Chuyển đổi số: Động lực kiến tạo Việt Nam trong kỷ nguyên số

Hành trình kiến tạo: Từ chủ trương của Đảng đến hành động quyết liệt

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Nguyễn Phú Tiến, Quyền Cục trưởng Cục CĐS Quốc gia (Bộ KH&CN), nhấn mạnh: "CĐS không chỉ là xu thế, mà là đột phá chiến lược để Việt Nam bứt phá và vươn lên". Trong những năm qua, Đảng đã ban hành nhiều định hướng quan trọng, nổi bật là Nghị quyết số 52-NQ/TW về tham gia Cách mạng công nghiệp 4.0 và đặc biệt là Nghị quyết số 57-NQ/TW xác định CĐS là một trong ba đột phá chiến lược. Nghị quyết đặt mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP và đến năm 2045, con số này đạt tối thiểu 50%, đưa Việt Nam vào nhóm 30 quốc gia dẫn đầu về ĐMST&CĐS.

Trên cơ sở đó, Chính phủ đã triển khai đồng bộ nhiều chiến lược quan trọng: Chiến lược quốc gia về CĐS (Quyết định 749/QĐ-TTg), Chính phủ số (Quyết định 942/QĐ-TTg), Chiến lược phát triển kinh tế số và xã hội số (Quyết định 411/QĐ-TTg). Đặc biệt, việc thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về CĐS do Tổng Bí thư làm Trưởng ban cùng với Chương trình hành động của Chính phủ (Nghị quyết 71/NQ-CP) đã thể hiện quyết tâm chính trị rất cao trong việc đưa nghị quyết vào cuộc sống.

Theo ông Nguyễn Phú Tiến, nhờ sự chỉ đạo xuyên suốt và hành động đồng bộ, công cuộc CĐS của Việt Nam đã ghi nhận nhiều kết quả rõ rệt.

Về chính phủ số, Việt Nam đã tăng 15 bậc trong bảng xếp hạng Chính phủ số của Liên Hợp Quốc, từ vị trí 86 (năm 2022) lên 71/193 (năm 2024). Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến toàn trình đến tháng 7/2025 đạt gần 40%.

Về kinh tế số, doanh thu ngành CNTT đạt 2.772 nghìn tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ; kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử đạt 2.485 nghìn tỷ đồng, tăng 29%.

Về xã hội số, khoảng 21,8 triệu chứng thư chữ ký số đã được cấp (tương đương 35,18% dân số trưởng thành), cùng với hơn 64 triệu tài khoản VNeID đã được kích hoạt.

Về hạ tầng số, 99,3% thôn bản có kết nối băng rộng di động, tốc độ truy cập di động đạt 146,64 Mbps (xếp hạng 20 thế giới) và tỷ lệ phủ sóng 5G đạt 26%.

Quan trọng hơn, tất cả các bộ, ngành, địa phương đều đã ban hành và triển khai nghị quyết, kế hoạch, đề án CĐS với tinh thần nhất quán: "Thể chế phải đi trước một bước". Đây chính là nền tảng để Việt Nam không chỉ thích ứng, mà còn bứt phá, tiến cùng và thậm chí vượt lên trong kỷ nguyên số.

Ông Nguyễn Phú Tiến nhấn mạnh, yêu cầu hoàn thiện hành lang pháp lý đủ rộng và đủ linh hoạt để dẫn dắt tiến trình CĐS cần lưu ý 6 định hướng lớn: Số hóa toàn diện thế giới thực và phát triển "bản sao số"; phát triển hạ tầng số hiện đại, phủ sóng rộng khắp; xây dựng chính phủ số thông minh; thúc đẩy kinh tế số cạnh tranh và bền vững; phát triển xã hội số bao trùm, nhân văn, an toàn; bảo đảm an ninh, an toàn số trong toàn bộ tiến trình. Đây không chỉ là giải pháp tạo hành lang, mà còn biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, mở ra không gian phát triển mới.

Chuyển đổi số: Động lực kiến tạo Việt Nam trong kỷ nguyên số - Ảnh 2. — *Ông Nguyễn Phú Tiến, Quyền Cục trưởng Cục CĐS Quốc gia, Bộ KH&CN phát biểu tại Diễn đàn.*

Chuyển đổi số từ gốc: Đô thị thông minh - Doanh nghiệp thông minh - Công dân thông minh

Theo TS. Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện KH&CN Hiệp Hội doanh nghiệp phần mềm và dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA), CĐS đang mở ra kỷ nguyên mới: Hệ thống vật lý - xã hội - số (Cyber Physical Social System - CPSS). Ở đó, con người không chỉ là "người dùng" mà là một phần của hệ thống, buộc xã hội và thể chế phải thích ứng. Điều này đòi hỏi xã hội, thể chế và cả hạ tầng vật lý phải tái thiết kế để tích hợp công nghệ số. Ở cấp cơ sở, mô hình xã - phường thông minh sẽ là nền tảng, với dữ liệu đầy đủ, kết nối số tin cậy và nguyên tắc phân quyền rõ ràng: "Địa phương biết - địa phương quyết - địa phương làm - địa phương chịu trách nhiệm".

Chuyển đổi số: Động lực kiến tạo Việt Nam trong kỷ nguyên số - Ảnh 3.

TS. Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện KH&CN VINASA phát biểu tại Diễn đàn.

Ở khía cạnh doanh nghiệp, ông Lâm Quang Nam, Phó Chủ tịch VINASA khẳng định, doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) chính là động lực then chốt để phát triển kinh tế số. Bài học từ Singapore với chương trình "SMEs Go Digital" cho thấy, hỗ trợ SME theo lộ trình ngành nghề cụ thể mang lại lợi ích kép: SME có định hướng phát triển rõ ràng, doanh nghiệp công nghệ có cơ sở để điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ. Bộ KH&CN cũng đã ban hành Bộ tiêu chí đánh giá mức độ CĐS cho SME, từ đó thúc đẩy xây dựng công cụ tự đánh giá (self-help), cổng kết nối với các chương trình hỗ trợ (seek-help), danh mục công cụ số chuẩn hóa và chính sách hỗ trợ liên tục. Đây chính là chìa khóa để hàng trăm nghìn SME Việt Nam bứt phá, trở thành lực lượng thúc đẩy kinh tế số tăng trưởng bền vững.

Chuyển đổi số: Động lực kiến tạo Việt Nam trong kỷ nguyên số - Ảnh 4.

Ông Lâm Quang Nam, Phó Chủ tịch VINASA phát biểu tại Diễn đàn.

Cũng trong khuôn khổ Diễn đàn, các đại biểu đã cùng thảo luận về định hướng tương lai của ngành KHCN, ĐMST&CĐS trên nhiều khía cạnh then chốt: Phát triển nguồn nhân lực cho tương lai; Hoàn thiện cơ chế, chính sách với Luật KH,CN&ĐMST và Luật CĐS; Mở rộng hợp tác quốc tế, hội nhập sâu rộng vào chuỗi giá trị toàn cầu; và phát huy vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp. Những định hướng này, kết hợp cùng nền tảng chính trị - thể chế vững chắc sẽ tạo nên bước đệm mạnh mẽ để Việt Nam kiến tạo tương lai số toàn diện và bền vững.