Tương lai của giáo dục - không chỉ là công nghệ

Học sinh, sinh viên có thể chủ động hơn thông qua các thiết bị học trực tuyến, nhất là việc tự học không còn là thử thách mà trở thành cơ hội để các bạn trẻ tìm kiếm, tiếp cận, dung nạp tri thức từ nhiều kênh khác nhau. Công nghệ đã phá vỡ rào cản về không gian, thời gian, biến việc học trở nên linh hoạt hơn bao giờ hết. Nhờ các nền tảng học trực tuyến, việc học có thể diễn ra mọi lúc, mọi nơi, chỉ với một thiết bị thông minh.

Giáo viên phường Buôn Ma Thuột được tập huấn ứng dụng AI trong giảng dạy.

Sử dụng công nghệ ở lĩnh vực giáo dục đã hình thành nên những người học số, người dạy số, học liệu số, môi trường học tập số…, tạo nền tảng để cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cho nền kinh tế thị trường. Bên cạnh đó, các công cụ quản lý lớp học, lưu trữ hồ sơ, ứng dụng AI… cho phép giáo viên có thêm thời gian tập trung vào chuyên môn và tương tác với học sinh. Rõ ràng tương lai giáo dục được trao cơ hội lớn để bứt phá và tăng quyền tự chủ, trong đó, khởi động bằng sự cố gắng của học sinh và đổi mới trong giáo dục nhờ công nghệ số.

Những tín hiệu tích cực trong giáo dục đào tạo đang hiển hiện rất rõ, tuy nhiên, tính hai mặt cần được nhìn nhận một cách thấu đáo. Bởi đây không chỉ là câu chuyện về việc áp dụng công cụ tân tiến mà là cuộc cách mạng đang định hình lại cách chúng ta dạy - học và tương tác với nhau. Đầu tiên là việc phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ khiến học sinh trở nên phụ thuộc vào các nền tảng AI, dẫn đến mất đi tính sáng tạo, giảm khả năng phân tích, nhìn nhận vấn đề theo chính kiến cá nhân. Việc tiếp cận quá nhiều thông tin trên không gian mạng cũng đòi hỏi người học phải có kỹ năng rèn luyện, biết chọn lọc, thẩm định độ tin cậy của thông tin, tránh việc tiếp nhận một chiều.

Hơn nữa, việc sử dụng công nghệ quá mức có thể làm suy giảm khả năng tương tác xã hội và kỹ năng giao tiếp trực tiếp. Học sinh lạm dụng thiết bị thông minh làm giảm khả năng làm việc theo nhóm, tranh luận phản biện và xây dựng mối quan hệ với thầy cô, bạn bè. Sự tương tác, tình cảm gắn bó giữa giáo viên, học sinh không đơn thuần là truyền thụ kiến thức mà còn là sự thấu hiểu, đồng cảm, truyền dạy kỹ năng, vừa dạy chữ vừa dạy người và truyền cảm hứng tích cực cho học sinh qua từng cử chỉ, ánh nhìn, lời nói khích lệ, động viên kịp lúc. Điều này rõ ràng không thể được thay thế bằng máy móc, thiết bị, biểu tượng cảm xúc trên màn hình!

Câu chuyện dạy - học đang được định vị lại nhờ chuyển đổi số, nhưng tương lai của giáo dục phụ thuộc vào sự khôn ngoan của người sử dụng để mang lại lợi ích tích cực, tránh sự lệ thuộc. Thay vì áp dụng công nghệ một cách máy móc, mỗi người học nên tìm ra sự cân bằng giữa công nghệ vào yếu tố con người. Điều cần làm là xác định công nghệ chỉ là công cụ hỗ trợ, cốt lõi vẫn là con người. Cốt lõi của sự đổi mới trong giáo dục không chỉ nằm ở kỹ thuật số hỗ trợ mà ở sự thay đổi tư duy của người học.

Sự kết hợp hài hòa giữa phương pháp truyền thống và công nghệ hiện đại sẽ tạo nên một nền giáo dục toàn diện, nơi kiến thức được truyền tải một cách hiệu quả và quan trọng hơn, nơi những kỹ năng sống và giá trị nhân văn được nuôi dưỡng và phát triển.

Nguồn: https://baodaklak.vn/giao-duc/202509/tuong-lai-cua-giao-duc-khong-chi-la-cong-nghe-80c13ed/