Chùa Ông Mẹt - ngôi chùa cổ giữa lòng phố Trà Vinh

Người Khmer gọi chùa là Wat Kompong, nghĩa là “chùa Bến”. Tên gọi “Ông Mẹt” thân quen của người dân được truyền lại từ nhiều đời, có thể từ tên một vị sư trụ trì người Khmer, hoặc là tiếng cảm thán “Mèn đét ơi!” của bà con thuở trước, lâu dần thành tên gọi mộc mạc mà đầy trìu mến.

Ngôi chùa này có niên đại vào thế kỷ thứ VII. Khởi dựng vào khoảng năm 642, trải qua nhiều lần trùng tu nhưng đến nay chùa vẫn giữ gần như nguyên bản kiến trúc truyền thống của Phật giáo Nam tông Khmer. Chùa như một gốc đại cổ thụ vững bền giữa lòng cộng đồng Khmer Trà Vinh. Bước qua cổng tam quan chạm khắc hoa văn truyền thống Khmer tinh xảo, du khách như bước vào một thế giới khác - nơi tĩnh lặng và uy nghi đan xen. Cổng chính nổi bật với tượng rắn thần Naga bảy đầu, trụ cột chạm chim thần Kâyno như gác cổng cõi Phật. Chánh điện quay mặt về hướng Đông nơi khởi đầu ánh sáng, xây trên nền tam cấp đá xanh, mái lợp ba tầng cong vút như lưỡi rồng bay lên trời cao. Bên trong, tượng Phật Thích Ca tĩnh tọa uy nghi giữa gian điện rộng lớn cao hơn 4 m, rạng ngời ánh vàng. Những bức tường phủ đầy tranh vẽ về cuộc đời đức Phật từ khi đản sinh đến lúc nhập Niết bàn, như một pho sử bằng màu sắc sống động.

Chánh điện chùa Ông Mẹt.

Khu thư viện cổ, dựng năm 1916, mang kiến trúc nhà sàn Khmer đặc trưng là nơi lưu giữ kinh Phật, sử sách, tượng gỗ quý và các bản khắc cổ sơn son thếp vàng. Cạnh đó là tăng xá, tháp cốt, cột cờ - hài hòa như những nhịp thở nối dài của chùa qua năm tháng. Chùa Ông Mẹt không chỉ là chốn tu hành mà còn là trường Phật học lớn, nơi đào tạo tăng sĩ từ sơ cấp đến trung cấp. Nơi đây từng là trung tâm văn hóa, điểm tựa tinh thần của nhiều phong trào cách mạng trong quá khứ.

Đến thăm chùa Ông Mẹt vào mùa lễ hội truyền thống, du khách sẽ chứng kiến cảnh tượng sắc màu, tiếng trống và tâm linh giao hòa. Vào ngày Tết Chôl Chnăm Thmây - Tết cổ truyền Khmer diễn ra giữa tháng 4 dương lịch - là lúc chùa rộn ràng tiếng tụng kinh, người dân dâng hương tắm Phật, làm lễ cầu an cho năm mới. Cả khuôn viên ngập sắc áo truyền thống Sampot, điệu múa Romvong và những mâm cơm chay nghĩa tình. Vào dịp lễ Sene Dolta - diễn ra vào tháng 9 âm lịch - là dịp con cháu tưởng nhớ tổ tiên, người Khmer dâng cơm lên chùa, làm lễ gọi hồn, tụ họp bên nhau trong niềm vui sum họp và lòng biết ơn sâu sắc. Còn Lễ hội Ok Om Bok vào dịp rằm tháng 10 âm lịch được xem như “lễ hội ánh sáng”. Sau phần cúng trăng linh thiêng, từng chiếc ghe ngo lướt sóng trên sông Long Bình. Ánh sáng lung linh từ hàng trăm đèn hoa đăng bên bờ khiến cả bầu trời như ngân nga những khúc nguyện cầu.

Đến Trà Vinh, ghé thăm chùa Ông Mẹt, nghe tiếng chuông chùa ngân vang và hương trầm phảng phất dưới bóng râm của hàng cây thốt nốt, du khách như thấy lòng mình thanh thản, lắng lại - nhẹ như làn gió quê và trong vắt như nước giếng sâu bên hông chùa.

Nguồn: https://baodaklak.vn/van-hoa-du-lich-van-hoc-nghe-thuat/202509/chua-ong-met-ngoi-chua-co-giua-long-pho-tra-vinh-90e0719/