CHÀO MỪNG ĐẠI HỘI ĐẠI BIỂU ĐẢNG BỘ TỈNH ĐỒNG NAI LẦN THỨ I, NHIỆM KỲ 2025-2030 Nỗ lực bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa dân tộc

Học sinh trên địa bàn tỉnh biểu diễn nhạc cụ đàn đá, góp phần gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Ảnh: My Ny

Công tác bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa ở Đồng Nai không chỉ góp phần hình thành đời sống văn hóa mới mà còn củng cố tinh thần đoàn kết toàn dân, tạo động lực quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Nhiều hoạt động bảo tồn được triển khai đồng bộ

Ấp Lý Lịch 1, xã Phú Lý xưa được xem là “làng xanh giữa chiến khu xanh”, là một trong những ấp thuộc diện khó khăn. Từ khi thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, cùng với sự nỗ lực vươn lên của đồng bào, đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Đây cũng là ấp có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chủ yếu là người Chơro. Hằng năm, bà con nơi đây duy trì Lễ hội Sayangva với nhiều nghi thức như: Cúng thần Lúa, biểu diễn cồng chiêng, nướng cơm lam, ủ rượu cần cùng nhiều trò chơi dân gian như: bắn nỏ, múa sạp… tạo nên phong trào sinh hoạt văn hóa, thể thao sôi nổi.

Hiện trên địa bàn xã Phú Lý có 5 nghệ nhân người Chơro có khả năng biểu diễn, truyền dạy lại nghệ thuật cồng chiêng cho người trẻ. Đặc biệt, các nghệ nhân đang lưu giữ được 6 bài cồng chiêng của dân tộc mình gồm: Chào khách, Dân làng lên núi rừng, Dân làng cùng nhau bảo vệ quê hương, Phượng hoàng bay, Giã gạo và Ru con.

Không chỉ Phú Lý mà hầu hết các xã, phường như: Thanh Sơn, Định Quán, Đồng Tâm, Bom Bo, Bù Đăng, Lộc Ninh, Bù Gia Mập, Bảo Vinh, Hàng Gòn có đông đồng bào dân tộc S’tiêng, Chơro, Tày, Nùng, Mạ, M’nông, Khmer… cũng đang được quan tâm, chú trọng bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Trong giai đoạn 2020-2025, Đồng Nai có nhiều di sản được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Tiêu biểu như: nghề đan gùi và nghề dệt thổ cẩm của người S’tiêng, kỹ thuật chế biến rượu cần của người S’tiêng, Lễ hội Sayangva của người Chơro…

Già làng Điểu Liệt (ngụ xã La Ngà) cho biết: “Đảng và Nhà nước nhiều năm qua rất quan tâm đến đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc thiểu số. Bà con chúng tôi tự hào khi những giá trị văn hóa truyền thống không chỉ được giữ gìn mà còn được ghi danh, được thế hệ trẻ tiếp nối. Nhờ vậy, Lễ hội Sayangva của đồng bào Chơro cùng phong tục tập quán, nhạc cụ dân tộc ngày càng được nhiều người biết đến và trân trọng hơn”. Song song với việc bảo tồn văn hóa phi vật thể, Đồng Nai còn chú trọng gìn giữ hệ thống di sản văn hóa vật thể trên địa bàn 95 xã, phường.

Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, từ năm 2020 đến nay, toàn tỉnh đã và đang đầu tư trùng tu, tôn tạo 14 di tích với tổng kinh phí hơn 131 tỷ đồng. Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành kế hoạch tu bổ, tôn tạo di tích giai đoạn 2024-2028 với tổng kinh phí 331,5 tỷ đồng. Kế hoạch này nhằm bảo tồn các di tích đang xuống cấp, phát huy giá trị di sản, đáp ứng nhu cầu tham quan của nhân dân và du khách.

Chỉ tính riêng trong 9 tháng của năm 2025, Đồng Nai xây dựng hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể Nghề giã gạo chày tay của đồng bào S’tiêng, M’nông trên địa bàn tỉnh Bình Phước (cũ); lập lý lịch hồ sơ Lễ hội Lồng tồng (Xuống đồng) của người Tày ở Đồng Nai đề nghị đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đồng thời, xếp hạng cấp tỉnh Di tích lịch sử Căn cứ Ban An ninh miền Đông Nam Bộ, xã Trị An. Đặc biệt, Di tích lịch sử sóc Bom Bo, xã Bom Bo được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia.

Trong 9 tháng của năm 2025, Bảo tàng Đồng Nai và các di tích như: Văn miếu Trấn Biên, Đền thờ và mộ Nguyễn Hữu Cảnh, Nhà lao Tân Hiệp, Thành cổ Biên Hòa, Nhà giao tế, Sân bay quân sự Lộc Ninh, Căn cứ Bộ Chỉ huy Quân giải phóng Miền Nam Việt Nam... đã đón tiếp hơn 195 ngàn lượt khách đến tham quan, dâng hương, tìm hiểu và học tập.

Gắn với phát triển du lịch và giáo dục thế hệ trẻ

Không chỉ dừng lại ở việc bảo tồn, Đồng Nai còn chú trọng đưa các giá trị văn hóa truyền thống đi vào đời sống đương đại, gắn với phát triển du lịch cộng đồng và giáo dục thế hệ trẻ. Ở nhiều địa phương, các lễ hội truyền thống đã trở thành điểm nhấn trong các chương trình tham quan, trải nghiệm của du khách. Qua đó, vừa tạo thêm sinh kế cho người dân vừa quảng bá và lan tỏa văn hóa độc đáo của các dân tộc trên địa bàn.

Hiện đoàn viên, thanh niên và nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã đưa nội dung tìm hiểu về di sản, phong tục tập quán và nghệ thuật dân gian vào hoạt động ngoại khóa. Học sinh được trực tiếp tham quan các di tích, học đánh cồng chiêng, múa dân gian hay trải nghiệm các nghề thủ công như: đan gùi, dệt thổ cẩm, chế biến rượu cần… Nhờ vậy, thế hệ trẻ không chỉ được tiếp cận gần gũi hơn với bản sắc văn hóa của ông cha mà còn hình thành ý thức giữ gìn, tự hào và lan tỏa giá trị truyền thống trong cộng đồng.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lê Thị Ngọc Loan nhấn mạnh: “Đồng Nai sẽ tiếp tục ưu tiên nguồn lực bảo tồn, phát huy và phát triển các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể. Tỉnh chú trọng xây dựng các công trình văn hóa trọng điểm, nhất là trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa tiêu biểu để giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Đồng thời, khai thác, phát huy hiệu quả giá trị các loại hình nghệ thuật dân gian, gìn giữ bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số, gắn với định hướng phát triển du lịch bền vững”.

Trong định hướng phát triển giai đoạn 2025-2030, tỉnh xác định bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống của vùng đất, con người Đồng Nai là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, song hành cùng phát triển kinh tế - xã hội. Tỉnh cũng sẽ tập trung đẩy mạnh công tác gìn giữ và khai thác di sản văn hóa vật thể, phi vật thể, coi đây là nguồn lực tinh thần quan trọng để xây dựng đời sống văn hóa mới và tạo sức hút du lịch.

My Ny

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/van-hoa/202509/chao-mung-dai-hoi-dai-bieu-dang-bo-tinh-dong-nai-lan-thu-i-nhiem-ky-2025-2030-no-luc-bao-ton-va-phat-huy-gia-tri-van-hoa-dan-toc-87000b2/