Chuyên gia 'hiến kế' giải pháp xây dựng AI có chủ quyền cho Việt Nam

Ngày 23/9, tại sự kiện NVIDIA AI Day Ho Chi Minh City, các chuyên gia đã chia sẻ những sáng kiến góp phần xây dựng và hoàn thiện nền tảng AI có chủ quyền cho Việt Nam.

NVIDIA AI Day Ho Chi Minh City nằm trong chuỗi sự kiện quy mô lớn được NVIDIA tổ chức lần lượt tại nhiều thành phố trên toàn thế giới, cho phép khách tham dự trải nghiệm các công nghệ AI mới nhất, kết nối cũng như chia sẻ chiến lược để đưa AI từ lý thuyết trở thành thực tiễn.

Sau Thành phố Hồ Chí Minh, sự kiện sẽ lần lượt được tổ chức tại Tokyo, Sydney và Seoul.

Xây dựng nền tảng AI có chủ quyền

Báo cáo Sizing the Prize (PwC) cho thấy AI có thể đóng góp 15,7 nghìn tỷ USD vào GDP toàn cầu năm 2030. Theo WIN World AI Index 2025, Việt Nam hiện đang đứng thứ 6 trong số 40 quốc gia, đạt 59,2 điểm trên thang điểm 100, về mức độ sẵn sàng cho AI.

AI được xác định là lĩnh vực trọng điểm, dự báo có thể đóng góp khoảng 80 tỷ USD - tương đương 12% GDP cho Việt Nam vào năm 2030 nếu được áp dụng rộng rãi (theo Google).

Dự kiến đến cuối năm 2025, Việt Nam sẽ công bố cập nhật Chiến lược AI quốc gia cùng với Luật AI đầu tiên.

Tại phiên thảo luận đặc biệt với chủ đề “Xây dựng AI có chủ quyền cho Việt Nam: Tầm nhìn, Năng lực và Cơ hội," ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), ông Lê Hồng Minh - Chủ tịch VNG và ông Phạm Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc FPT kiêm Tổng Giám đốc FPT Software đã chia sẻ, phân tích về những chiến lược có thể giúp Việt Nam củng cố hạ tầng công nghệ, phát triển hệ sinh thái AI mở, tiên phong về đổi mới sáng tạo và xây dựng nền kinh tế số có chủ quyền, bền vững.

Cụ thể, việc xây dựng hạ tầng điện toán đám mây hiệu suất cao, phát triển bộ dữ liệu mở chuẩn hóa, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp AI, gây dựng đội ngũ nhân tài AI và hoàn thiện chính sách đang là những ưu tiên hàng đầu để thúc đẩy AI có chủ quyền của Việt Nam.

"Chính phủ đang tập trung vào việc xây dựng bộ dữ liệu tiếng Việt phục vụ việc nghiên cứu và phát triển AI. Bên cạnh đó, phát triển đội ngũ nhân tài AI đang là ưu tiên quan trọng nhất, cần được triển khai ngay một cách có hiệu quả với mục tiêu có hơn 50.000 kỹ sư trong những năm tới; đồng thời Chính phủ cần ban chính sách mang tính hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp, startup và cộng đồng nhân lực, qua đó hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp AI trong vòng 5 năm tiếp theo," ông Võ Xuân Hoài cho biết.

Hiện nay, đẩy mạnh phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Đảng và Chính phủ, được thể hiện thông qua Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030, với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và triển khai ứng dụng AI hàng đầu trong khu vực ASEAN.

Ông Phạm Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc FPT kiêm Tổng Giám đốc FPT Software. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Ông Phạm Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc FPT kiêm Tổng Giám đốc FPT Software, nhấn mạnh AI, đặc biệt là AI có tính chủ quyền, sẽ là nhân tố vô cùng quan trọng để thúc đẩy Việt Nam tiến xa hơn, giúp đất nước bắt kịp các quốc gia phát triển. "Với kinh nghiệm của FPT trên thị trường toàn cầu, chúng tôi tin rằng Việt Nam có hai lợi thế khác biệt: tốc độ và quy mô. Và tôi tin rằng AI sẽ hỗ trợ rất lớn cho Việt Nam trong việc duy trì những lợi thế này không chỉ phục vụ cho Việt Nam, mà còn đóng góp cho cả thị trường toàn cầu," ông Tuấn chia sẻ.

Còn ông Lê Hồng Minh - Chủ tịch Tập đoàn VNG, cho biết: "AI có chủ quyền là phải xây dựng được các ứng dụng và mô hình kinh doanh AI thực chất, có giá trị riêng biệt, trong bối cảnh vốn đầu tư của Việt Nam còn rất nhỏ so với thế giới. Bên cạnh đó, chúng ta còn thiếu đội ngũ chuyên gia nghiên cứu AI và sự tích lũy các nền tảng công nghệ lõi. Để giải hai bài toán này, các doanh nghiệp công nghệ Việt cần tập trung phát triển, hoàn thiện sản phẩm và các cơ hội kinh doanh cụ thể. Người dùng không thể bị 'ép' dùng AI, mà AI phải được tích hợp một cách tự nhiên vào trải nghiệm."

Cần đầu tư mạnh mẽ vào năng lực AI cốt lõi

Đối với AI, tốc độ triển khai đóng vai trò then chốt. Ông Lê Hồng Minh cho biết, VNG đã thương mại hóa thành công AI Cloud trong vòng 6 tháng, 20% người dùng Zalo hiện đang sử dụng các tính năng AI sau 2 năm thử nghiệm. Bên cạnh đó, VNG luôn tìm kiếm cơ hội hợp tác với Chính phủ, các trường đại học, giới nghiên cứu và khởi nghiệp để phát triển những ứng dụng có giá trị thực tiễn cao.

"AI hiện nay giống như thời điểm Internet những năm 1995-1996: còn nhiều nghi ngờ, nhiều yếu tố bất định. Các nhà phát triển cần giữ sự hứng khởi với những khả năng mà công nghệ mang lại, không nên coi AI là điều hiển nhiên. Hãy học hỏi, mạnh dạn khám phá, thử - sai, và bám theo động lực doanh thu ngay từ đầu. Khác với Thung lũng Silicon, nơi startup có thể gọi vốn ngay cả khi chưa có sản phẩm, tại Việt Nam, bạn vừa phải khám phá, vừa tìm cách tồn tại," ông Lê Hồng Minh nhấn mạnh.

Bên cạnh định hướng về phát triển LLM mã nguồn mở, ông Lê Hồng Minh cho biết VNG vẫn đang song song đầu tư mạnh cho các LLM huấn luyện từ đầu (from-scratch), hướng tới mục tiêu AI do người Việt làm chủ có thể hội nhập xu thế toàn cầu.

Ông Phạm Minh Tuấn - Phó Tổng Giám đốc FPT, chia sẻ mọi người trên thế giới đều đang nói về AI, đây không phải là cuộc chơi của chỉ một vài quốc gia, mà là của tất cả. Việt Nam có khát vọng trở thành một quốc gia AI, đặt cược tương lai của mình vào AI. Nhưng để đạt được những mục tiêu lớn, chúng ta không thể đi một mình. Theo ông Tuấn, đó là lý do FPT đã tiên phong thành lập Liên minh AI tại Việt Nam, quy tụ hơn 20 tổ chức từ các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ.

"Chúng ta cần xây dựng trước hết những giá trị cho Việt Nam, rồi từ đó vươn ra thế giới. Ví dụ, chúng tôi đã quyết định phát triển OLA LLM - mô hình ngôn ngữ được thiết kế riêng cho con người và văn hóa Việt Nam. Đồng thời, chúng tôi cũng công bố giải thưởng lớn trị giá 1 triệu USD để khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI."

Đồng thuận với ông Lê Hồng Minh, ông Tuấn tin rằng tốc độ là yếu tố quyết định. Thay vì dồn toàn bộ nguồn lực vào việc phát triển các mô hình ngôn ngữ tổng quát (general LLM), chúng ta nên tập trung tạo ra các mô hình nhỏ hơn, dành cho những bài toán chuyên biệt trong từng ngành. Cách làm này giúp mang lại kết quả nhanh chóng, chất lượng cao, và cũng phù hợp với văn hóa khởi nghiệp của Việt Nam - khi chúng ta có nguồn nhân lực giàu tiềm năng, chính sách hỗ trợ từ Chính phủ, và nhu cầu mạnh mẽ về ứng dụng AI.

"Tôi tin rằng con đường đúng đắn chính là phát triển các mô hình ngôn ngữ nhỏ (SLM). Bởi chúng ta có rất nhiều bài toán đặc thù về văn hóa, những vấn đề chỉ xuất hiện ở Việt Nam hoặc châu Á, nhưng lại không phải vấn đề lớn ở phương Tây. Chúng ta nên bắt đầu từ những vấn đề này," ông Tuấn khẳng định./.

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/chuyen-gia-hien-ke-giai-phap-xay-dung-ai-co-chu-quyen-cho-viet-nam-post1063543.vnp