vạn Thịnh Phát.

Báo cáo tài chính quý II của Quốc Cường Gia Lai cho thấy doanh nghiệp đã trả 100 tỷ đồng cho Vạn Thịnh Phát. Báo cáo tài chính soát xét bán niên nêu vào ngày 3/7, công ty đã thanh toán tiếp 500 tỷ đồng cho Cục Thi hành án dân sự TPHCM. Tổng cộng 2 lần, công ty đã thanh toán là 600 tỷ đồng. Khoản tiền còn phải trả là 2.283 tỷ đồng.

Theo kế hoạch Quốc Cường Gia Lai đưa ra, việc trả nợ diễn ra trong khoảng 2 năm, bắt đầu từ quý III năm nay và kết thúc vào nửa đầu năm 2027. Nếu dòng tiền ổn định, công ty có thể thanh toán sớm hơn.

Doanh nghiệp cũng đang dồn lực cho dòng tiền thanh toán, bằng các giải pháp như xử lý hàng tồn kho, thoái vốn dự án thủy điện, bán sản phẩm tại dự án Marina Đà Nẵng...

Kết quả kinh doanh của công ty cũng được cải thiện đáng kể trong nửa đầu năm. Doanh thu thuần đạt gần 243 tỷ đồng, gấp gần 4 lần và lợi nhuận sau thuế hơn 10 tỷ đồng, tích cực hơn nhiều so với khoản lỗ gần 17 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên năm nay, Quốc Cường Gia Lai đặt kế hoạch lớn với mục tiêu doanh thu thuần 2.000 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 300 tỷ đồng, tăng lần lượt 274% và 306% so với thực hiện năm trước. Dù đã cải thiện kết quả kinh doanh nhưng sau nửa năm, công ty mới chỉ thực hiện được 12% doanh thu và 7% lợi nhuận.

Về phần Đức Long Gia Lai, kết quả kinh doanh nửa đầu năm cũng có chuyển biến tích cực khi lợi nhuận sau thuế tăng 13% lên gần 69 tỷ đồng. Công ty cho biết hoạt động sản xuất kinh doanh trong kỳ diễn biến khả quan, thu nhập từ bán điện thương phẩm và trạm thu phí BOT đều tăng.

Tuy nhiên, khoản lỗ lũy kế hơn 2.411 tỷ đồng vẫn đè nặng trên vai doanh nghiệp, khiến cổ phiếu DLG vẫn chưa thể ra khỏi diện cảnh báo.

Những lo ngại của kiểm toán viên

Mặc dù nỗ lực nhưng cả 3 doanh nghiệp đại gia đất Gia Lai đều có một điểm chung là báo cáo tài chính soát xét bán niên đều ghi nhận ý kiến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục từ kiểm toán viên.

Đối với Hoàng Anh Gia Lai (mã chứng khoán: HAG), đơn vị kiểm toán Ernst & Young Việt Nam vẫn lưu ý nợ ngắn hạn của tập đoàn đã vượt quá tài sản ngắn hạn với số tiền hơn 2.767 tỷ đồng.

Cùng vấn đề này, ở Quốc Cường Gia Lai, tại ngày 30/6, tổng tài sản ngắn hạn của doanh nghiệp là 1.844 tỷ đồng trong khi nợ ngắn hạn gần 3.815 tỷ đồng (trong đó chủ yếu là khoản nợ 2.783 tỷ đồng liên quan Vạn Thịnh Phát).

Tương tự, tại Đức Long Gia Lai, ngoài khoản lỗ lũy kế 2.411 tỷ đồng, đơn vị kiểm toán còn nhấn mạnh đến các khoản nợ ngắn hạn của công ty đã vượt quá tổng tài sản ngắn hạn gần 530 tỷ đồng.

Mặc dù vậy, ban tổng giám đốc Đức Long Gia Lai khẳng định tình hình hoạt động kinh doanh đang dần ổn định, được cải thiện và tin tưởng việc lập, trình bày báo cáo tài chính nửa đầu năm trên cơ sở hoạt động liên tục là phù hợp.

Cụ thể, trong nửa đầu năm, dòng tiền hoạt động kinh doanh của công ty vẫn tiếp tục dương. Doanh nghiệp thực hiện tái cấu trúc doanh nghiệp góp phần giảm lỗ lũy kế; thanh toán gốc và lãi vay hơn 207 tỷ đồng cho các ngân hàng.

Ban tổng giám đốc vẫn đang trong quá trình đàm phán về kế hoạch giãn nợ, trả nợ cho ngân hàng giai đoạn 2025-2026 cũng như các khoản phải trả đến hạn khác, phần lớn các khoản nợ quá hạn với tổ chức tín dụng đều có tài sản đảm bảo.

Đồng thời, ban lãnh đạo công ty cũng đề ra kế hoạch cải thiện hoạt động kinh doanh như đầu tư, hợp tác vào các doanh nghiệp, dự án hiệu quả; xử lý tài sản đảm bảo, bảo lãnh để công ty có thể tiếp tục hoạt động.

Về phần Hoàng Anh Gia Lai, tập đoàn cho biết dòng tiền trong 12 tháng tới dự kiến đến từ thanh lý một phần các khoản đầu tư tài chính, thanh lý tài sản, thu hồi cho vay đối tác, cùng với nguồn từ phát hành trái phiếu riêng lẻ, tín dụng ngân hàng và phương án tái cơ cấu nợ.

Hoàng Anh Gia Lai cũng đang làm việc với các bên cho vay để điều chỉnh điều khoản vi phạm và lấy ý kiến cổ đông thông qua phương án hoán đổi một phần nợ thành vốn cổ phần.

Năm nay, hoạt động kinh doanh xuất khẩu chuối, sầu riêng tiếp tục mang lại dòng tiền lớn. Ban lãnh đạo vẫn tiến hành lập báo cáo tài chính trên cơ sở đáp ứng giả định hoạt động liên tục.

Về phần Quốc Cường Gia Lai, kiểm toán nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục liên quan đến khoản nợ ngắn hạn 3.184 tỷ đồng vượt tài sản ngắn hạn, nguyên nhân đến từ khoản nợ với Vạn Thịnh Phát 2.783 tỷ đồng.

Công ty cho biết vẫn đang triển khai thực hiện các bước thủ tục nhằm hoàn thiện hồ sơ pháp lý của dự án Khu dân cư Bắc Phước Kiển theo quy định hiện hành, song song với triển khai công tác đền bù giải phóng mặt bằng cho phần diện tích còn lại.

Cơ quan Thi hành án đang kê biên tài sản là một số hồ sơ gốc đền bù giải phóng mặt bằng của dự án để phục vụ cho việc đảm bảo thi hành án liên quan đến số tiền 2.783 tỷ đồng.

Để đảm bảo số liệu so sánh hợp lý theo quy định, công ty tạm phân loại lại và trình bày “chi phí sản xuất kinh doanh dở dang ngắn hạn” có giá trị là 5.401 tỷ đồng sang “chi phí sản xuất kinh doanh dở dang dài hạn” trên bảng cân đối kế toán hợp nhất khi lập báo cáo tài chính hợp nhất nửa đầu năm.

Sau khi công ty tạm phân loại lại và trình bày “chi phí sản xuất kinh doanh dở dang ngắn hạn” (như đã giải trình nêu trên), nợ ngắn hạn lớn hơn tài sản ngắn hạn dẫn đến thông tin về hoạt động liên tục. Mặt khác, trong nửa đầu năm, lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp dương 10 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu dương 4.586 tỷ đồng.

Quốc Cường Gia Lai khẳng định tình hình sản xuất kinh doanh đang ổn định. Doanh nghiệp vẫn đảm bảo thanh toán các nghĩa vụ nợ đến hạn và duy trì khả năng hoạt động liên tục trong tương lai.

Tương lai ra sao?

Sau khi xóa lũy kế, Hoàng Anh Gia Lai đứng trước cánh cửa mới, với một phần công việc khác cần được cải thiện là gánh nặng nợ vay. Bầu Đức từng hạ quyết tâm trả sạch nợ vào năm 2026, sau khi ngập dài trong nợ suốt cả thập kỉ, bị "người ta khinh", như lời ông tâm sự trong một lần gặp gỡ nhà đầu tư vào năm 2024.

Gần đây, Hoàng Anh Gia Lai có phương án tái cơ cấu nợ, bằng cách phát hành 210 triệu cổ phiếu để chuyển đổi khoản nợ hiện hữu từ Ngân hàng BIDV sang nhóm Công ty cổ phần Tư vấn Đầu tư Hướng Việt và các cá nhân.

Tính tại ngày 30/6, tổng nợ vay của Hoàng Anh Gia Lai còn gần 7.000 tỷ đồng. Nếu hoán đổi nợ thành công, dư nợ còn khoảng 5.000 tỷ đồng.

Bầu Đức và Hoàng Anh Gia Lai vực dậy sau một thập kỷ khó khăn chồng chất bằng những loại cây ngắn ngày ít ai ngờ tới để tạo dòng tiền, thoát khỏi khủng hoảng.

Từ cây chuối, bầu Đức nhiều lần công bố các chiến lược xoay trục khác nhau như "2 cây 2 con" (chuối, sầu riêng, lợn, gà) rồi "2 cây 1 con", "4 cây 1 con" (chuối, sầu riêng, cà phê và lợn). Gần đây, bầu Đức còn định hướng vào dâu tằm và cà phê, mục tiêu sẽ trồng 4.000ha cà phê arabica và 2.000ha dâu tằm lấy tơ, hướng đến xuất khẩu.

Bầu Đức giải thích cà phê arabica có giá khoảng 9.000 USD/tấn, gấp đôi loại cà phê thông thường và Việt Nam chỉ có 10% diện tích trồng loại này.

Chủ tịch Hoàng Anh Gia Lai kỳ vọng dâu tằm, cà phê có thời gian canh tác và thu hoạch ngắn ngày (cây dâu 7 tháng, cà phê chè 2 năm - chỉ bằng 1/3 thời gian của sầu riêng), dễ tạo dòng tiền liên tục.

Còn Quốc Cường Gia Lai, công ty này đang thúc đẩy các biện pháp để tạo dòng tiền, trả khoản nợ với Vạn Thịnh Phát và lấy về dự án Bắc Phước Kiển. Trong nửa đầu năm nay, doanh nghiệp đã giải phóng gần 100 tỷ đồng tồn kho hàng hóa bất động sản.

Dự án Marina Đà Nẵng cũng được khởi động lại vào đầu năm nay, có pháp lý hoàn chỉnh, có giấy phép bán hàng, dự thu về 700 tỷ đồng. Kế hoạch thoái vốn các dự án thủy điện cũng sẽ tiếp tục được triển khai, dự kiến thu về 900 tỷ đồng. Trong tương lai, Quốc Cường Gia Lai tiến tới đổi tên công ty, hướng đến việc hợp tác quốc tế.

Một trong những giải pháp mà Đức Long Gia Lai kỳ vọng gia tăng doanh thu, lợi nhuận trong các kỳ tới là việc thúc đẩy tiến độ hoàn thiện các hồ sơ pháp lý vào các dự án năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió, thủy điện) để được bổ sung vào Quy hoạch điện lưới quốc gia nhằm thu hút vốn đầu tư. Vừa mới đây, tập đoàn đã thông qua việc góp hơn 430 tỷ đồng vốn thành lập 4 công ty năng lượng trong quý III.

Nguồn: https://dantri.com.vn/kinh-doanh/canh-cua-nao-cho-cac-dai-gia-dat-gia-lai-ngay-do-20250916080834854.htm